Zasady ustalania różnic kursowych dla transz kredytów w walucie obcej zaciągniętych przed 1 stycznia 2007 r., a spłacanych po tej dacie oraz dla transz kredytów w walucie obcej zaciąganych od 1 stycznia 2007 r. i spłacanych po tej dacie są takie same.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Jakie zasady należy zastosować do wyliczenia różnic kursowych dla poszczególnych transz kredytów w walucie obcej zaciągniętych przed 31 grudnia 2006 r., a spłacanych po tej dacie oraz dla środków pieniężnych w walucie obcej? Jakie zasady należy zastosować do wyliczenia różnic kursowych dla poszczególnych transz kredytów w walucie obcej zaciąganych od 1 stycznia 2007 r. i spłacanych po tej dacie oraz dla środków pieniężnych w walucie obcej?
ODPOWIEDŹ IZBY
Spółka, spłacając w roku 2007 kredyt, powinna przy ustaleniu różnic kursowych zastosować przepisy ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym w 2007 roku (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.). Podjęcie decyzji o ustalaniu różnic kursowych według zasad rachunkowości zobowiązuje podatników do zawiadomienia w ciągu miesiąca naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej metody i stosowania jej nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż trzy lata. Dalsze stosowanie tej metody przez podatników nie będzie wymagało kolejnego zawiadomienia, do czasu rezygnacji z tej metody. Spółka nie wybrała tej metody ustalania różnic kursowych.
Dodatnie różnice kursowe (ekonomicznie korzystne dla podatnika) wpływają na przychody, a ujemne (ekonomicznie niekorzystne dla podatnika) na koszty podatkowe.
Należy zauważyć, że wpływ na podatek dochodowy od osób prawnych będą miały wyłącznie zrealizowane różnice kursowe. Oczywiście różnice takie powstaną, jeżeli wystąpią różne kursy waluty obcej między np. dniem otrzymania kredytu, a dniem jego spłaty.
Artykuł 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyraźnie precyzuje kurs, jaki należy zastosować przy ustalaniu różnic kursowych przy spłacie kredytu (pożyczki). Dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. Natomiast ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Dla celów podatkowych podatnicy mogą przyjąć faktycznie zastosowany kurs walut, np. bankowy lub kantorowy albo wynikający z umowy, jednak nie może on być niższy niż kurs kupna i wyższy niż kurs sprzedaży ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w tabeli C kursów kupna i sprzedaży walut obcych. Jeżeli faktycznie zastosowany kurs waluty, o którym mowa przy ustalaniu dodatnich i ujemnych różnicach kursowych, jest wyższy lub niższy odpowiednio o więcej niż powiększona lub pomniejszona o 5 proc. wartość kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień faktycznie zastosowanego kursu waluty, organ może wezwać strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie kursu waluty. W razie niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają zastosowanie faktycznego kursu waluty, organ podatkowy określi ten kurs opierając się na kursach walut ogłaszanych przez NBP.
Ponadto jeżeli przy obliczaniu wartości różnic kursowych, o których mowa przy ustalaniu dodatnich i ujemnych różnicach kursowych, nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, przyjmuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień. Przez średni kurs ogłaszany przez NBP rozumie kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu lub poniesienia kosztu.
Ustawa o CIT nie definiuje pojęcia kurs faktycznie zastosowany. Literalna interpretacja tego przepisu pozwala stwierdzić, że kurs faktycznie zastosowany to taki, po jakim dokonuje się wyceny w danym dniu transakcji walutowej. Pojęcia tego nie należy wiązać tylko z sytuacjami związanymi z nabyciem i zbyciem (wymianą) walut. W konsekwencji, w omawianej sytuacji w momencie otrzymania kredytu faktycznie zastosowany kurs waluty jest kursem z dnia wypłaty kredytu, po jakim bank określonego dnia dokonywał sprzedaży waluty (kurs sprzedaży), natomiast w przypadku zwrotu kredytu faktycznie zastosowany kurs waluty jest kursem z dnia faktycznej spłaty zobowiązania, po jakim bank dokonywał skupu waluty (kurs kupna).
W odniesieniu do przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2006 r. nastąpiła dość istotna zmiana w sposobie obliczania różnic kursowych. W poprzednim stanie prawnym ustawa precyzyjnie określała kurs, po jakim podatnik powinien przeliczać różnice kursowe, a mianowicie w przypadku ponoszonych kosztów był to kurs sprzedaży z dnia faktycznej zapłaty, natomiast w przypadku przychodów kurs kupna z dnia faktycznego otrzymania, ogłaszanego odpowiednio przez bank, z którego usług korzystał podatnik. Ustawa o CIT w obecnym brzmieniu zostawia podatnikowi szerszy zakres swobody przy obliczaniu podatkowych różnic kursowych. Wynika to z faktu posłużenia się przez ustawodawcę pojęciem kursu faktycznie zastosowanego. Poprzez wprowadzenie tego pojęcia podatnicy uzyskali możliwość zastosowania kursu wynegocjowanego z bankiem.
Decyzja w sprawie interpretacji prawa podatkowego dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 września 2007 r. (nr 1401/BP-I/4210-57/07/KS).
EWA MATYSZEWSKA