Najbliższa rodzina, która dokonuje działu spadku i chce skorzystać ze zwolnienia z podatku, musi o dziale zawiadomić urząd skarbowy.
Mąż i brat zmarłej podatniczki odziedziczyli po niej dom i wkłady oszczędnościowe. Wartość wkładów to 1 mln zł. Dom wart jest tyle samo. Spadkobiercy postanowili podzielić się spadkiem. Jeden weźmie dom, drugi oszczędności. Transakcja zostanie przeprowadzona u notariusza.
Warto więc wyjaśnić, że umowa działu spadku jest możliwa dopiero po uzyskaniu sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Dorota Stangreciak-Karpierz, prawnik w Auxilium, przypomina, że zgodnie z art. 6 ust. 4. ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768), jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Stanowisko takie potwierdzone jest m.in. wyrokiem NSA z 11 stycznia 2000 r. (sygn. akt I SA/Wr 2545/98), stwierdzającym, że skoro w myśl art. 21 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa wiąże powstanie takiego zobowiązania, to dniem powstania zobowiązania w podatku od spadków jest sądowe postanowienie stwierdzenia nabycia spadku.
– Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu spadku powstaje obowiązek podatkowy, również w przypadku zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Warunkiem uzyskania wskazanego zwolnienia jest złożenie w terminie sześciu miesięcy organowi podatkowemu stosownego zgłoszenia – podpowiada Dorota Stangreciak-Karpierz.
Ekspert dodaje, że jedynie w przypadku gdyby z jakiegoś powodu składniki spadku podlegające działowi nie zostały zgłoszone organowi podatkowemu do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia. Jak wynika z wyroku NSA z 8 sierpnia 2007 r. (sygn. akt II FSK 921/2006) w przypadku powołania się na niewskazaną przez podatnika wcześniej darowiznę termin przedawnienia liczy się od tego momentu.
Ważne
Umowny dział spadku jest to porozumienie spadkobierców co do tego, jakie składniki majątkowe, wchodzące w skład całości spadku (tzw. masy spadkowej), mają przypaść poszczególnym osobom w ramach przyznanych im udziałów. Dokonanie podziału majątku spadkowego jest możliwe tylko wtedy, gdy istnieje zgoda wszystkich spadkobierców