Od 1 stycznia 2011 r. zmienią się zasady odliczania VAT od nieruchomości wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej. Kluczowy dla odliczenia będzie cel używania nieruchomości: służbowy czy prywatny.
W uproszczeniu tłumacząc, dziś jest tak, że przedsiębiorca, który kupuje nieruchomość w ramach prowadzonej firmy, ma prawo do pełnego odliczenia VAT w związku z tym zakupem. Nieistotne jest, czy nabyta nieruchomość używana jest na cele firmy, czy na cele prywatne podatnika lub jego pracowników. Od przyszłego roku cel używania nieruchomości będzie miał kluczowe znaczenie przy rozliczeniach z fiskusem. Takie zmiany zawiera projekt założeń do nowelizacji ustawy o VAT i ustawy o transporcie drogowym.
Resort finansów chce doprecyzować przepisy tak, aby w przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa, wykorzystywanej zarówno do celów prowadzonej działalności, jak i do celów innych, w tym do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, podatek naliczony powinien zostać obliczony według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość wykorzystywana jest do celów działalności.

Proponowane rozwiązania są konsekwencją niedawnej zmiany dyrektywy VAT.Tematyką tą zajmował się także Trybunał Sprawiedliwości UE, który przykładowo 4 października 1995 r. wydał wyrok w sprawie Dieter Armbrecht (C-291/92). Tezy tego orzeczenia są następujące: podatnik ma prawo dokonać podziału nieruchomości na wykorzystywaną dla celów VAT i na cele prywatne. W przypadku sprzedaży tak podzielonej nieruchomości jedynie w odniesieniu do tej pierwszej części nieruchomości należy naliczyć VAT. Również prawo do odliczenia podatku przysługuje w odniesieniu do tej części, która jest wykorzystywana na cele gospodarcze.– Jakiekolwiek nowe przepisy muszą w każdym przypadku respektować zasadę neutralności VAT – przypomina Zbigniew Liptak.

okres korekty ma wynosić 120 miesięcy i ma być liczony od miesiąca, w którym nieruchomość zostanie przyjęta do użytkowania.– Podatnik będzie zobowiązany do odpowiedniego skorygowania odliczonego wcześniej VAT, jeżeli w tym okresie dojdzie do zmiany omawianej wcześniej procentowej proporcji wykorzystywania nieruchomości. Obliczenie wielkości korekty ma też uwzględniać okres pozostały do zakończenia okresu 120-miesięcznego – stwierdza Tomasz Siennicki.– Planowana konstrukcja ma niestety tę wadę, że w przypadku częstych zmian sposobu wykorzystania nieruchomości konieczne będą także wielokrotne korekty odliczenia podatku – ostrzega ekspert z Kancelarii Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy.

W praktyce komentowana zmiana będzie sprowadzać się do tego, że wszyscy podatnicy posiadający nieruchomości wykorzystywane dla potrzeb biznesu będą potencjalnie zobowiązani do dokonywania rozliczeń podatku naliczonego w podobny sposób, w jaki robią to obecnie podmioty prowadzące mieszaną działalność VAT-owską (tj. opodatkowaną i zwolnioną z VAT), np. instytucje finansowe. Na ten aspekt zwraca uwagę Tomasz Pabiański, menedżer w PricewaterhouseCoopers, który uważa, że polskie przepisy dotyczące proporcjonalnego rozliczania VAT na podstawie tzw. współczynnika sprzedaży VAT należą do grupy sprawiającej największe trudności przedsiębiorcom.– W przypadku nieruchomości wykorzystywanych zarówno dla celów prowadzonej działalności, jak i innych problem może być jeszcze większy – uważa Tomasz Pabiański. W jaki sposób podatnik będzie obliczał proporcję do odliczenia odzwierciedlającą stopień wykorzystania nieruchomości dla celów biznesowych? Przygotowane przez MF założenia nic na ten temat na razie nie mówią.