Według organów podatkowych w przypadku kapitalizacji odsetek na podstawie umowy stron przychód z tytułu odsetek powstaje w momencie ich kapitalizacji. Czy takie same skutki podatkowe wywoła sądowa kapitalizacja odsetek?
Kapitalizacja odsetek polega na doliczeniu naliczonych i niezapłaconych odsetek do kwoty głównej pożyczki. W wyniku kapitalizacji odsetki są naliczane od nowej, wyższej podstawy. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT do przychodów nie zalicza się m.in. otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Na podstawie tego przepisu organy podatkowe utrzymują, że kwota skapitalizowanych odsetek stanowi dla pożyczkodawcy przychód w momencie kapitalizacji.
Odmienna praktyka została przyjęta w przypadku sądowej kapitalizacji odsetek, na skutek wniesienia przez pożyczkodawcę pozwu obejmującego zarówno kwotę główną pożyczki, jak i odsetki. Wytoczenie powództwa o zaległe odsetki stanowi podstawę do żądania od nich odsetek za opóźnienie, ma więc podobne skutki jak ich kapitalizacja umowna.
Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych sądową kapitalizację odsetek należy jednak odróżnić od kapitalizacji umownej. W tej sytuacji przyjmuje się, że pożyczkobiorca uregulował należne odsetki, zaciągając dodatkowy kredyt, a więc w przypadku umownej kapitalizacji dochodzi do otrzymania odsetek. W przypadku sądowej kapitalizacji odsetek nie są one stawiane do dyspozycji pożyczkodawcy, w związku z tym art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT nie znajduje zastosowania, a przychód z tytułu odsetek powstaje dopiero w momencie ich otrzymania. Takie stanowisko zostało wyrażone w interpretacjach dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 12 stycznia 2009 r. (sygn. IBPBI/2/423-948/08/PC) oraz dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 listopada 2008 r. (sygn. ITPB3/423-454/08/DK).
Również WSA we Wrocławiu w wyroku z 27 października 2009 r. (sygn. akt I SA/Wr 596/09) orzekł, że momentem powstania przychodu z tytułu kapitalizacji odsetek jest data ich otrzymania przez pożyczkodawcę.

dr Janusz Marciniuk, doradca podatkowy Marciniuk i Wspólnicy