Jeżeli urząd skarbowy podjął czynności w sprawie, lecz prowadzi ją opieszale, będzie przysługiwała skarga na przewlekłość postępowania podatkowego.
Nowelizacja ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, którą przyjął już Sejm, wprowadza obok skargi na bezczynność również skargę na przewlekłość postępowania m.in. przed organami podatkowymi. Nowe przepisy nie precyzują jednak, jak należy rozumieć przewlekłość postępowania, co w praktyce może przysporzyć podatnikom trudności ze stosowaniem nowych przepisów, np. czy w przypadku przekroczenia przez urząd skarbowy terminu do załatwienia sprawy należy skarżyć przewlekłość, czy też bezczynność organu podatkowego.
Jak wyjaśnia Rafał Mikulski, adwokat w Kancelarii MDDP Sobońska Olkiewicz, wprowadzenie skargi na przewlekłość postępowania ma na celu usprawnienie działania organów administracji publicznej, które wykonywały pozorne czynności w celu uniknięcia skarżenia bezczynności.
– Nowelizacja nie definiuje wprost przewlekłości postępowania przed organem administracji ani nie odróżnia jej od bezczynności tego organu, natomiast pojęcie to zostało szeroko zinterpretowane w orzecznictwie sądowym – wskazuje nasz rozmówca.
Zdaniem eksperta o przewlekłości postępowania przed organem podatkowym można będzie mówić, gdy czas trwania postępowania przekracza rozsądne granice, przy uwzględnieniu terminowości i prawidłowości czynności podjętych przez organ, a także stopnia zawiłości sprawy i postawy samej strony. Z bezczynnością mamy natomiast do czynienia, gdy w ustawowo określonym czasie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie lub opieszale prowadził postępowanie, nie podejmując rozstrzygnięcia.
– W związku z tym w każdym przypadku przekroczenia terminu rozpatrzenia sprawy należy zbadać, czy organ podejmował działania oraz czy miały one na celu faktyczne zakończenie postępowania, czy też miały charakter pozorny – podkreśla Rafał Mikulski.
Pomocne mogą być również definicje przewlekłości uregulowane w innych aktach prawnych. Andrzej Ossowski z Kancelarii Adwokackiej A. Ossowski wskazuje na ustawę o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. z 2004 r. nr 179, poz. 1843). Przewlekłość rozumiana jest tutaj jako sytuacja, w której postępowanie w tej sprawie trwa dłużej niż to konieczne do wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.
Ekspert zwraca uwagę, iż może się zdarzyć tak, że w danej sprawie wystąpi zarówno bezczynność organu, jak i przewlekłość postępowania. W tym pierwszym przypadku chodzi o przekroczenie terminu do załatwienia sprawy bez jednoczesnego jej załatwienia.
W przypadku natomiast przewlekłości również mamy do czynienia z niezałatwieniem sprawy, które ocenia się jednak nie z punktu widzenia wyznaczonego terminu jej załatwienia, lecz przy zastosowaniu mierników zobiektywizowanych, tj. ile potrzeba było czasu, aby w normalnym toku ją załatwić.
Teraz nowelizacja ustawy trafi do Senatu.
Terminy załatwiania spraw podatkowych
● Niezwłocznie
Sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.
● 1 miesiąc
Sprawy wymagające postępowania dowodowego.
● 2 miesiące
Sprawy szczególnie skomplikowane.