Podatnicy, którzy otrzymują akcje pracownicze, a następnie sprzedają je, mają obowiązek zapłacić 19-proc. podatek dochodowy. Takie dochody trzeba też rozliczyć w zeznaniu rocznym PIT-38.

Czy spółka będzie płatnikiem za udziałowca

Większościowy akcjonariusz przyznał opcje na akcje. Spółka ponosi na rzecz udziałowca koszty organizacji i uczestnictwa jej pracowników w planie. Czy w przypadku przekazywania przez spółkę-matkę świadczeń na rzecz spółki ciążą na tej spółce obowiązki płatnika?
Nie
Ze względu na fakt, że podatnicy są pracownikami spółki, to wszelkie dochody przez nich otrzymywane od spółki stanowić będą co do zasady przychody ze stosunku pracy. Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej są zobowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy. Warunkiem istnienia obowiązków płatnika dla określonego podmiotu jest fakt dokonywania świadczeń przez ten podmiot na rzecz osób będących pracownikami tego podmiotu. W omawianym przypadku na spółce mogłyby ciążyć obowiązki płatnika jedynie w sytuacji, gdyby to ona przekazywała świad-czenia w ramach programu. Natomiast podmiotem przekazującym te świadczenia jest spółka zagraniczna (większościowy udziałowiec).
Zatem w przypadku świadczeń przekazywanych przez podmiot trzeci na rzecz osób fizycznych (w tym na rzecz pracowników spółki) nie będą na spółce ciążyć obowiązki płatnika wynikające z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż obowiązki takie ciążyć mogą wyłącznie na podmiotach dokonujących tych świadczeń.
Podstawa prawna
• Art. 12 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy przychód pomniejszać o koszty

Czy podstawą opodatkowania przy zbyciu akcji będzie różnica między ceną zbycia akcji na giełdzie a wartością akcji w momencie ich nabycia?
Tak
Dochód uzyskany ze sprzedaży akcji będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym w wysokości 19 proc. uzyskanego dochodu, czyli różnicy między sumą przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów (wydatkami na objęcie lub nabycie akcji). Otrzymując np. nieodpłatnie akcje, nabywca nie ponosi żadnego wydatku na ich nabycie, dlatego w takim przypadku koszty uzyskania przychodu w sytuacji zbycia akcji stanowią np. poniesione w roku podatkowym koszty obsługi rachunku przez biuro maklerskie, jego prowizja. Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest zobowiązany w odrębnym zeznaniu PIT-38 wykazać dochody uzyskane z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i obliczyć należny podatek.
Podstawa prawna
• Art. 30b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy płacić podatek od nabycia

Spółka przyznała akcje swoim pracownikom. Czy należy płacić podatek w momencie nabycia akcji pracowniczych?
Nie
Rozliczenia nabytych akcji pracowniczych należy dokonać po sprzedaży. Podatkowi od dochodów z papierów wartościowych podlega nie ich nabycie, ale sprzedaż. Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podatek dochodowy wynosi 19 proc. uzyskanego dochodu. Rozliczany jest w zeznaniu rocznym składanym do końca kwietnia roku następującego po roku sprzedaży akcji.
Dochodem jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów. Kosztami uzyskania jest przede wszystkim cena zakupu. W przypadku akcji pracowniczych, które zostały otrzymane za darmo, nie ustala się kosztu z tytułu zakupu. Mogą być takim kosztem natomiast prowizje maklerskie zapłacone przy sprzedaży akcji pracowniczych na giełdzie.
Podstawa prawna
• Art. 30b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy przychód powstaje w momencie sprzedaży

