Czy mogą być różnice w sprawozdaniach Rb-27ZZ i Rb-27S? Kiedy można dokonać odpisu przedawnionych opłat? Jak postępować z wydatkami niewygasającymi z końcem roku?

Czy między danymi w zakresie dochodów związanych z zadaniami z zakresu administracji rządowej w sprawozdaniu Rb-27ZZ (kolumna 9) a danymi w sprawozdaniu Rb-27S w par. 2360 musi być spójność? Czy mogą być pewne różnice?
Rb-27S to sprawozdanie z wykonania planu dochodów budżetowych samorządowej jednostki budżetowej/jednostki samorządu terytorialnego. Zaś Rb-27ZZ to sprawozdanie z wykonania planu dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami.
W kontekście zadanego pytania na uwagę zasługuje fakt, że punktem wyjścia do wykazywania wspomnianych wyżej dochodów jest kolumna 7 ww. sprawozdania (pn. „Dochody wykonane – w tym potrącone na rzecz jednostek samorządu terytorialnego”). Wskazane dane powinny zostać także wykazane w odpowiedniej kolumnie sprawozdania Rb-27S, a ściślej rzecz ujmując w kolumnie 7 („Dochody wykonane, wpływy minus zwroty”), oczywiście w paragrafie oznaczonym jako 2360 („Dochody jednostek samorządu terytorialnego związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami”).
Kluczowe znaczenie mają tu zapisy zawarte w załączniku nr 36 do rozporządzenia z 9 stycznia 2018 r. ministra rozwoju i finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Instrukcja sporządzania sprawozdań budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego). Tamże, w par. 6 ust. 4, postanowiono bowiem, że: „wykazywane w sprawozdaniu Rb-27ZZ w kolumnie «potrącone na rzecz jednostek samorządu terytorialnego» kwoty dochodów powinny być wykazywane w takiej samej wysokości w sprawozdaniu Rb-27S w kolumnie «Dochody wykonane (wpływy minus zwroty)» w paragrafie «Dochody jednostek samorządu terytorialnego związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami»”.
Dlatego w zakresie podanego rodzaju dochodów musi występować pełna zbieżność między danymi wykazywanymi w odpowiednich kolumnach sprawozdania Rb-27ZZ i w kolumnach sprawozdania Rb-27S. W konsekwencji nie mogą występować różnice w tym zakresie przedmiotowym.
Podstawa prawna:
• par. 6 ust. 4 rozporządzenia z 9 stycznia 2018 r. ministra rozwoju i finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1564)
W przyszłym tygodniu na konto urzędu miasta wpłynie ok. 15 tys. zł z tytułu odszkodowania za zalanie budynku naszego urzędu. W jaki sposób zaklasyfikować w dochodach takie środki?
Gmina jest stroną umowy ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeń. W tym miejscu warto przypomnieć, że z art. 805 kodeku cywilnego m.in. wynika, że przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel się zobowiązuje, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie – przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.
Skoro zaś takowe odszkodowanie wpłynęło do gminy, to rzecz jasna wymaga odpowiedniego ujęcia w adekwatnych podziałkach klasyfikacji budżetowej. Z kontekstu podanego stanu faktycznego wynika, że szkoda miała miejsce w budynku urzędu gminy, wskutek zalania. Taki opis zdarzenia determinuje także ujęcie wspomnianych środków w odpowiednim dziale i rozdziale w planie dochodów budżetu gminy. Z uwagi na charakter zdarzenia i jego umiejscowienie właściwym działem dochodowym będzie dział oznaczony jako 750, czyli „Administracja publiczna”. W ramach tego działu ustawodawca wyróżnił wiele rozdziałów związanych z funkcjonowaniem różnych podmiotów publicznoprawnych. Wśród nich jest także rozdział oznaczony jako 75023, czyli „Urzędy gmin (miast i miast na prawach powiatu)”. Właśnie ten rozdział będzie właściwym dla ujęcia ww. środków pochodzących od ubezpieczyciela. Nie powinno być także problemu z doborem odpowiedniego paragrafu dochodowego, bowiem rozporządzenie zawiera specjalny paragraf przeznaczony na świadczenia odszkodowawcze. W tym zakresie przedmiotowym chodzi o paragraf oznaczony jako 0950, czyli „Wpływy z tytułu kar i odszkodowań wynikających z umów”. Skoro bowiem środki uzyskane są pochodną zawartej z ubezpieczycielem umowy, to tenże paragraf należycie odzwierciedla status prawnych tych środków.
