Przedsiębiorca, który nie udostępnił ksiąg podatkowych na żądanie urzędników fiskusa, musi się liczyć z tym, że zostanie ukarany grzywną.
W firmie podatnika prowadzona jest kontrola podatkowa. Urzędnicy poprosili podatnika o udostępnienie ksiąg. Podatnik nie przekazał ich jednak.
– Czy grożą mi za to jakieś sankcje – pyta pan Marian z Myszkowa.
Organy podatkowe mają prawo przeprowadzenia kontroli podatkowej w celu sprawdzenia, czy kontrolowani podatnicy wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. W jej ramach kontrolujący mogą żądać udostępnienia ksiąg podatkowych. Jak podkreśla Jakub Rychlik, doradca podatkowy, udostępnienie ich odbywa się w siedzibie kontrolowanego, a wyjątkowo w miejscu ich prowadzenia lub przechowywania, jeżeli w znacznym stopniu utrudniałoby to prowadzenie bieżącej działalności przez podatnika.
– Odmowa udostępnienia ksiąg na żądanie kontrolujących stanowi czyn zabroniony popełniony pod groźbą kary, polegający na udaremnianiu lub utrudnianiu wykonania czynności służbowej – ostrzega Jakub Rychlik.
Kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli skarbowej lub czynności kontrolnych w zakresie szczególnego nadzoru podatkowego udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej lub księgę lub inny dokument niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznymi, ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
Takie zachowanie – jak dodaje ekspert – jest przestępstwem skarbowym, natomiast w wypadku mniejszej wagi będzie wykroczeniem skarbowym zagrożonym niższą karą grzywny. By uznać konkretne zachowanie za wypadek mniejszej wagi, konieczne jest ustalenie, że było czynem o niskim stopniu społecznej szkodliwości.
– Będzie tak, gdy zachowanie sprawcy nie wskazuje na rażące lekceważenie porządku finansowoprawnego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach – tłumaczy nasz rozmówca.
Podatnik będzie ponosił odpowiedzialność karną skarbową za nieudostępnienie ksiąg podatkowych, jeśli jest zobowiązany do ich prowadzenia i przechowywania.
– Podatnicy przechowują księgi do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, czyli przez 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy – przypomina Jakub Rychlik.
Ponadto ukaranie podatnika może nastąpić, jedynie gdy jego działanie jest umyślenie. W sytuacji gdy nie-udostępnienie ksiąg wynika z okoliczności niezależnych od niego (np. pożar budynku, gdzie przechowywane były księgi), nie poniesie on odpowiedzialności karnej skarbowej.
Jakie mogą być księgi podatkowe
Księgami na podstawie kodeksu karnego skarbowego są:
● księgi rachunkowe
● podatkowa księga przychodów i rozchodów
● ewidencja
● rejestr
● inne podobne urządzenia ewidencyjne, do których prowadzenia zobowiązuje ustawa, a w szczególności zapisy kasy rejestrującej.