Od 1 stycznia 2007 r. w ustawie o CIT ustawodawca wprowadził rozróżnienie kosztów uzyskania przychodów na koszty bezpośrednio związane z przychodem oraz inne koszty, tzw. pośrednie. Wprowadził też odrębne zasady dotyczące ujęcia dla celów podatkowych każdej z tych kategorii kosztów. Jak rozliczać koszty pośrednie?
Przedmiotowe regulacje obowiązują już niemal dwa lata, mimo to brak jest jednolitego stanowiska organów podatkowych w zakresie kosztów pośrednich. Koszty pośrednie są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jednocześnie, zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT za dzień poniesienia kosztu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury, z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. W praktyce powstały wątpliwości co do prawidłowego momentu ujęcia dla celów podatkowych kosztów pośrednich odnoszących się do danego roku podatkowego, a udokumentowanych fakturami otrzymanymi po zakończeniu tego roku podatkowego (np. usługi dostawy energii elektrycznej, innych mediów nabyte w danym roku, lecz udokumentowane fakturą otrzymaną po zakończeniu tego roku). Wykształciły się tu dwa podejścia. Pierwsze odwołujące się do zasad rachunkowości, zgodnie z którym koszt pośredni dotyczący danego roku powinien zostać zaliczony do kosztów tego roku podatkowego, mimo że dokumentująca go faktura została otrzymana przez podatnika dopiero w następnym roku podatkowym. To podejście zakłada jednak, że warunkiem rozpoznania danego kosztu jako kosztu poprzedniego roku podatkowego jest jego zaksięgowanie (ujęcie jako koszt w księgach rachunkowych) do tego roku podatkowego. Przedmiotowe stanowisko zaprezentował m.in. naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w postanowieniu z 6 czerwca 2007 r. (nr 1471/DPR2/23-38/AB/MT), podobnie w interpretacji indywidualnej dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 maja 2008 r. (nr IP-PB3-423-387/08-3/KR). Drugie podejście odwołuje się do momentu otrzymania faktury (dowodu księgowego) stanowiącego podstawę ujęcia kosztu w księgach, zgodnie z którym koszt pośredni może być rozpoznawany jako koszt uzyskania przychodów najwcześniej w momencie otrzymania dowodu księgowego (faktury) będącego podstawą dokonania zapisu księgowego (tj. ujęcia kosztu w księgach) np. dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w decyzji z 5 października 2007 r. (nr 1401/BP-I/4210-61/06/SP). Wydaje się, że drugie ze stanowisk w świetle obowiązujących przepisów znajduje większe uzasadnienie.
Robert Pasternak
partner Deloitte