W Drugim Urzędzie Skarbowym w Bydgoszczy można dokonywać opłat za pomocą karty płatniczej. Taką informację otrzymaliśmy od naszej czytelniczki. - Niby to uproszczenie, ale pani w okienku żąda numeru dowodu osobistego, który musi nanieść na wydruk zapłaty. Wycofałam się z tej transakcji. Moim zdaniem za dużo danych trzeba podawać przy takiej transakcji. W banku korzystam z transakcji internetowych, gdzie jednym z zabezpieczeń są dane mojego dowodu osobistego. Z mojego punktu widzenia nie do przyjęcia jest takie zarządzenie? Czy podawanie dodatkowych danych nie zaburza sensu kart płatniczych? - pytała nas czytelniczka. Sprawdziliśmy więc, czy rzeczywiście w bydgoskich urzędach skarbowych można płacić kartą, oraz poprosiliśmy eksperta HLB Frąckowiak i Wspólnicy o wyjaśnienie całej procedury stosowanej przez bank.

AGNIESZKA STANISŁAWSKA
starszy konsultant w departamencie doradztwa podatkowego HLB Frąckowiak i Wspólnicy
IZBA SKARBOWA W BYDGOSZCZY WYJAŚNIŁA GP
Nie ma możliwości płacenia kartą bankomatową w kasach w urzędach skarbowych podległych dyrektorowi Izby Skarbowej w Bydgoszczy.
Na terenie niektórych urzędów działają oddziały (ajencje) różnych banków, które mogą oferować tego typu usługi. Jednak są to okienka banku zupełnie niezależne od urzędu skarbowego. Trudno więc dyskutować z wymogami banku odnośnie do sprawdzania danych personalnych przy płatnościach dokonywanych kartą.
EKSPERT WYJAŚNIA
Z przedstawionych informacji wynika, że podatniczka chciała dokonać zapłaty podatku w kasie urzędu skarbowego płacąc przy użyciu karty bankomatowej. Z uzyskanych informacji wynika, że takich transakcji w kasie urzędu skarbowego się nie dokonuje, i że prawdopodobnie zdarzenie miało miejsce w ajencji banku, która znajduje się na terenie lub w pobliżu urzędu skarbowego.
Dla oceny tego zdarzenia w pierwszej kolejności należy wyjść od charakteru transakcji dokonywanych za pomocą kart płatniczych, a następnie dokonać analizy przepisów podatkowych pod kątem ewentualnej możliwości regulowania zobowiązań podatkowych przy wykorzystaniu tej formy płatności.
Otóż, jedyna rzecz, o którą możemy zostać poproszeni przy dokonywaniu płatności kartą, to podpis bądź wprowadzenie numeru PIN. Te dane identyfikacyjne pozwalają potwierdzić, że jesteśmy uprawnieni do dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku bankowym, do którego karta jest przypisana. Jeżeli osoba akceptująca transakcję nabierze jednak wątpliwości co do tożsamości dysponenta karty, może poprosić o okazanie dowodu tożsamości. W większości przypadków wewnętrzne regulaminy bankowe, które otrzymujemy dołączone do kart bankomatowych/płatniczych, zawierają zapis, że punkt akceptujący transakcje ma prawo sprawdzić tożsamość posiadacza karty, prosząc go o okazanie dowodu tożsamości.
Jeżeli faktycznie pracownik ajencji banku został zobowiązany (prawdopodobnie przez swój bank, a nie organ podatkowy, od którego jest niezależny) do spisywania numerów dowodów osobistych, to najwyraźniej bank założył, że tożsamość podatników regulujących zobowiązania podatkowe w ajencji znajdującej się na terenie urzędu jest z góry wątpliwa. Jeżeli żądanie pracownika ma na celu jedynie potwierdzenie tożsamości płacącego, weryfikacja ta nie powinna wykraczać poza zażądanie okazania dowodu osobistego bez konieczności podawania numeru w celu jego spisania.
Także podatniczka słusznie mogła odczuć, że żądanie pracownika ajencji przekracza uprawnienia punktu akceptującego transakcje.
Jeżeli teoretycznie to zdarzenie miałoby miejsce w kasie urzędu skarbowego (nie w ajencji banku znajdującej się w urzędzie), to wyjście poza regulacje związane z akceptacją płatności dokonywanych za pomocą kart płatniczych nie byłoby jedynym nadużyciem, z jakim mielibyśmy w omawianym przypadku do czynienia.
To kolejne wynikałoby z przepisów podatkowych, z których żaden nie zawiera regulacji pozwalającej podatnikowi na zapłatę podatku kartą płatniczą.
Zgodnie z art. 60 Ordynacji podatkowej, zapłaty podatku można dokonać gotówkowo w kasie organu podatkowego lub na rachunek tego organu w banku, w placówce pocztowej, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej oraz bezgotówkowo - na podstawie polecenia przelewu. Wspomniany przepis reguluje w szczególności sposób określenia momentu zapłaty podatku, który ze względu na konieczność dotrzymania ustawowych terminów ma dla podatników istotne znaczenie.
Ustawodawca określił więc, z jaką chwilą dochodzi do uregulowania zobowiązania podatkowego. Niemniej, gotówkowo albo bezgotówkowo na podstawie polecenia przelewu - to są wyłącznie dwa sposoby, w odniesieniu do których takie szczegółowe regulacje zostały wprowadzone. Wydaje się więc, że skoro nie ma bezpośredniej regulacji odnoszącej się do płatności kartą płatniczą ani też przepisu, który przy transakcjach nieopisanych w Ordynacji podatkowej odwoływałby się do stosowania przepisów dotyczących złożenia polecenia przelewu - wydaje się, że nie ma możliwości, aby dokonać płatności podatku w taki właśnie sposób. Również ani omawiany, ani dalszy przepis, nie zawierają delegacji ustawowej pozwalającej organom podatkowym - naczelnikom urzędów skarbowych - rozszerzyć katalog sposobów, w jaki podatek mógłby zostać zapłacony.
Zapłata podatku za pomocą kary płatniczej jest więc na razie zdarzeniem hipotetycznym. Póki ta transakcja nie mieści się w granicach przewidzianych ustawą i brak jest regulacji rozstrzygających wątpliwości, co w sytuacji, w której błąd systemu informatycznego spowodowałby brak uznania rachunku bankowego organu podatkowego kwotą wpłaconego podatku, musimy korzystać z dotychczasowych form płatności podatków.
Wprowadzenie możliwości dokonywania płatności kartą byłby niewątpliwie krokiem w dobrym kierunku. Niemniej jednak, dla bezpieczeństwa obu stron transakcji (w szczególności dla bezpieczeństwa podatnika, który ma - przy tego typu transakcji - najwięcej do stracenia), ta forma zapłaty podatku powinna zostać uregulowana w przepisach Ordynacji podatkowej, a - w dalszej kolejności - wykorzystywana zgodnie z zasadami rządzącymi dokonywaniem płatności przy użyciu kart płatniczych.
Opracowała EWA MATYSZEWSKA
PODSTAWA PRAWNA
■ Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).