Nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług opłaty z tytułu wieczystego użytkowania gruntów wpłacane corocznie do gminy, a dotyczące gruntów oddanych w wieczyste użytkowanie przed 1 maja 2004 r.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Podatnik uzyskał użytkowanie wieczyste przed 1 maja 2004 r., w okresie obowiązywania starej ustawy o VAT. Czy należy naliczać i odprowadzać VAT od gruntów oddanych w wieczyste użytkowanie przed 1 maja 2004 r.?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej ustawa o VAT), obowiązującej od 1 maja 2004 r., opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Za towar według definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.
Natomiast stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
W uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego stwierdzono, że definicja dostawy towarów zawarta w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w sposób celowy oderwana została od pojęcia przeniesienia własności w cywilistycznym tego słowa znaczeniu. Wobec tego mając na uwadze szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towarów zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT obejmuje grunty, należy opowiedzieć się za stanowiskiem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi bowiem do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala rozporządzać mu nim jak właściciel. Biorąc pod uwagę powołane przepisy oraz uwzględniając stanowisko wskazanej uchwały siedmioosobowego składu NSA z 8 stycznia 2007 r. uznać należy, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów. Konsekwencją tego stanowiska będzie stwierdzenie, że w przypadku gdy taka czynność nastąpiła przed 1 maja 2004 r. (to jest przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej), nie podlega ona obecnie podatkowi od towarów i usług. W przypadku dostawy towarów zasadą jest, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towarów (w tym przypadku z chwilą dokonania wpisu w księdze wieczystej). Przed 1 maja 2004 r. obowiązywała ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. nr 11, poz. 50 z późn. zm.), zgodnie z którą czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Wobec tego należy uznać, że opłaty roczne z tytułu wieczystego użytkowania gruntów ustanowionego przed 1 maja 2004 r. nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Opocznie z 17 sierpnia 2007 r., nr US III -443/2/07
EWA MATYSZEWSKA