Połączenie spółek jest co do zasady neutralne podatkowo. Jeżeli jednak przy połączeniu ma zastosowanie klauzula obejścia prawa, ewentualny dochód uzyskany przez spółkę przejmującą może podlegać opodatkowaniu. Czy w takim przypadku spółka przejmująca może skorzystać ze zwolnienia z podatku od dywidend?
dr Janusz Marciniuk
doradca podatkowy Marciniuk i Wspólnicy
Zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w przypadku połączenia przez inkorporację dla spółki przejmującej nie stanowi dochodu z udziału w zyskach osób prawnych nadwyżka wartości otrzymanego majątku spółki przejmowanej ponad nominalną wartość udziałów przyznanych udziałowcom spółki przejmowanej. Natomiast opodatkowaniu podlega spółka przejmująca, jeżeli posiada w kapitale zakładowym spółki przejmowanej udział w wysokości mniejszej niż 10 proc.
Artykułu 10 ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT nie stosuje się, gdy połączenie nie jest przeprowadzane z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, lecz głównym bądź jednym z głównych celów takiej operacji jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. W takim wypadku spółka przejmująca, posiadająca udział w spółce przejmowanej w wysokości 10 proc. lub większej, może podlegać opodatkowaniu w momencie połączenia. Opodatkowanie spółki przejmującej budzi jednak pewne wątpliwości w przypadku gdy połączenie jest przeprowadzane bez podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmowanej i nie dochodzi do wydania udziałów udziałowcom spółki przejmowanej.
Jeżeli jednak spółka przejmująca posiada w spółce przejmowanej udział w wysokości co najmniej 10 proc. (w latach 2007 – 2008 próg ten wynosił 15 proc.) nieprzerwanie przez okres dwóch lat, zgodnie z art. 22 ust. 4 i nast. ustawy o CIT może znaleźć zastosowanie zwolnienie z podatku przewidziane dla dywidend i innych dochodów z udziału w zyskach osób prawnych. Za stanowiskiem takim opowiedział się także dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 4 maja 2009 r. (nr IPPB3/423-102/09-2/AG).