Jeśli VAT został nienależnie wykazany na fakturze, nie powinien być zapłacony. Przez różne orzeczenia sądowe jest tylko w wybranych regionach kraju. W pozostałych podatek jest płacony.
RAPORT
Orzecznictwo sądów administracyjnych w sprawie obowiązku zapłaty podatku nienależnie wykazanego na fakturze jest niejednolite. Zdaniem m.in. WSA w Białymstoku i Rzeszowie (sygn. akt I SA/Bk 19/08 i I SA/Rz 88/08, nieprawomocne) nawet faktury niedokumentujące faktycznych transakcji rodzą obowiązek zapłaty wykazanego w nich podatku należnego w świetle art. 108 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Zgodnie z nim w przypadku gdy osoba prawna, czy osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest zobowiązana do jego zapłaty. Zdaniem sądów z przepisu tego wynika, że każdy podmiot, który wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest zobowiązany do jego zapłaty.
Innego zdania jest WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 59/09, nieprawomocny) oraz eksperci.

Brak obowiązku

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podatnik nie ma obowiązku zapłaty podatku na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT w sytuacji, gdy istnieje możliwość skorygowania faktury, o której mowa w tym przepisie i zapobieżenia uszczupleniu należności budżetowych z tytułu podatku od towarów i usług. Z wykładnią WSA w Warszawie zgadzają się eksperci.

Kontrowersyjny pogląd

Marek Wojda, doradca podatkowy współpracujący z Baker & McKenzie, zwraca uwagę, że nie można zgodzić się z poglądem, zgodnie z którym obowiązek zapłaty podatku na podstawie art. 108 ustawy o VAT dotyczy również podatku nienależnie wykazanego na fakturze wewnętrznej, np. gdy podatnik błędnie rozpoznał import usług, pomimo że transakcja nie podlegała opodatkowaniu w kraju.
– Pogląd ten jest kontrowersyjny w świetle brzmienia krajowych przepisów o VAT. Jest też nieuzasadniony w świetle celu art. 203 Dyrektywy VAT, którego implementację stanowi art. 108 – mówi Marek Wojda.
Celem dyrektywy jest zapobieżenie ryzyku uszczupleń dochodów podatkowych w przypadku, gdy nienależnie wykazany na fakturze VAT zostałby bezprawnie odliczony przez nabywcę, a jednocześnie nie byłby zapłacony przez wystawcę faktury.
– Artykuł 203 Dyrektywy nie dotyczy dokumentów, takich jak istniejące na gruncie polskich przepisów o VAT faktury wewnętrzne – podkreśla Marek Wojda.

Możliwe odliczenie VAT

Stosowanie do faktur wewnętrznych art. 108 ust. 1 ustawy o VAT prowadziłoby do pewnego paradoksu, biorąc pod uwagę orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Ecotrade (C-95-96/07). Według Przemysława Skorupy, doradcy podatkowego współpracującego z Baker & McKenzie, z tego wyroku wynika, że podatnik nie może zostać pozbawiony prawa do odliczenia VAT, jeżeli nie rozliczył podatku w ramach importu usług (lub innej sytuacji, w której rozliczenie podatku leży po stronie nabywcy) z uwagi na błędną kwalifikację transakcji.
– W takiej sytuacji, aby zachować neutralność VAT, urząd skarbowy powinien uwzględnić w decyzji wymiarowej również podatek naliczony – mówi Przemysław Skorupa.
Biorąc to pod uwagę, niedopuszczalna byłaby sytuacja, gdy podatnik, który ze względu na błędną kwalifikację transakcji rozliczył podatek i wystawił fakturę wewnętrzną, byłby zobowiązany do zapłaty tego podatku na podstawie art. 108 ustawy o VAT, lecz bez prawa do jego odliczenia.
SĄDY O OBOWIĄZKU ZAPŁATY NIENALEŻNEGO VAT
● Wykazanie na fakturze nienależnego podatku powoduje obowiązek jej zapłaty
– WSA w Białymstoku (sygn. akt I SA/Bk 19/08, nieprawomocny)
– WSA w Rzeszowie (sygn. akt I SA/Rz 88/08, nieprawomocny)
● Nie ma obowiązku zapłaty faktury, jeśli wykazany na niej VAT jest nienależny
– WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 59/09, nieprawomocny)
● Podatnik nie może zostać pozbawiony prawa do odliczenia VAT, jeżeli nie rozliczył podatku z uwagi na błędną kwalifikację transakcji
– ETS w sprawach Ecotrade C-95-96/07
Ważne!
W świetle dyrektywy VAT nieuzasadniony jest pogląd, zgodnie z którym obowiązek zapłaty podatku dotyczy również podatku nienależnie wykazanego na fakturze wewnętrznej