Konkubenci, którzy wychowują dziecko nie mają prawa skorzystać z preferencyjnego rozliczenia PIT przewidzianego dla samotnych rodziców. Rodzice żyjący w nieformalnym związku nie wychowują bowiem dziecka samotnie.

Podatnicy, którzy żyją w konkubinacie nie mogą rozliczyć swoich dochodów w sposób przewidziany dla samotnych rodziców. Takie stanowisko potwierdza Ministerstwo Finansów.

W odpowiedzi na pytanie Gazety Prawnej oraz na pismo rzecznika praw obywatelskich resort finansów wyjaśnia, że zasady opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci określają art. 6 ust. 4-5, 8-13 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.), które muszą być interpretowane ściśle, gdyż dotyczą preferencji podatkowej. W konsekwencji, zastosowanie omawianego sposobu opodatkowania jest możliwe, jeżeli podatnik dokładnie wypełni wszystkie warunki określone przez ustawodawcę.

W ocenie Ministerstwa Finansów podstawową przesłanką do zastosowania tego sposobu opodatkowania jest samotne wychowywanie dziecka, a nie cywilno-prawny status osoby wychowującej dzieci. Wynika to wprost z ust. 4 w art. 6 ustawy o PIT, jak i z dalszych ustępów tego artykułu, w których ustawodawca prawo do określenia podatku w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy swoich dochodów przyznaje wyłącznie osobie samotnie wychowującej dziecko. A konkubenci żyjący wspólnie i wspólnie wychowujący dziecko nie są samotnymi rodzicami. Oboje bowiem wychowują swoje potomstwo, tylko pozostając w stanie wolnym.

W związku z tym – jak podkreśla MF - spełnienie tylko jednego kryterium, tj. stanu cywilnego rodzica lub opiekuna prawnego dziecka, w sytuacji gdy dziecko wychowywane jest przez oboje rodziców, nie daje prawa do korzystania z omawianego sposobu opodatkowania żadnemu z rodziców. W takim przypadku nie mamy bowiem do czynienia z samotnym wychowywaniem dziecka, lecz z jego wychowywaniem przez oboje rodziców, z tym, że stanu wolnego.

W konsekwencji brak jest uzasadnienia do zmiany przez resort finansów zaprezentowanego stanowiska. Przepisy dotyczące ulg podatkowych muszą być bowiem interpretowane ściśle. Jakakolwiek wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna.

Jednocześnie Ministerstwo Finansów zapowiedziało, że w przypadku wystąpienia rozbieżności interpretacyjnych w zakresie stosowania przepisów o preferencyjnym opodatkowaniu dochodów osób samotnie wychowujących dzieci, resort finansów rozważy podjęcie działań legislacyjnych mających na celu doprecyzowanie brzmienia art. 6 ust. 4 i 5 ustawy o PIT.

Jak PIT mogą rozliczyć samotni rodzice
Od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:
- małoletnie,
- bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych skali PIT lub przewidzianych dla kapitałów pieniężnych w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali PIT, z wyjątkiem renty rodzinnej
- podatek może być określony, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.