Nie jest dopuszczalne przekształcenie postępowania wszczętego wobec spółki cywilnej określającego zobowiązanie w VAT, w postępowanie w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej jej byłych wspólników, gdy spółka cywilna uległa rozwiązaniu.

STAN FAKTYCZNY
W grudniu 2001 r. organy podatkowe zarzuciły spółce cywilnej nieprawidłowe rozliczenie VAT za czerwiec 2001 r. W wyniku odwołania, a następnie skargi do sądu administracyjnego sprawa trafiła do ponownego rozpatrzenia przez organ podatkowy pierwszej instancji. Decyzję dotyczącą zobowiązania w VAT za czerwiec 2001 r.wydano więc ponownie. W związku z likwidacją działalności spółki, dodatkowo organ podatkowy orzekł o solidarnej odpowiedzialności byłego wspólnika za zaległości podatkowe wynikającej z działalności tej spółki.
UZASADNIENIE
Sprawa ponownie trafiła na wokandę wojewódzkiego sądu administracyjnego, a potem do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zarówno sąd pierwszej instancji, jak i sąd kasacyjny przyznał rację podatnikowi.
Skarga kasacyjna nie jest uzasadniona, albowiem wbrew zawartym w niej twierdzeniom zaskarżony wyrok nie narusza prawa. Oddalając skargę kasacyjną Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że zdaniem organu odwoławczego wnoszącego skargę kasacyjną wojewódzki sąd administracyjny popełnił błąd. Polegał on w jego ocenie na przyjęciu, że nie jest dopuszczalne przekształcenie dotychczasowego postępowania wszczętego wobec spółki cywilnej w przedmiocie określenia z zobowiązania podatkowego w VAT w postępowanie w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej jej byłych wspólników. Zwłaszcza w sytuacji, gdy w toku ponownego rozpoznania sprawy po wydaniu decyzji kasacyjnej spółka cywilna uległa rozwiązaniu.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie budzi żadnej wątpliwości, że przepisy przewidują postępowanie, którego przedmiotem jest orzeczenie o odpowiedzialności osoby trzeciej, w ramach którego ustawodawca dopuścił - na zasadzie wyjątku - także określenie wysokości zobowiązania. Jednak przepis art. 115 Ordynacji podatkowej, ani też żaden inny przepis, nie uzasadnia poglądu, że możliwe jest rozwiązanie niejako odwrotne. Czyli takie, które dopuszcza możliwość rozszerzenia przedmiotu postępowania, którego przedmiotem jest określenie wysokości zobowiązania podatkowego, o materię związaną z odpowiedzialnością osób trzecich. Tego rodzaju stan rzeczy powoduje więc, że w sytuacji gdy organ zamierza orzec o tej odpowiedzialności, oczywista jest potrzeba wszczęcia postępowania w tym przedmiocie i przeprowadzenia go zgodnie z regułami wynikającymi z przepisów Ordynacji podatkowej. Jest zaś tak przede wszystkim dlatego, że w tym przypadku chodzi o inny przedmiot postępowania. Niezależnie od tego nie można również tracić z pola widzenia faktu, iż w sytuacji, o której mowa w art. 115 par. 5 Ordynacji podatkowej, generalnie chodzi o inny podmiot, albowiem przepis ten obejmuje swoim zakresem przypadki, w których spółka utraciła już byt prawny.
Wyrok NSA z 26 października 2006 r.
SYGN. AKT I FSK 140/06, niepublikowany
ALEKSANDRA TARKA