Proszę o informację, czy jest przesunięty termin zakończenia inwentaryzacji za rok obrotowy 2020 (rok kalendarzowy w naszej firmie pokrywa się z rokiem obrotowym). Jeśli tak, to proszę wskazać podstawę prawną tego przedłużenia.
Nie ma w tej chwili podstaw prawnych dla zmian terminów związanych ze sporządzeniem sprawozdania finansowego za 2020 r. Zgodnie z zasadami wskazanymi w art. 26 ust. 1 z uwzględnieniem uproszczeń wynikających z art. 26 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz 351; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568; dalej: u.r.) inwentaryzacja powinna być przeprowadzona na 31 grudnia (tj. dzień kończący rok obrotowy).
Rozporządzenie ministra finansów z 31 marca 2020 r. w sprawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji (Dz.U. poz. 570) przesuwało terminy, które nie upłynęły przed dniem wejścia w życie tego rozporządzenia i tylko w odniesieniu do obowiązków dotyczących roku obrotowego kończącego się po 29 września 2019 r., jednak nie później niż 30 kwietnia 2020 r., których termin wykonania nie upłynął przed 31 marca 2020 r.
Zatem według stanu na dziś zgodnie z art. 26 ust. 1 u.r. jednostki przeprowadzają na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację. A zgodnie z art. 26 ust. 3 u.r. 3 termin i częstotliwość inwentaryzacji, określone w ust. 1, uważa się za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację:
1) składników aktywów ‒ z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych, określonych w art. 17 ust. 2 pkt 4 ‒ rozpoczęto nie wcześniej niż trzy miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15. dnia następnego roku, ustalenie zaś stanu nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od stanu stwierdzonego drogą spisu z natury lub potwierdzenia salda ‒ przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych, przy czym stan wynikający z ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po dniu bilansowym;
2) zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową ‒ przeprowadzono raz w ciągu dwóch lat;
3) nieruchomości zaliczonych do środków trwałych oraz inwestycji, jak też znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie ‒ przeprowadzono raz w ciągu czterech lat;
4) zapasów towarów i materiałów (opakowań) objętych ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki ‒ przeprowadzono raz w roku;
5) zapasów drewna w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną ‒ przeprowadzono raz w roku.
Na stronie Ministerstwa Finansów w odpowiedzi na pytanie dotyczące możliwości odstąpienia od przeprowadzania inwentaryzacji w formie spisu z natury i zastąpienia go inwentaryzacją w drodze weryfikacji (nie zmiany terminu) czytamy m.in.:
„Wskazana w zapytaniu forma inwentaryzacji w drodze spisu z natury dotyczy aktywów pieniężnych (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych), papierów wartościowych w postaci materialnej, rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków trwałych oraz nieruchomości zaliczonych do inwestycji, a także maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie (art. 26 ust. 1 pkt 1 u.r.). Natomiast inwentaryzacja w drodze weryfikacji dotyczy środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości, należności spornych i wątpliwych, a w bankach również należności zagrożonych, należności i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych a także aktywów i pasywów, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe (art. 26 ust. 1 pkt 3 u.r.).
Mając powyższe na uwadze, jednostka powinna dołożyć wszelkich starań, aby inwentaryzację składników aktywów przeprowadzić drogą spisu z natury przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa koniecznych dla jej przeprowadzenia.
Skorzystanie z rozwiązań przewidzianych w ww. art. 26 ust. 1 pkt 3 u.r. (tj. przeprowadzenie w miejsce spisu z natury inwentaryzacji metodą weryfikacji) powinno dotyczyć tylko wyjątkowych sytuacji. Wydaje się, że jedną z takich przesłanek może być potencjalne ryzyko epidemiczne występujące w określonych podmiotach, np. w szpitalach w odniesieniu do środków trwałych znajdujących się w pomieszczeniach, gdzie przebywają pacjenci, sal operacyjnych etc.
Jednocześnie zauważenia wymaga, że ww. ryzyko epidemiczne nie występuje w jednakowym zakresie we wszystkich jednostkach przeprowadzających inwentaryzację, ani w odniesieniu do wszystkich składników aktywów objętych inwentaryzacją. Wobec tego, każda jednostka powinna dokonać gruntownej oceny potencjalnych ryzyk związanych z pandemią COVID-19 w celu podjęcia uzasadnionej decyzji o wyborze danej metody inwentaryzacji. (...)”.