Przedsiębiorcy, którzy zawierają transakcję w walutach obcych, muszą pamiętać, aby kwota VAT na fakturze była wyrażona w złotych.
RAPORT
Po pięciu miesiącach od zniesienia zasady walutowości przy zawieraniu transakcji między przedsiębiorcami nadal zdarza się, że zapominają oni o tym, że nawet przy zawarciu umowy w obcej walucie VAT na fakturze musi być ustalony w złotych.
Przypomnijmy, że od 24 stycznia zlikwidowano obowiązek uzyskania przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, będący jednocześnie rezydentem w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, zezwolenia dewizowego na prowadzenie rozrachunków z kontrahentami w walucie obcej (transakcje pomiędzy polskimi podmiotami). Ta zmiana wpłynęła na rozliczenia VAT.

Zawieranie umów w walutach

Jak tłumaczy Artur Kłopotowski, doradca podatkowy w Grant Thornton Frąckowiak, na mocy poprzednio obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego oraz prawa dewizowego przy transakcjach w walutach obcych ważne było, aby obie strony umowy zgodnie ustaliły wartość kursu wymiany, ponieważ do skutecznego zawarcia umowy niezbędna była zgodna wola stron.
– Tym samym wystawca faktury mógł ustalać wartość kursu walutowego stosowanego przy rozrachunkach, pod warunkiem że zaproponowany przez niego kurs walutowy został zaakceptowany przez kontrahenta – stwierdza Artur Kłopotowski.
Dodaje, że obecne przepisy zachowują tę zasadę, wprowadzając jednak jedno ważne zastrzeżenie. Zezwalają one na spełnienie przez dłużnika świadczenia w walucie polskiej. Wówczas kwotę zobowiązania pierwotnie określonego w walucie obcej należy przeliczyć na złote po kursie średnim ogłaszanym przez NBP z dnia wymagalności roszczenia.
– Powstanie tego typu sytuacji nie wpłynie jednak na ponowny sposób ustalenia zobowiązania w VAT oraz potrzeby korygowania pierwotnie wystawionej faktury, bowiem do nich zastosowanie znajdą kwoty wyrażone w walucie obcej wykazane na fakturze – tłumaczy Artur Kłopotowski.

Przeliczanie transakcji

Na podstawie art. 31a ust. 1 ustawy o VAT (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w przypadku, gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
Beata Hudziak, partner w Grant Thornton Frąckowiak, wskazuje na jeszcze jeden przepis, a mianowicie par. 5 ust. 6 rozporządzenia ministra finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania, zgodnie z którym kwoty podatku wykazuje się (na fakturach) w złotych bez względu na to, w jakiej walucie określona jest kwota należności w fakturze. Kwoty wykazywane w fakturze zaokrągla się do pełnych groszy, przy czym końcówki poniżej 0,5 grosza pomija się, a końcówki 0,5 grosza i wyższe zaokrągla się do 1 grosza.
– Zatem nawet w przypadku, gdy kwota netto w wystawionej przez polski podmiot fakturze będzie wyrażona w walucie obcej, to i tak kwota podatku obowiązkowo powinna być wyrażona w złotych – argumentuje Beata Hudziak.
Artur Kłopotowski zastrzega, że nie oznacza to jednak, że należność wykazana do zapłaty nie może zostać wyrażona tylko i wyłącznie w walucie obcej, bowiem wskazana na fakturze kwota netto posłuży do ustalenia kwoty podatku należnego w złotych (wykazanego na fakturze), natomiast do zapłaty figurować będzie kwota netto powiększona o VAT w euro (np. 100 euro plus 22 proc. VAT, a więc 122 euro).
Ważne!
Przy transakcjach w walutach obcych w księgach i rejestrach należy uwzględnić zarówno przychód należny, podstawę opodatkowania (obrót), jak i podatek należny w złotych. Kwotę obrotu powinno się ustalić w analogiczny sposób jak podatek należny