W celu realizacji różnych przedsięwzięć biznesowych podmioty gospodarcze podejmują decyzje o pozyskaniu finansowania poprzez podwyższenie kapitału zakładowego. Jakie skutki podatkowe mają tego typu działania?
ROBERT PASTERNAK
partner w Deloitte Legal
Wiąże się to z pewnymi problemami dotyczącymi ustalenia, czy wydatki poniesione w związku z taką operacją mogą stanowić koszty podatkowe, czy też nie. W praktyce orzeczniczej prezentowane są dwa odmienne poglądy. Zgodnie z pierwszym, nie jest możliwe zaliczenie omawianych wydatków do kosztów podatkowych. Argumentacja składów orzekających opiera się na założeniu, że art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT obejmuje swoim zakresem także przysporzenia, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT, tj. wartości otrzymanych na powiększenie kapitału zakładowego. Wobec czego zgodnie z art. 7 ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT wydatki poniesione w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego nie mogą stanowić kosztów, bowiem służą uzyskaniu przychodu niepodlegającego opodatkowaniu. Przykładowo, w ten sposób wypowiedział się WSA w Rzeszowie w wyroku z 3 lipca 2007 r. (sygn. akt I SA/Rz 464/07). Natomiast zgodnie z drugim poglądem, podatnicy mają prawo do zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków poniesionych w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego, bowiem wydatki te - jako wiążące się z całokształtem działalności przedsiębiorstwa - są uznawane za pośrednie koszty uzyskania przychodów. Zdaniem składów orzekających prezentujących korzystny dla podatników pogląd wydatki na podwyższenie kapitału zakładowego nie mogą być wyłączane z kalkulacji podatkowej na podstawie art. 7 ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT, ponieważ art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT nie obejmuje swym zakresem przysporzeń, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT, a jedynie dochody określone w art. 2 i 17 ustawy o CIT.
Przykładowo WSA w Warszawie w wyroku z 12 lutego 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 1684/08) stwierdził, że dosłowna treść art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT nie uprawnia do stwierdzenia, że przepis ten swym zakresem obejmuje także przychody, które nie stanowią przychodów w rozumieniu ustawy o CIT. Na takie rozumienie powołanych przepisów wskazuje również WSA w Opolu w wyroku z 11 lutego 2009 r. (sygn. akt I SA/Op 414/08), w którym stwierdził, że: art. 7 ust. 3 ustawy o CIT nie znajduje zastosowania w odniesieniu do wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki kapitałowej, które w konsekwencji powinny być uwzględniane w kalkulacji dochodu podatkowego na gruncie tej ustawy. Zatem istnieją argumenty przemawiające za możliwością zaliczenia do kosztów wydatków poniesionych w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego na zasadach ogólnych wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.