Podatnicy zawierający pożyczki w walucie obcej mogą mieć kłopot z ustaleniem podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przepisy nie zawierają wytycznych, jak przeliczać takie transakcje.
RAPORT
Na gruncie przepisów podatku od czynności cywilnoprawnych zawarcie umowy pożyczki co do zasady obliguje pożyczkobiorcę do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC).
Jak wskazują eksperci z Grant Thornton Frąckowiak, w przypadku umowy pożyczki obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli z datą podpisania umowy. Ustawodawca nakłada na podatnika, bez wezwania organu podatkowego, obowiązek złożenia deklaracji dotyczącej czynności cywilnoprawnej oraz kalkulacji i wpłaty kwoty należnej w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Podstawa opodatkowania

Podstawę opodatkowania przy umowie pożyczki pieniężnej stanowi wartość pożyczki. Jak podkreśla Katarzyna Gierej, konsultant w Grant Thornton Frąckowiak, przepisy nie definiują pojęcia wartość pożyczki. W przypadku gdy wartość pożyczki jest wyrażona w złotych, nie ma problemu z ustaleniem podstawy opodatkowania.
– Jeżeli natomiast strony określiły przedmiot pożyczki w walucie obcej, powstaje problem, jak przeliczyć tę wartość na złote polskie (według jakiego kursu). W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wskazano zasad przeliczania wartości pożyczki z waluty obcej na walutę krajową – sygnalizuje Katarzyna Gierej.

Przeliczenie transakcji

Przy zawieraniu pożyczki w walucie obcej kluczową kwestią staje się więc prawidłowe ustalenie podstawy opodatkowania PCC. Irmina Fleszar, konsultant w Grant Thornton Frąckowiak, wskazuje, że w przepisach dotyczących podatków dochodowych przyjęto do przeliczania kwot wyrażonych w walutach obcych kursy faktycznie zastosowane lub kurs średni NBP. Podobne regulacje są zawarte w ustawie o rachunkowości.
– Można, przyjmując zasady określone w tych przepisach, uznać, że wartość pożyczki wyrażona w walucie powinna być przeliczona według średniego kursu NBP z dnia powstania obowiązku podatkowego, tj. z dnia zawarcia umowy pożyczki – twierdzi Irmina Fleszar.
Podpowiada, że zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy pożyczki, niezależnie od terminu przekazania środków pieniężnych. Jeżeli podstawa opodatkowania jest wyrażona w walucie obcej, dla której NBP nie ustala kursu, to oblicza się go w relacji do waluty odniesienia, której kurs jest ustalony przez NBP.
Eksperci podsumowują, że brak odpowiednich regulacji w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie przeliczania kwot wyrażonych w walucie może stwarzać problemy wielu podatnikom.
– Zasadne byłoby więc wprowadzenie przez ustawodawcę zapisów, które pozwolą na prawidłowe określenie kwoty podatku od czynności cywilnoprawnych przy zawarciu umowy pożyczki – podpowiadają nasze rozmówczynie z Grant Thornton Frąckowiak.
Ważne!
W przypadku umowy pożyczki obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli z datą podpisania umowy. Podatnik bez wezwania fiskusa musi złożyć deklarację PCC w terminie 14 dni od dnia powstania tego obowiązku