Został zlikwidowany budynek (będący środkiem trwałym). Przy jego wyburzeniu uszkodzono ścianę innego budynku. Jak zaksięgować koszty dotyczące naprawy ściany?

HANNA JERZAK
menedżer w departamencie rachunkowości HLB Frąckowiak i Wspólnicy
Uszkodzenie, zepsucie środka trwałego jest zdarzeniem możliwym do przewidzenia i związanym pośrednio lub bezpośrednio z działalnością operacyjną jednostki.
Z treści pytania nie wynika, czy naprawa ściany budynku prowadziła do przywrócenia, odtworzenia pierwotnego stanu użytkowego i technicznego. Zakładam jednak, że nie została podniesiona wartość użytkowa naprawianego budynku. Zgodnie z art. 3 pkt 8 prawa budowlanego przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.
Możemy przyjąć zatem, że koszty naprawy ściany budynku był odtworzeniem (przywróceniem) pierwotnego stanu technicznego i użytkowego budynku. Takie samo stanowisko zajmuje NSA w wyroku z 1 marca 2000 r. (sygn. akt I SA/Wr 2915/98, niepublikowany): Posługując się wykładnią dynamiczną przy interpretacji pojęcia remont (...) należy brać pod uwagę zmieniającą się rzeczywistość gospodarczą i postęp techniczny, mające duży wpływ na sposób i środki realizowania robót tym pojęciem objętych. Inaczej przedstawiał się zakres prac remontowych przed laty, inaczej wygląda to obecnie, przy istnieniu na rynku nowych metod realizacji robót budowlanych, nowych środków stosowanych do przeprowadzenia tych prac, a także związanych z tym kosztów.
Zgodnie z art. 3 ust. 31 ustawy o rachunkowości za koszt uważa się zmniejszenia w okresie sprawozdawczym (w trakcie roku obrotowego) korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
W ujęciu bilansowym należy potraktować koszt naprawy ściany budynku jako koszt pośrednio związany z działalnością operacyjną, ponieważ powstała szkoda nie ma związku ze zwykłym używaniem budynku w działalności statutowej. Szkoda powstała przypadkowo w trakcie przeprowadzania likwidacji środka trwałego, co stanowi pozostałą działalność operacyjną.
Do ewidencji kosztów pośrednio związanych z działalnością służy konto 761 „Pozostałe koszty operacyjne”. Definicja pozostałych kosztów operacyjnych znajduje się w art. 3 ust. 1 pkt 32 o rachunkowości.
Ujęcie operacji gospodarczej dotyczącej zakupu materiałów i usługi naprawy ściany budynku będzie następujące: Wn konto 761 „Pozostałe koszty operacyjne” - wartość netto: 10 000 zł, Wn konto 22 „VAT naliczony podlegający odliczeniu” - naliczony podatek VAT 2200 zł, Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami” - łączna kwota zobowiązania 12 200 zł.
W świetle przepisów podatkowych nie ma przeciwwskazań, aby zaliczyć prawidłowo udokumentowane koszty naprawy ściany do kosztów uzyskania przychodów (art. 15 ust. 1 ustawy o CIT lub art. 22 ust. 1 ustawy o PIT).
Ze stanu faktycznego opisanego w pytaniu nie wynika, czy spółka otrzymała odszkodowanie z firmy ubezpieczeniowej lub firmy zewnętrznej, która spowodowała straty przy pracach likwidacyjnych innego budynku.
Jeżeli spółka otrzymałaby odszkodowanie, w ramach ubezpieczenia, to przychody związane z otrzymaniem odszkodowania powinny zostać ujęte na koncie 760 „Pozostałe przychody operacyjne” jako przychody pośrednio związanych z działalnością statutową jednostki (art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości).
(AP)