Darowizna domu lub mieszkania od osoby niespokrewnionej będzie opodatkowana. Można natomiast nie płacić podatku, jeżeli nieruchomość zostanie nabyta w spadku.
Podatniczka pomaga starszej, schorowanej sąsiadce, która zaproponowała, że daruje jej swoje większe mieszkanie w zamian za opiekę, ewentualnie zapisze je w testamencie.
– Która z form nabycia mieszkania będzie się wiązała z wyższym obciążeniem podatkowym – pyta pani Kamila z Warszawy.
W grę wchodzi opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768), gdzie wysokość podatku w znacznej mierze uzależniona jest od osobistej relacji między zbywcą a nabywcą. Najwyższy podatek trzeba zapłacić w przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowych od osoby obcej, tzn. spoza rodziny. Podatek oblicza się według skali podatkowej ze stawkami 12 proc., 16 proc. i 20 proc. Ponieważ podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa otrzymanego majątku, to w przypadku nieruchomości podatek może być znaczny (kwota wolna to tylko 4902 zł).
Przy nabyciu mieszkania ustawa podatku od spadków i darowizn przewiduje specjalną ulgę, która pozwala nie płacić podatku od nieruchomości do 110 mkw. Jeżeli jednak nabywcą jest osoba obca, to ulga ta ma zastosowanie wyłącznie do nabycia w drodze dziedziczenia. Zatem nie będzie mogła mieć zastosowania w przypadku przekazania mieszkania w darowiźnie. Jednak nawet zapisanie mieszkania w testamencie nie gwarantuje, że spadkobierczyni podatku nie zapłaci. Ze zwolnienia mogą korzystać tylko osoby, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza.
Dodatkowo, jeżeli podatniczka posiada własne mieszkanie, to z ulgi podatkowej skorzysta wyłącznie wtedy, gdy przeniesie jego własność na rzecz dzieci lub wnuków bądź Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego w sprawie nabycia spadku.
Dowodem opieki jest umowa notarialna
Anna Łukaszewicz-Obierska
radca prawny, partner, WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr
W przypadku podatku od spadków zwolnienia przy nabyciu nieruchomości dotyczą co do zasady osób należących do rodziny. Osoby bliskie zwykle mieszkają we wspólnym gospodarstwie domowym, ciążą na nich wzajemnie obowiązki alimentacyjne oraz współfinansują one nieruchomość. Rozszerzenie zwolnienia na osoby bliskie spadkodawcy chociaż spoza rodziny należy uznać za jak najbardziej zasadne. Jednak jako, że dowodem opieki będzie jedynie zawarta notarialnie umowa, a nie faktyczna postawa spadkobiercy, w praktyce występować mogą nadużycia tego uprawnienia.