Prowadzę działalność gospodarczą i zamierzam wprowadzić do użytkowania w firmie samochód osobowy, którego właścicielem jest mąż. Jakie wydatki związane z samochodem będę mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Czy należy prowadzić ewidencję przebiegu pojazdów?

MIKOŁAJ WOŹNIAK
doradca podatkowy, Pricewaterhouse-Coopers
Przede wszystkim czytelniczka powinna zdecydować wraz z mężem, czy samochód ma stanowić majątek związany z działalnością gospodarczą, czy też mąż ma nadal być właścicielem samochodu. W pierwszym przypadku możemy rozważać nabycie samochodu przez przedsiębiorstwo czytelniczki na podstawie umowy sprzedaży, czy też zawarcie umowy darowizny. Natomiast, jeśli mąż ma pozostać właścicielem samochodu może on go wynająć na podstawie umowy najmu. Brak zaangażowania w działalność gospodarczą w przypadku męża wyklucza możliwość zawarcia umowy leasingu.
Kosztem uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła. Wobec powyższego, warunkiem koniecznym potraktowania wszelkich kosztów związanych z samochodem jest udowodnienie, że wspomniane koszty są związane z działalnością gospodarczą czytelniczki. Powyższy warunek potraktowania wydatków jako kosztów podatkowych jest zawarty zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, jak i w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przypadku pozytywnej odpowiedzi na to pytanie, kolejnym krokiem jest stwierdzenie, czy dany samochód jest samochodem osobowym w świetle definicji podatkowych. Jak sugeruje treść pytania, samochód męża jest samochodem osobowym w rozumieniu przepisów podatkowych.
I w tym miejscu dochodzimy do rozgraniczenia transakcji sprzedaży, darowizny i najmu. W przypadku sprzedaży, samochód będzie stanowił środek trwały dla firmy, natomiast wydatki na jego nabycie będą kosztem podatkowym poprzez odpisy amortyzacyjne. Kosztem podatkowym będą także związane z działalnością firmy koszty paliwa czy też ubezpieczenia. Należy pamiętać, że nieodliczalne na potrzeby podatku dochodowego są odpisy amortyzacyjne w części ustalonej od wartości samochodu osobowego powyżej 20 tysięcy euro oraz odpowiednia część składki na ubezpieczenie tego samochodu. W przypadku zakupu samochodu nie ma potrzeby prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.
Darowizna spowoduje, że należy rozpoznać tzw. przychód w naturze z tytułu nieodpłatnego otrzymania samochodu w wysokości wartości rynkowej tego samochodu. Wartość tego przychodu będzie następnie wartością początkową samochodu na potrzeby dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Pozostałe zasady są analogiczne do stosowanych w przypadku transakcji sprzedaży.
Natomiast jeśli mąż pozostanie właścicielem samochodu i udostępni go firmie żony na podstawie umowy najmu, to zasadniczo wydatki związane z używaniem samochodu osobowego będą stanowiły koszt podatkowy do wysokości kwoty wynikającej z przemnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów działalności oraz ustalonej stawki za jeden kilometr przebiegu. Jak widać, konieczne będzie w tym przypadku prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu dla użytkowanych samochodów.
(EW)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 14 ust. 2 pkt 8 oraz art. 23 ust. 1 pkt 46 i ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).