Dlatego środki pochodzące od ubezpieczyciela, a wypłacone gminie z tytułu odszkodowania za zalanie budynku urzędu gminy należy ująć w planie dochodów budżetu gminy z uwzględnieniem klasyfikacji: dział 750, rozdział 75023, paragraf 0950.
Podstawa prawna:
• art. 805 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740)
• rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1340)
Po ostatniej weryfikacji kont podatkowych stwierdziłam, że łącznie wartość przedawnionych opłat z podatku od nieruchomości wynosi prawie 31 000 zł. Czy nadal utrzymywać je na kontach, czy może dokonać ich odpisu? W stosunku do niektórych były wydane decyzje o spłacie ratalnej.
Zgodnie z art. 70 par. 1 ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jest to ogólna zasada przedawnienia. Należy jednak zauważyć, że ustawodawca przewidział również różne sytuacje, w których dochodzi do tzw. przerwania/zawieszenia biegu przedawnienia. I tak w par. 2 postanowiono, że bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:
1) od dnia wydania decyzji, o których mowa w art. 67a par. 1 pkt 1 lub 2, do dnia terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej, ostatniej raty podatku lub ostatniej raty zaległości podatkowej;
2) od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie przedłużenia terminu płatności podatku, wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, do dnia upływu przedłużonego terminu.
Dalej w par. 3 postanowiono, że bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego. Ponadto, jak wynika z par. 4, bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny.
Z zestawienia ww. regulacji wnioskować więc należy, że niekoniecznie upływ wspomnianego pięcioletniego okresu automatycznie będzie skutkował przedawnieniem określonego zobowiązania podatkowego. W istocie rzeczy wystąpienie przedawnienia bowiem zależy od tego, czy nie wystąpiły ww. przesłanki traktujące o zawieszeniu/przerwaniu biegu terminu przedawnienia. W konsekwencji służby księgowe jednostki samorządu terytorialnego (przy pomocy np. obsługi prawnej jednostki) powinny zweryfikować każdą sytuację kwalifikowaną wstępnie jako przedawnienia zobowiązania. Może się bowiem okazać, że niektóre z tych zobowiązań będą nadal „aktywne”, co wyklucza stwierdzenie skutku z art. 59 par. 1 pkt 9 ww. ustawy. Z tej zaś regulacji wynika, że zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek – przedawnienia. Taka sytuacja może mieć miejsce do tych zobowiązań, co do których wydano m.in. decyzje o rozłożeniu podatku na raty. Zwrócił na to również uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 grudnia 2017 r. (sygn. akt II FSK 3678/14), gdzie wskazano, że: „Bez względu na rodzaj podatku oraz terminy ich płatności okres pięcioletni, o którym mowa w przepisie art. 70 par. 1 ustawy rozpoczyna się zawsze, wobec wszystkich podatników, pierwszego dnia roku kalendarzowego następującego po roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Powyższa zasada ulega oczywiście modyfikacji w wypadku odroczenia terminu płatności bądź rozłożenia podatku na raty albo rozłożenia na raty zaległości podatkowej wraz z odsetkami. Dlatego ustalenie in concreto początku biegu przedawnienia wymaga dokładnej analizy treści samego roszczenia podatkowego i związanej z nim wierzytelności podatkowej w celu ustalenia momentu wymagalności”.
Zestawienie ww. argumentów natury prawnej prowadzi do wniosku, że tylko w stosunku do tych zobowiązań podatkowych, gdzie przedawnienie jest niewątpliwe, należy dokonać ich odpisu w związku z wygaśnięciem na podstawie art. 59 par. 1 pkt 9 ordynacji podatkowej. Jeśli taka okoliczność nie zostanie stwierdzona, co może dotyczyć szczególnie zobowiązań, gdzie wydano decyzje o płatnościach ratalnych (nawet nierealizowanych przez dłużników), należy przedsięwziąć dalsze kroki prawne ukierunkowane na odzyskiwanie należności.
