Regulacja dotycząca ustalania zysku zakładu zawarta w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska, opiera się na zasadach opisanych w Modelowej Konwencji OECD. Na czym polegają zasady opodatkowania zysków zakładu?

MICHAŁ ZDYB
menedżer podatkowy, ABC DATA
Zgodnie z art. 7 ust. 1 umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, zyski przedsiębiorstwa posiadającego siedzibę na terytorium jednego państwa będą podlegać opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że przedsiębiorstwo to prowadzi działalność w drugim państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w ten sposób, zyski tego przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 5 umów pojęcie zakładu oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność gospodarcza przedsiębiorstwa.
Zgodnie z art. 7 ust. 2 umów zakładowi należy przypisać takie zyski, które mógłby on osiągnąć, gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność w takich samych lub porównywalnych warunkach jako samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem, którego jest zakładem. W konsekwencji rozliczanie transakcji pomiędzy zakładem a centralą ma zasadniczo następować według cen rynkowych, uwzględniających marżę zysku, odpowiednią dla danego rodzaju transakcji.
Na podstawie art. 7 ust. 3 umów dopuszcza się odliczanie nakładów ponoszonych na rzecz zakładu, włącznie z kosztami zarządzania i ogólnymi kosztami administracyjnymi, niezależnie od tego, czy powstały w tym państwie, w którym położony jest zakład, czy gdzie indziej. Ta zasada w praktyce przesądza o tym, że centrala nie może osiągać zysków z tytułu świadczeń na rzecz zakładu, niepozostających w bezpośrednim związku ze sprzedażą zewnętrzną dokonywaną poprzez zakład.
Ustępy 4 i 6 art. 7 regulują metody ustalania zysków zakładu. Na tle treści wskazanych artykułów można wyróżnić bezpośrednią metodę przypisywania zysku (za którą opowiada się OECD) oraz pośrednią metodę ustalania zysku zakładu. Metoda bezpośrednia polega na ustalaniu zysków zakładu na podstawie prowadzonych przez niego oddzielnych ksiąg rachunkowych. W tym przypadku ustalenie zysku zakładu następuje według norm wewnętrznego prawa każdego z umawiających się państw. W art. 7 ust. 4 umów dopuszcza się, dla celów przypisania zysku zakładowi, zastosowanie metody pośredniej. Metoda pośrednia polega na podziale całkowitych zysków przedsiębiorstwa pomiędzy centralę i zakład. Jak przesądza się w art. 7 ust. 7 umów, ustalanie zysków zakładu powinno być dokonywane każdego roku w ten sam sposób, chyba że istnieją uzasadnione powody, aby postąpić inaczej.
Na podstawie art. 7 ust. 5 umów zakładowi nie wolno przypisać marży zysku tylko z tytułu samego zakupu dóbr lub towarów dla centrali. Zgodnie zaś z art. 7 ust. 7 postanowienia artykułów regulujących odrębnie określone kategorie dochodów, np. dywidendy, odsetki, należności licencyjne, mają pierwszeństwo przed postanowieniem dotyczącym zysków przedsiębiorstwa.
(EM)