Jeśli wypłata rekompensaty ma na celu zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, stanowi koszt uzyskania przychodu.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Spółka jest importerem energii elektrycznej z Ukrainy i jednocześnie jej dostawcą dla polskiego odbiorcy. W okresie wykonywania umowy doszło do sześciomiesięcznej przerwy w dostawach energii, z przyczyn leżących po stronie ukraińskiej. Spółka więc nie mogła zrealizować dostaw dla swojego odbiorcy, zgodnie z przyjętym harmonogramem. Z zawartej przez spółkę z polskim odbiorcą umowy wynika, że w przypadku zaprzestania dostaw energii elektrycznej przez importera - dostawcę jest on zobowiązany do zrekompensowania w określonej kwocie kosztów, związanych z dzierżawą linii, które bezpośrednio są ponoszone przez odbiorcę polskiego. Rekompensata jest płatna na podstawie faktur VAT wystawionych przez odbiorcę energii za każdy miesiąc braku dostaw. W przypadku braku dostaw przez okres krótszy niż miesiąc rekompensata naliczona zostanie proporcjonalnie do liczby dni, w których nie było dostawy. Czy zapłacona rekompensata stanowi koszt uzyskania przychodu dla spółki?
ODPOWIEDŹ IZBY
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Oznacza to, że wydatki związane z prowadzoną działalnością po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie o CIT, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Jednak nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym, że poniesienie go ma wpływ na powstanie przychodu lub zabezpieczenie albo zachowanie jego źródła.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu: wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług; zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad; zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.
Przepis ten stanowi katalog zamknięty, dotyczący zdarzeń gospodarczych spowodowanych wadliwością towarów lub robót i usług będących przedmiotem działalności gospodarczej. Wada jest w tym przypadku podstawową przyczyną eliminacji poniesionych wydatków z kosztów podatkowych. Oznacza to, że wypłacona rekompensata z tytułu opóźnienia w realizacji zamówienia, jako niewymienione w tym przepisie, może stanowić koszt uzyskania przychodu, jeżeli wykazuje związek z prowadzoną działalnością i uzyskanymi z tego tytułu przychodami.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 września 2008 r. (nr IP-PB3-423-927/08-2/KB)