Za niespełna cztery miesiące lekarze prowadzący prywatne praktyki, których dochody netto nie przekroczą miesięcznie 6,5 tys. zł, utracą korzyści wynikające ze stosowania podatku liniowego.
Od 1 stycznia 2009 r. wejdą w życie przepisy ustawy nowelizującej ustawę o PIT, które zmieniają treść art. 27 tej ustawy w ten sposób, iż trzystopniową do tej pory skalę podatkową zastępują skalą dwustopniową, a ponadto obniżają stawki skali. Po nowym roku dochody do wysokości 85 528 zł objęte będą stawką 18 proc., a więc o 1 proc. niższą niż obecnie. Natomiast dochody ponad tę granicę zostaną opodatkowane maksymalnie stawką 32 proc. (obecnie najwyższa stawka wynosi) 40 proc. Dodatkowo wszyscy podatnicy korzystać będą z prawa do kwoty zmniejszającej podatek, która wynosić będzie 556,02 zł.

Zmiana stawek granicznych

Nowelizacja nie przewiduje obniżenia podatku liniowego od działalności gospodarczej. Po nowym roku nadal będzie on wynosił 19 proc. W tym przypadku osoby wykonujące prywatną praktykę w zawodach medycznych, podobnie jak inne osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, znajdą się w sytuacji, w której dotychczasowe uprzywilejowanie z prawa do takiego opodatkowania przestanie mieć sens.
Od 1 stycznia 2009 r. przedsiębiorca uzyskujący z działalności mniej niż 78,1 tys. zł netto rocznego dochodu (tj. przychodu pomniejszonego o koszty ich uzyskania zapłacą wyższy podatek dochodowy od osób, które przy takim samym dochodzie płacić będą podatek według skali podatkowej.
Jak łatwo policzyć, podatek od dochodu w wysokości 85 528 zł, po uwzględnieniu kwoty zmniejszającej, wyniesie 14 839 zł. Natomiast podatek liniowy od takiego samego dochodu wyniesie 16 250 zł i będzie wyższy o ponad 1,4 tys. zł. I jak równie łatwo można wyliczyć, dzieląc 14 839 zł przez 19 i mnożąc przez 100, identyczny podatek w wysokości 14 839 zł zapłacą podatnicy korzystający z podatku liniowego przy dochodzie do opodatkowania w wysokości 78 100 zł. Dopiero po przekroczeniu tej granicy pojawi się korzyść z podatku liniowego w stosunku do liczonego według skali.

Wybór do 20 stycznia

Wniosek jest taki, iż od 1 stycznia 2009 r. należy na nowo skalkulować formę opodatkowania. W przeciwieństwie bowiem do osób prawnych, które od dawna objęte są jednolitym opodatkowaniem CIT 19 proc., osoby fizyczne mogą dla każdego roku podatkowego na nowo wybierać formę opodatkowania.
Możliwe jest przy tym zarówno przejście z podatku wyliczanego według skali podatkowej (na podstawie art. 27 ustawy o PIT) na podatek w stałej wysokości 19 proc. (na podstawie art. 30c ustawy o PIT), jak i w drugą stronę. W tym celu podatnik musi jedynie do 20 stycznia roku podatkowego zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o wybranej przez siebie formie podatku dochodowego. Oczywiście, jeśli nie zmienia formy opodatkowania, nie musi składać żadnego zawiadomienia.
Zarówno w przypadku podatku wyliczanego według skali, jak i w stałej wysokości 19 proc., osoba rozliczająca dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej ustala dochód według takich samych reguł - pomniejszając przychód o koszty w oparciu o księgę przychodów i rozchodów.

Dla kogo podatek liniowy

Dokonując wyboru formy podatku dochodowego od przychodów, trzeba jednak pamiętać, że osoba korzystająca z podatku w stałej wysokości 19 proc. nie łączy dochodów opodatkowanych w tym trybie z innymi, które objęte są podatkiem wyliczanym według skali tabeli podatkowej. Chodzi np. o dochody z pracy czy umów cywilnych. Nie łączy ich też z innymi przychodami lub dochodami podlegającymi odrębnym podatkom: ryczałtowi od najmu, podatkowi od zysków giełdowych itp. Oznacza to, że jeśli takie osoby zrezygnują z podatku liniowego, a osiągają inne dochody, które opodatkowane są według skali, to do obliczenia progu opłacalności takiej zmiany muszą najpierw zsumować wszystkie takie dochody
Jeśli więc w 2009 roku podatnik uzyska np. dochody z najmu, dla którego nie wybierze ryczałtu, w wysokości np. 12 tys. zł, i będzie to jego jedyny dodatkowy dochód, próg opłacalności podatku liniowego przesunie mu się w dół do 66 100 zł, a więc o różnicę między 78 100 zł (kwota dochodu, przy której podatek liniowy i wyliczany według skali w 2009 roku jest taki sam) a dodatkowym dochodem opodatkowanym obligatoryjnie według skali.
JAK TO ZROBIĆ...
Zmiana formy podatku dochodowego
PROBLEM: Podatnik uzyskuje z działalności w branży medycznej dochody roczne nieprzekraczające 78 tys. zł. W 2008 r. rozlicza się w formie podatku liniowego, bo stała stawka 19 proc. jest dla niego korzystniejsza od skali podatkowej. Po zmianie przepisów chce nadal płacić najniższy z możliwych podatek dochodowy.
ROZWIĄZANIE: W 2009 roku podatnik, jeśli tylko prognozowane przez niego dochody nie przekroczą 78,1 tys. zł, powinien przed 20 stycznia 2009 r. zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego, w którym rozlicza PIT, że rezygnuje z podatku w stałej wysokości 1,9 proc. i od 2009 roku płacić będzie podatek według skali tabeli podatkowej.