W wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej trzech podatników VAT zidentyfikowanych w trzech różnych państwach członkowskich uczestniczy w dostawie towaru. Pierwszy z nich wydaje towar bezpośrednio ostatniemu, przy czym dostawa towaru jest dokonana między pierwszym i drugim oraz drugim i ostatnim.

Z wewnątrzwspólnotową transakcją trójstronną, do której zastosowanie mają przepisy określające procedurę uproszczoną, mamy do czynienia, jeżeli łącznie spełnione są określone warunki. Zgodnie z pierwszym warunkiem trzech podatników VAT zidentyfikowanych na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w trzech różnych państwach członkowskich uczestniczy w dostawie towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności, przy czym dostawa tego towaru jest dokonana między pierwszym i drugim oraz drugim i ostatnim w kolejności. Drugi warunek przewiduje, że przedmiot dostawy jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub też transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT lub na ich rzecz z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego. Wynika to z art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej ustawa o VAT).
Procedura uproszczona
Warto pamiętać, że procedura uproszczona, przez którą rozumie się - zgodnie z art. 135 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT - procedurę rozliczania VAT w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, polegającą na tym, że ostatni w kolejności podatnik VAT rozlicza podatek z tytułu dokonania na jego rzecz dostawy towarów przez drugiego w kolejności podatnika VAT, ma zastosowanie, jeżeli łącznie są spełnione określone warunki. Oto one:
  • dostawa na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT była bezpośrednio poprzedzona wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów u drugiego w kolejności podatnika VAT,
  • drugi w kolejności podatnik VAT dokonujący dostawy na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT nie posiada siedziby lub miejsca zamieszkania w państwie członkowskim, w którym kończy się transport lub wysyłka,
  • drugi w kolejności podatnik VAT stosuje wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika VAT ten sam numer identyfikacyjny na potrzeby VAT, który został mu przyznany przez państwo członkowskie inne niż to, w którym zaczyna się lub kończy transport lub wysyłka,
  • ostatni w kolejności podatnik VAT stosuje numer identyfikacyjny na potrzeby VAT państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,
  • ostatni w kolejności podatnik VAT został wskazany przez drugiego w kolejności podatnika VAT jako obowiązany do rozliczenia VAT od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej.
Dodatkowe informacje
Jednocześnie na podstawie art. 136 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy w procedurze uproszczonej drugim w kolejności podatnikiem jest podatnik wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, uznaje się, że wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów zostało u niego opodatkowane, jeżeli wystawił on ostatniemu w kolejności podatnikowi VAT fakturę zawierającą, oprócz danych wymienionych w art. 106, jeszcze dodatkowe informacje. Chodzi m.in. o adnotację „VAT: faktura WE uproszczona na mocy art. 135-138 ustawy o p.t.u.” lub „VAT: Faktura WE uproszczona na mocy dyrektywy”. Potrzebne jest również stwierdzenie, że podatnik z tytułu dokonanej dostawy zostanie rozliczony przez ostatniego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej. Kolejnymi informacjami, które musi zawierać faktura, są określone numery, w tym numer identyfikacyjny stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej ostatniego w kolejności podatnika.
PRZYKŁAD
WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE NABYCIE TOWARÓW
Podatnik nabywa towar od norweskiego oddziału firmy mającej główną siedzibę w Holandii i posługującego się w transakcjach numerem identyfikacyjnym nadanym jej dla potrzeb VAT w Holandii. Natomiast towar faktycznie dostarczany jest z firmy powiązanej z dostawcą, znajdującej się w Niemczech. W tym przypadku nie są spełnione zarówno warunki do uznania transakcji za trójstronną, jak i do zastosowania procedury uproszczonej. Podatnik nabywa bezpośrednio towary od podatnika VAT zarejestrowanego na potrzeby tego podatku w Holandii. Transakcja ta nie spełnia też przesłanek do uznania jej za import towarów. Zatem jest to dwustronna transakcja wewnątrzwspólnotowa między podatnikiem a dostawcą zarejestrowanym w innym państwie członkowskim. W jej wyniku dochodzi u podatnika do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w rozumieniu ustawy o VAT.
KRZYSZTOF TOMASZEWSKI
PODSTAWA PRAWNA
Art. 135-138 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).