Czy dla środków trwałych otrzymanych w spadku lub darowiźnie ustala się wartość poczatkową w celu dokonywania odpisów amortyzacyjnych?

Artur Mazur
doradca podatkowy, partner w spółce Tarwid, Liwanowska, Mazur i Partnerzy - Doradztwo Podatkowe i Prawne
Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w razie nabycia ich w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób uważa się ich wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości. Datą nabycia w przypadku spadku będzie najczęściej data jego otwarcia, natomiast przy darowiźnie i nieodpłatnym przekazaniu będzie to data dokonania czynności przenoszącej własność środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Przy czym wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych należy określać na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.
Ustawodawca w inny sposób określił metodę wyceny wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli przedmiotem spadku lub darowizny jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Wtedy łączną wartość początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowi suma ich wartości rynkowej, nie wyższa jednak od różnicy pomiędzy wartością tego przedsiębiorstwa albo jego zorganizowaną częścią a wartością składników mienia, niebędących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi, określoną dla celów podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że aby określić tę wartość początkową, podatnik będzie musiał dokonać wyceny wartości rynkowej poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych tego przedsiębiorstwa, a także dokonać wyceny całego przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części). Przykładowo, łączna wartość początkowa, gdy: suma wartości rynkowej nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - 1000 jednostek, wartość przedsiębiorstwa - 1500 jednostek, wartość składników mienia, niebędących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi - 600 jednostek, będzie stanowić 900 jednostek (1500 jednostek - 600 jednostek).
Otrzymana wartość jest niższa niż suma wartości rynkowej nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Ponieważ przepis stanowi wprost, że łączną wartość początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowi suma ich wartości rynkowej, nie wyższa jednak od różnicy pomiędzy wartością tego przedsiębiorstwa albo jego zorganizowaną częścią a wartością składników mienia, niebędących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi, określoną dla celów podatku od spadków i darowizn, dlatego za wartość początkową nabytych środków przyjmiemy w naszym przykładzie wartość niższą - otrzymaną w wyniku odejmowania.
Sposób ustalenia wartości początkowej środków trwałych wchodzących w skład przedsiębiorstwa nabytego w drodze spadku lub darowizny został także omówiony w piśmie naczelnika Urzędu Skarbowego w Suwałkach z 14 czerwca 2004 r., nr US. III.415/24/04.
Zauważyć należy, że co do zasady odpisy amortyzacyjne dokonywane od wartości początkowej nabytych środków trwałych będą stanowić koszty uzyskania przychodów, ponieważ nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych między innymi nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku lub darowizny.
(KT)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 19 ust. 3-4, art. 22g ust. 1 pkt 3, art. 22g ust. 15 oraz art. 23 ust. 1 pkt 45a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).