Prowadzimy hurtownię nawozów opodatkowanych według 3-proc. i 7-proc. VAT. Jak potraktować sprzedaż towaru z dostawą na miejsce: czy jako towar ze stawką obowiązującą na dany nawóz łącznie z usługą według stawki 3 proc. lub 7 proc., czy oddzielnie towar według 3-proc. lub 7-proc. stawki i oddzielnie usługę transportową według 22-proc. VAT?

PaweŁ JabŁonowski
ekspert podatkowy, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
Podstawą opodatkowania VAT jest obrót, którym jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Powyższy przepis precyzyjnie określa, co stanowi tzw. kwotę należną z tytułu sprzedaży. Zatem kwotą tą jest całość świadczenia należnego od nabywcy. Interpretując przepisy krajowe, należy mieć także na uwadze regulacje wspólnotowe, z których wynika, że do podstawy opodatkowania wlicza się dodatkowe koszty, takie jak prowizje, koszty pakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi dostawca obciąża nabywcę lub klienta.
W przedmiotowym stanie faktycznym mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym. Kwestię świadczeń złożonych rozstrzygał także Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS). Według Trybunału przy rozstrzyganiu, czy świadczenia mogą być traktowane jako jedna lub kilka usług, należy brać pod uwagę przede wszystkim treść art. 2(1) VI Dyrektywy, zgodnie z którym każde świadczenie usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne oraz świadczenie obejmujące złożoną usługę nie powinno być sztucznie dzielone. Według ETS pojedyncze świadczenie ma miejsce wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jak usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej. W celu dokonania podatkowej kwalifikacji świadczenia złożonego należy mieć przede wszystkim na uwadze cel transakcji. Zasadą jest, że świadczenie powinno się klasyfikować odrębnie, jednak niektóre ze świadczeń służą wyłącznie wykonaniu świadczenia głównego.
Należy mieć także na względzie przepisy kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi, jeżeli z umowy ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, zwłaszcza koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący. Wynika z tego, że całość świadczenia należnego od nabywcy obejmuje wówczas także koszty przesłania towaru, co potwierdzają regulacje przepisów ustawy o VAT odnośnie do określania kwoty należnej, a jednocześnie podstawy opodatkowania. W naszym stanie faktycznym podatnik wprost wskazuje, że towar ma być dostarczony na miejsce, a zatem usługa transportowa jest świadczeniem pomocniczym w stosunku do samej dostawy nawozu. W tym przypadku do całego świadczenia, a zatem dostawy nawozu wraz z jego transportem, należałoby zastosować stawkę właściwą do świadczenia głównego, a zatem do dostawy towaru.
(MGM)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
■ Art. 547 par. 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).