Podatnik, któremu poborca skarbowy przedstawi tytuł wykonawczy nieposiadający wszystkich elementów może złożyć zarzut do prowadzonej egzekucji, a naczelnik urzędu skarbowego powinien umorzyć postępowanie egzekucyjne.

Poborca skarbowy puka do drzwi nie tylko gdy zalegamy z podatkiem lub składkami ZUS. W przypadku niezapłacenia mandatu karnego wystawionego przez policję, straż miejską np. za zbyt szybką jazdę samochodem lub złe parkowanie do przymusowego ściągnięcia kary obowiązany będzie również poborca skarbowy.

Obrona przed egzekucją

Warto wiedzieć, że nie wszystkie pieniądze, które otrzymujemy podlegają egzekucji. Poborca lub komornik skarbowy nie może zająć świadczeń alimentacyjnych, świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczeń rodzinnych, dodatków rodzinnych, pielęgnacyjnych, porodowych i dla sierot zupełnych.

Podstawą do prowadzenia egzekucji jest wystawiony przez wierzyciela (np. gminę, ZUS) tytuł wykonawczy wraz z upomnieniem. Do tytułu wykonawczego wierzyciel dołącza dowód doręczenia upomnienia, a jeżeli doręczenie upomnienia nie było wymagane, podaje w tytule wykonawczym podstawę prawną braku tego obowiązku.

Egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przesłał mu pisemne upomnienie. W upomnieniu musi być wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia. Gdy takiego upomnienia nie było poborca skarbowy nie może egzekwować kary.

Inną możliwością, która pozwoli nam uchronić się od ściągnięcia pieniędzy przez egzekutora jest powołanie się na wadliwość wystawionego tytułu wykonawczego. Organ egzekucyjny lub egzekutor, przystępując do czynności egzekucyjnych, doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony. Jeżeli egzekucja ma być prowadzona zarówno z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, jak i z ich majątków osobistych, tytuł wykonawczy wystawia się na oboje małżonków. Oznacza to, że tytuł wystawiony tylko na jednego z małżonków jest wadliwy, a przez to nie może być podstawą egzekucji. Prowadzenie egzekucji jest niedopuszczalne w sytuacji, gdy tytuł wykonawczy został wystawiony w oparciu o nieistniejące deklaracje, a ponadto, obowiązek nie wynikał również z decyzji.

Elementy tytułu wykonawczego

Trzeba pamiętać, że organ egzekucyjny bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej. Nie jest natomiast uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Jeżeli obowiązek, którego dotyczy tytuł wykonawczy, nie podlega egzekucji administracyjnej lub tytuł wykonawczy nie spełnia określonych przez ustawę o egzekucji administracyjnej, organ egzekucyjny nie przystępuje do egzekucji, zwracając tytuł wierzycielowi.

Tytuł wykonawczy zawiera:

• oznaczenie wierzyciela;
• wskazanie imienia i nazwiska lub firmy zobowiązanego i jego adresu, a także określenie zatrudniającego go pracodawcy i jego adresu, jeżeli wierzyciel posiada taką informację;
• treść podlegającego egzekucji obowiązku, podstawę prawną tego obowiązku oraz stwierdzenie, że obowiązek jest wymagalny (w przypadku egzekucji należności pieniężnej - także określenie jej wysokości, terminu, od którego nalicza się odsetki z tytułu niezapłacenia należności w terminie, oraz rodzaju i stawki tych odsetek);
• wskazanie zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową albo przez ustanowienie zastawu skarbowego lub rejestrowego lub zastawu nieujawnionego w żadnym rejestrze, ze wskazaniem terminów powstania tych zabezpieczeń;
• wskazanie podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej, jeżeli należność korzysta z tego prawa i prawo to nie wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej;
• wskazanie podstawy prawnej prowadzenia egzekucji administracyjnej;
• datę wystawienia tytułu, podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego oraz odcisk pieczęci urzędowej wierzyciela;
• pouczenie zobowiązanego o skutkach niezawiadomienia organu egzekucyjnego o zmianie miejsca pobytu;
• pouczenie zobowiązanego o przysługującym mu w terminie 7 dni prawie zgłoszenia do organu egzekucyjnego zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego;
• klauzulę organu egzekucyjnego o skierowaniu tytułu do egzekucji administracyjnej;
• wskazanie środków egzekucyjnych stosowanych w egzekucji należności pieniężnych.









Jeżeli tytuł wykonawczy dotyczy należności spółki nieposiadającej osobowości prawnej, w tytule wykonawczym podaje się również imiona i nazwiska oraz adresy wspólników.



Umorzenie postępowania

W przypadku braku jednego z elementów, który jest niezbędny w tytule wykonawczym można postawić zarzut wierzycielowi. Jeżeli wierzyciel nie wyraził stanowiska w terminie 14 dni od dnia powiadomienia go przez organ egzekucyjny o wniesionych zarzutach, organ egzekucyjny wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego do czasu wydania postanowienia. Organ egzekucyjny (np. naczelnik urzędu skarbowego), po otrzymaniu ostatecznego postanowienia w sprawie stanowiska wierzyciela (np. ZUS) lub postanowienia o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu, wydaje postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów. Jeżeli zarzuty są uzasadnione wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego albo o zastosowaniu mniej uciążliwego środka egzekucyjnego.

Należy pamiętać, że na postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów służy zobowiązanemu oraz wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym zażalenie. Zażalenie na postanowienie w sprawie zarzutów podlega rozpatrzeniu w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi odwoławczemu. Brak chociażby jednego z elementów, jakie powinien posiadać tytuł wykonawczy powinien skutkować uznaniem wniesionego zarzutu za uzasadniony i umorzeniem postępowania egzekucyjnego.

WAŻNE
Wniesienie przez zobowiązanego zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego nie wstrzymuje tego postępowania. Organ egzekucyjny może jednak w uzasadnionych przypadkach wstrzymać postępowanie egzekucyjne lub niektóre czynności egzekucyjne do czasu rozpatrzenia zarzutu.