Stanowisko organów podatkowych w zakresie statusu gminy jako podatnika VAT jest niejednoznaczne. Czy podatnikiem VAT jest gmina, czy urząd gminy?
Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań, dla realizacji których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Transakcja zawarta na bazie takiej umowy pozbawia te organy charakteru działania w ramach władztwa publicznego.
Polskie regulacje nie są do końca zgodne z art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady. Stanowi on, że w każdej sytuacji, gdy podmioty dokonujące czynności jako organy władzy publicznej dokonują transakcji dostawy towarów lub świadczenia usług, podlegają opodatkowaniu, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczącego zakłócenia konkurencji. Dyrektywa zawiera również listę czynności, które zawsze są opodatkowane, bez względu na to, czy są podejmowane w ramach władztwa publicznego. Organem władzy publicznej w rozumieniu podatkowym będą zarówno organy państwowe, jak i organy samorządu terytorialnego oraz organy władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.
Mimo braku spójności terminologicznej w przepisach podatkowych, gdzie używane są różne określenia, tj. jednostka samorządu terytorialnego, organ samorządu terytorialnego oraz urząd je obsługujący, w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że podatnikiem są jednostki samorządu terytorialnego, a więc np. gminy, a nie organy samorządu terytorialnego, np. wójtowie, burmistrzowie, prezydenci czy też urzędy je obsługujące, np. urzędy gmin.
Zamieszanie w stosowaniu przepisów regulujących status podatnika VAT prowadziło czasem do rejestracji np. urzędów gminy, a nie gminy. Rodziło to wątpliwości po stronie nabywców świadczonych przez te jednostki usług w zakresie możliwości odliczenia VAT naliczonego zawartego w wystawianych przez te jednostki fakturach.

Mirosław Michna, doradca podatkowy, partner, firma doradcza KPMG