Podstawa prawna:
• art. 59 par. 1 pkt 9, art. 70 par. 1, par. 2, par. 3 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325)
Mam problem związany ze środkami pochodzącymi z realizacji zamówień publicznych, które nie wygasną z końcem 2020 r. Czy konieczne jest podjęcia jakiejś uchwały w tej sprawie albo zarządzenia przez wójta, bo środki będą widoczne na koncie 904 saldo Ma na koniec roku.
W art. 263 ustawy o finansach publicznych ustawodawca uregulował tzw. mechanizm wydatków niewygasających. W tej regulacji m.in. wskazano, że niezrealizowane kwoty wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego wygasają, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, z upływem roku budżetowego. Dalej postanowiono, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może ustalić w drodze uchwały wykaz wydatków, do których nie stosuje się ust. 1, oraz określić ostateczny termin dokonania każdego wydatku ujętego w tym wykazie w następnym roku budżetowym. Ponadto w wykazie, o którym mowa w ust. 2, ujmuje się wydatki związane z realizacją umów:
1) w sprawie zamówienia publicznego;
2) które zostaną zawarte w wyniku zakończonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w którym dokonano wyboru wykonawcy.
Z kolei w ust. 5 postanowiono, że łącznie z wykazem wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala plan finansowy tych wydatków w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków, z wyodrębnieniem wydatków majątkowych.
Na kanwie ww. regulacji warto odnotować stanowiska prezentowane przez organy nadzoru nad gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego. I tak w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 22 stycznia 2018 r. (nr 3/106/2018) m.in. stwierdzono, że: „W wykazie wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, można ujmować tylko takie, które były przewidziane w budżecie danego roku oraz wydatki niewykonane w wysokości nieprzekraczającej planu wydatków ujętych w budżecie”.
Z zestawienia ww. norm prawnych należy wnioskować, że punktem wyjścia dla prawnej możliwości zastosowania ww. mechanizmu wydatków niewygasających z końcem roku budżetowego jest przyjęcie przez radę gminy specjalnej uchwały w tym zakresie przedmiotowym. W tym kontekście ujęcie ewidencyjne środków ma znaczenie wtórne. W zapytaniu wskazano konto 904, które zostało oznaczone jako „Niewygasające wydatki”. W opisie do tego konta zaś postanowiono, że służy ono do ewidencji niewygasających wydatków. Na stronie Wn konta 904 ujmuje się:
1) wydatki jednostek budżetowych dokonane w ciężar planu niewygasających wydatków, na podstawie ich sprawozdań budżetowych w korespondencji z kontem 225;
2) przeniesienie niewykorzystanych niewygasających wydatków na dochody budżetowe.
Natomiast na stronie Ma konta 904 ujmuje się wielkość zatwierdzonych niewygasających wydatków. Konto 904 może wykazywać saldo Ma do czasu zrealizowania planu niewygasających wydatków lub do czasu wygaśnięcia planu niewygasających wydatków.
W powyższym kontekście należy jednak podkreślić, że czym innym jest realizacja obowiązków ewidencyjnych związanych z ww. środkami, a czym innym jest wola organu gminy (rady gminy), która decyduje o takim właśnie przeznaczeniu środków budżetowych.
Zestawienie ww. argumentów natury prawnej prowadzi do wniosku, że wykazywanie na koniec roku na koncie 904 salda Ma określonej kwoty musi być poprzedzone przyjęciem w danym roku budżetowym stosownej uchwały przez radę gminy w sprawie ustalenia wykazu wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego. Same zapisy ewidencyjne na podanym koncie nie mogą „zastąpić” wspomnianej uchwały rady gminy, bowiem mają znaczenie wtórne wobec tej uchwały.
Podstawa prawna:
• art. 263 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1175)
• rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 342).