Podatnicy mają praktyczne problemy z rozliczeniem VAT od wniesienia aportu. Jak prawidłowo ustalić podstawę opodatkowania przy takiej transakcji?
Wobec braku uregulowań prawnych podatnicy stoją przed wyborem jednego z dwóch rozwiązań określanych potocznie jako metoda brutto (w stu) i metoda netto (od sta). Określając podstawę opodatkowania metodą brutto przyjmuje się, że wartość wnoszonego aportu, a tym samym wartość objętych w zamian udziałów (akcji) obejmuje VAT. Przykładowo jeżeli wartość wkładu wyniesie 100 jednostek, stawka VAT 22 proc., to podstawa opodatkowania wynosi 81,97 jednostki, a VAT – 18,03 jednostki. W zamian za otrzymany aport wspólnik obejmie udziały o wartości 100 jednostek.
W przypadku metody netto przyjmuje się, że wartość wnoszonego wkładu niepieniężnego nie obejmuje VAT. Przykładowo jeżeli wartość wkładu wyniesie 100 jednostek, stawka VAT 22 proc., to podstawa opodatkowania wynosi 100 jednostek, a VAT 22 jednostki. W zamian za aport wspólnik obejmie udziały o wartości 100 jednostek. Ponieważ udziały stanowiące ekwiwalent wnoszonego wkładu pokrywają jedynie wartość netto transakcji, niezbędne jest uregulowanie przez strony odrębnego sposobu sfinansowania VAT należnego.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega wartość nominalna udziałów (akcji) objętych w zamian za aport. Przepisy o podatkach dochodowych wyłączają z opodatkowania VAT należny zawarty w cenie sprzedaży. Zasady te są nie do pogodzenia z rozliczeniem VAT metodą brutto. Opodatkowana będzie bowiem wartość nominalna udziałów odpowiadająca sumie wartości netto przedmiotu wkładu oraz kwoty VAT należnego.
Pomimo tej sprzeczności prowadzącej do powstania podwójnego opodatkowania po stronie wspólnika wnoszącego wkład metoda brutto jest preferowana przez organy podatkowe. Można jednak spotkać się także ze stanowiskiem odmiennym (tak m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 16 lipca 2010 r. nr IPPP1-443-466/10-4/AS). Wobec braku jednoznacznych uregulowań wydaje się, że obie metody uznać należy za dopuszczalne.