Wartość abonamentu medycznego otrzymanego od pracodawcy jest przychodem pracownika. MF: Jeśli od abonamentów nie był zapłacony podatek, trzeba skorygować zeznanie pięć lat wstecz. Eksperci: Minister finansów powinien zaniechać poboru PIT od nieopodatkowanych kwot.
Podatnicy, którzy otrzymywali od pracodawcy abonamenty medyczne, ale nie wykazali ich wartości w swoich przychodach, muszą skorygować rozliczenia z fiskusem. To skutek uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 maja 2010 r. (sygn. akt II FPS 1/10). Ministerstwo Finansów podkreśla, że w przypadku gdy rozliczeń nie skoryguje płatnik, czyli pracodawca, który powinien wartość abonamentu doliczyć do przychodów pracownika i opodatkować, pracownik sam musi skorygować zeznania za lata, w których otrzymał świadczenia. Korygować nie trzeba zeznania za lata, za które zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu. Korekta będzie polegać na doliczeniu do przychodu odpowiednich wartości abonamentów medycznych za poszczególne lata.

Uchwała nie jest prawem

Kwestia zaliczania wartości abonamentów medycznych do przychodów pracowników już od kilku lat budziła wątpliwości. Ostatnia uchwała NSA wydaje się przesądzać sprawę przychodu, przynajmniej w kontekście następnych możliwych wyroków sądów administracyjnych oraz podejścia ministra finansów. Według Joanny Świerzyńskiej, starszego menedżera w Deloitte, z perspektywy pracodawców i pracowników bezpieczniejsze jest opodatkowywanie wartości pakietów medycznych uprawniających do objęcia dodatkową opieką medyczną.
– Jeżeli w przeszłości nie stanowiły one przychodu, należy rozważyć dokonanie korekty – stwierdza Joanna Świerzyńska.
Z kolei Adam Mariuk, dyrektor w Deloitte, zwraca uwagę, że uchwały NSA nie mają mocy powszechnie obowiązującej. Uchwała poszerzonego składu NSA stanowi ważny argument w sporach dotyczących kwalifikacji podatkowej abonamentów medycznych, ale nie przesądza jeszcze o ich opodatkowaniu.
– W kwestii abonamentów medycznych uznanie, że uchwała NSA jest przesądzająca i nakazanie podatnikom i pracodawcom korygowania przeszłości nie wydaje się uzasadnione praktycznie, szczególnie w świetle wydawanych przez organy podatkowe sprzecznych interpretacji – ocenia Adam Mariuk.
Uchwała udziela odpowiedzi tylko na jedno z pytań, które związane są z ewentualnym opodatkowaniem – nie rozwiewając pozostałych wątpliwości.
– Skutki uchwały dla samych pracowników powinny mieć znaczenie przede wszystkim na przyszłość – sugeruje Michał Goj, menedżer w Ernst & Young.
W odniesieniu do przeszłości pracowników w dużej mierze chroni obowiązujący od 1 stycznia 2007 r. przepis Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym odpowiedzialność za ewentualne zaniżenie podstawy opodatkowania ponosi wyłącznie płatnik – do wysokości zaliczki, do której pobrania był zobowiązany.



Koszty korekt

Pracodawcy, którzy w ramach dodatkowych świadczeń zdrowotnych wykupili pracownikom abonament medyczny, są zobowiązani na podstawie uchwały NSA do ponownego ustalenia wysokości wynagrodzenia pracowników, uwzględniając wartość udostępnionego im abonamentu medycznego i naliczenia podatku dochodowego od tej kwoty.
Skorygowanie pięciu ostatnich lat oznaczałoby konieczność korekty list płac (abonamenty podlegają również składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne), dopłacie zaliczek i późniejszej korekcie informacji wydawanych pracownikom oraz korekcie zeznań rocznych – ostrzega Adam Mariuk.
Oznacza to więc ogromną pracę administracyjną przy relatywnie niewielkich wpływach od jednego podatnika.
Dodatkowo – jak wskazuje Krzysztof Ścipień, doradca podatkowy w BDO, biuro w Katowicach – u niektórych pracodawców powstaną trudności z odzyskaniem niepobranego podatku, gdy pracownik nie posiada już stosunku pracy z byłym pracodawcą, od którego pozyskiwał abonament medyczny.
– Zwiększenie podstawy do naliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało również wpływ na zobowiązania pracownika i pracodawcy z tytułu ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego, Funduszu Pracy i FGŚP – dodaje Krzysztof Ścipień.
Ekspert przypomina również, że płatnik, który nie wpłaca w terminie na rzecz właściwego organu skarbowego podatku, do którego jest zobowiązany, popełnia wykroczenie bądź przestępstwo skarbowe. W celu uwolnienia się od odpowiedzialności karnej skarbowej płatnicy powinni wraz ze skorygowaną deklaracją PIT-11 złożyć tzw. czynny żal (pisemne przyznanie się do popełnienia wykroczenia lub przestępstwa).
Szymon Daszuta, doradca podatkowy w kancelarii Salans, stwierdza, że dokonanie korekt będzie się wiązało z ogromem pracy administracyjnej oraz koniecznością uiszczenia przez pracodawców zaległości podatkowych od nieodprowadzonych w terminie zaliczek wraz z odsetkami za zwłokę.
– Dopiero w oparciu o skorygowany PIT-11 pracownicy będą zobligowani skorygować swoje zeznania roczne – mówi Szymon Daszuta.
Na inny aspekt sprawy zwraca uwagę Michał Goj. Według niego nawet jeśli płatnik zdecyduje się na korektę rozliczeń oraz informacji PIT-11, nie musi to oznaczać obowiązku dokonania korekty przez pracownika, o ile zobowiązanie podatkowe podatnika nie przewyższa kwoty należnych zaliczek (tak się dzieje np. w miesiącu, w którym dochodzi do przekroczenia progu zarobków dla najniższej stawki podatkowej). Gdy korekta nie ma skutku finansowego, jej niezłożenie nie powinno powodować negatywnych konsekwencji dla pracownika.

Rezygnacja z podatku

Z uwagi na niejednolitość wydawanych decyzji i zajmowanych stanowisk przez organy podatkowe oraz wojewódzkie sądy administracyjne w kwestii abonamentów, które mogły wprowadzać w błąd pracodawców, pewnym rozwiązaniem problemu może być wystąpienie do ministra finansów o wydanie rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku w całości za okres od daty zakupu abonamentów medycznych do daty wydania przez NSA uchwały. Z taką inicjatywą Krzysztof Ścipień radzi wystąpić m.in. organizacjom reprezentującym interesy pracodawców lub grupie posłów.
Również Szymon Daszuta uważa, że mając na uwadze skalę i ogrom nakładów administracyjnych niezbędnych dla przeprowadzenia korekt, optymalnym rozwiązaniem wydaje się podjęcie przez ministra finansów decyzji o odstąpieniu od poboru podatku dochodowego należnego z tytułu abonamentów medycznych za okres do dnia wydania uchwały NSA.
– Niestety, stanowisko prezentowane przez MF w żaden sposób nie wskazuje na wolę skorzystania z tego rodzaju rozwiązania – ocenia Szymon Daszuta.
Natomiast Krzysztof Ścipień zastrzega, że ze względu na fakt, że część płatników oraz podatników opodatkowała i oskładkowała abonamenty, mało prawdopodobne jest wydanie przez ministra takiego rozporządzenia z uwagi na naruszenie zasady równości podmiotów wobec prawa.
5 lat po tylu latach, licząc od końca roku, w którym złożono PIT, następuje przedawnienie zobowiązania podatkowego