Spółka przyznała pracownikowi bezpłatnie opcje na akcje. Część opcji ulega przekształceniu na opcje zbywalne, które stanowią papiery wartościowe lub instrumenty pochodne. Czy przychód powstaje w momencie sprzedaży tych papierów?
Tak
Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Źródłem przychodów są m. in. kapitały pieniężne. Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.
Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19 proc. uzyskanego dochodu.
Dochody kapitałowe są opodatkowane w drodze samoopodatkowania. Po zakończeniu roku podatkowego dochody uzyskane z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podatnik jest zobowiązany wykazać w odrębnym zeznaniu podatkowym (PIT-38), składanym do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym i w tym terminie wpłacić należny podatek dochodowy wynikający z zeznania.
Wobec tego w związku z uczestnictwem podatnika w planie opcyjnym na akcje przychód powstanie w momencie odpłatnego zbycia akcji lub opcji i należy go zakwalifikować jako przychód z kapitałów pieniężnych, a dochód będzie podlegał opodatkowaniu 19-proc. podatkiem dochodowym.
Podstawa prawna
• Art. 10, art. 11, art. 17, art. 30b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy sprzedaż akcji jest opodatkowana

Czy przy rozliczeniach podatkowych akcji pracowniczych należy zapłacić podatek dochodowy?
Tak
Źródłami przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych. Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.
Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną, albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, podatek dochodowy wynosi 19 proc. uzyskanego dochodu. Podatnik, który uzyskał w roku podatkowym dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, zobowiązany jest złożyć w urzędzie skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania w ostatnim dniu roku podatkowego odrębne zeznanie podatkowe o wysokości tego dochodu, w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym i w tym samym terminie wpłacić należny podatek z tego tytułu. Należy przy tym zwrócić uwagę, że dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi według skali PIT lub liniowym PIT. Należy je wykazać w zeznaniu PIT-38.
Jednocześnie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do opodatkowania dochodów (poniesionych strat) uzyskanych po 31 grudnia 2003 r. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r., pod warunkiem że papiery te zostały nabyte przed 1 stycznia 2004 r.
Przed 1 stycznia 2004 r. przepis stanowił, że zwalnia się od podatku dochodowego w okresie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2003 r. dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, które są dopuszczone do publicznego obrotu papierami wartościowymi, nabytych na podstawie publicznej oferty lub na giełdzie papierów wartościowych albo w regulowanym pozagiełdowym wtórnym obrocie publicznym, albo na podstawie zezwolenia udzielonego w trybie przepisów ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Z uwagi na to, że akcje pracownicze są nabywane nie na giełdzie papierów wartościowych, ale poza obiegiem publicznym, to ich sprzedaż zawsze będzie opodatkowana. Niezależnie od tego, czy zostały nabyte przed czy po1 stycznia 2004 r.
Podstawa prawna
• Art. 10, art. 17, art. 30b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy akcje z darowizny podlegają PIT

Czy dochód uzyskany w 2007 roku ze sprzedaży akcji pracowniczych nabytych nieodpłatnie w 1998 roku oraz akcji nabytych w 1999 roku w drodze darowizny będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Tak
Podatnik nabył akcje pracownicze jako uprawniony pracownik na podstawie przepisów dotyczących prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych, a więc w sposób preferencyjny poza obrotem publicznym, nieuprawniający do skorzystania ze zwolnienia od podatku dochodowego. A zatem dochód ze zbycia tych akcji podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Wolny od podatku dochodowego jest dochód uzyskany ze zbycia akcji (udziałów) otrzymanych w drodze spadku lub darowizny - w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn.
W konsekwencji podatnik będzie miał prawo do uznania za wolny od podatku dochodowego dochód w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia akcji. Przy nabyciu akcji w drodze darowizny wydatki nie występują, a za koszty uzyskania przychodów przy ich sprzedaży zalicza się koszty związane ze sprzedażą tych akcji.
W związku z tym dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania przychodu, uzyskany ze sprzedaży akcji otrzymanych w drodze darowizny, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podatek dochodowy wynosi 19 proc. uzyskanego dochodu. Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest zobowiązany w odrębnym zeznaniu podatkowym (na formularzu PIT-38) wykazać dochody uzyskane z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i obliczyć należny podatek.
Podatkowi dochodowemu nie podlega natomiast nabycie akcji w drodze darowizny. Podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie własności rzeczy znajdujących się w kraju i praw majątkowych wykonywanych w kraju, w drodze spadku lub darowizny, przez osoby fizyczne. W związku z tym przychód z tytułu nabycia akcji w drodze darowizny akcji został wyłączony z podatku dochodowego
Podstawa prawna
• Art. 10, art. 17, art. 21, art. 30b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).