Stryj, czyli brat mojego ojca, chce przekazać działkę budowlaną o wartości 30 tys. zł, na której zamierzam się pobudować? Czy korzystniejsze będzie przekazanie przez stryja darowizny działki bezpośrednio na mojego ojca, a później przez ojca na mnie?

Paweł Skwarek
ekspert podatkowy, BDO Numerica
Tak
Dokonanie darowizny między braćmi jest wariantem korzystniejszym podatkowo niż bezpośrednie przekazanie działki na rzecz bratanka zaliczonego do drugiej grupy podatkowej.
Dla celów podatku od spadków i darowizn zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Do grupy pierwszej zalicza się małżonka, zięcia, synową, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do drugiej natomiast zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych. Brat zalicza się więc do I grupy, a bratanek jako zstępny rodzeństwa do II grupy podatkowej.
Od 1 stycznia 2007 r. zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli: zgłoszą nabycie naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Krąg osób, których ustawodawca zwolnił od podatku, nie pokrywa się z osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej. Jest to katalog węższy, a zwolnienie nie obejmuje zięcia, synowej oraz teściów. Obejmuje ono natomiast rodzeństwo, dlatego ojciec, otrzymując darowiznę od brata, mógłby skorzystać ze zwolnienia.
Bratanek z kolei byłby zobowiązany do zapłaty podatku od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku (7276 zł). W przypadku wartości działki w kwocie 30 tys. zł podatek do zapłaty wyniósłby ok. 2778 zł. Podatek ten pobierze notariusz, który jest płatnikiem podatku od darowizn dokonanych w formie aktu notarialnego.
Warto tu dodać, że obowiązek zgłoszenia otrzymania darowizny nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. W opisanym przypadku darowizna stryja, aby była skuteczna, musi zostać dokonana w formie aktu notarialnego. W rezultacie, zgodnie z przepisami podatkowymi ojciec, aby skorzystać ze zwolnienia, nie będzie musiał dokonać zgłoszenia faktu nabycia darowizny naczelnikowi urzędu skarbowego. Bezsprzeczne więc jest, że dokonanie darowizny na rzecz ojca jest wariantem korzystniejszym podatkowo.
(EM)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 4a ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).