Nowy jednolity plik kontrolny to połączenie ewidencji VAT z deklaracją. Pojawia się też obowiązek oznaczania dostaw niektórych grup towarów i usług, a także procedur specjalnych, takich jak obowiązkowy split payment.
DGP
Pierwsze JPK_V7 (dla rozliczających się z fiskusem miesięcznie) i JPK_V7K (dla podatników kwartalnych) trzeba będzie przesłać do 25 listopada (za październik br.). Nie należy tego jednak zostawiać na ostatnią chwilę, bo już od dziś trzeba zbierać dane o dostawach szczególnych grup towarów i usług i procedurach specjalnych. Trzeba je będzie odpowiednio oznaczyć w nowym JPK.
Dla najmniejszych przedsiębiorców Ministerstwo Finansów przygotowało nowe, darmowe narzędzia do wysyłki JPK_V7.

Dwie części

Nowy JPK_V7 nie oznacza likwidacji deklaracji VAT, jak niektórzy błędnie sądzą. W praktyce deklaracja została włączona do pliku JPK. Co istotne, chodzi wyłącznie o deklaracje VAT-7 i VAT-7K. Zmiany nie obejmują takich deklaracji jak: VAT-12, VAT-8, VAT-9M, VAT-10 czy VAT-14.
JPK_V7 składa się bowiem z dwóch części: deklaracyjnej oraz ewidencyjnej. Trzeba więc będzie w nim wykazać:
– zestaw informacji o zakupach i sprzedaży, który wynika z ewidencji VAT za dany okres,
– pozycje z dotychczasowej deklaracji VAT-7 lub VAT-7K.
Ponadto w JPK_V7 trzeba będzie oznaczać:
  • różnego rodzaju transakcje szczególne, np. dostawy w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, obowiązkowy split payment, powiązania między podmiotami powiązanymi,
  • niektóre dowody sprzedaży – np. dokumenty wewnętrzne (oznaczenie – WEW) lub faktury uproszczone (sprzedaż zaewidencjonowana na kasie fiskalnej – oznaczenie FP),
  • niektóre dowody zakupu – np. faktury dla rolnika ryczałtowego (oznaczenie – VAT_RR) oraz faktury wystawione przez dostawcę lub usługodawcę, który wybrał kasową metodę rozliczeń VAT (oznaczenie – MK).
Plik JPK trzeba składać tak jak dotychczas, czyli co miesiąc. Dotyczy to również podatników, którzy dotąd składali deklaracje kwartalne.
Podatnicy, którzy rozliczają się kwartalnie:
  • wypełnią za pierwsze dwa miesiące każdego kwartału tylko część ewidencyjną,
  • po zakończeniu kwartału wypełnią część ewidencyjną za trzeci miesiąc i część deklaracyjną JPK_VAT za cały kwartał.

Kto musi, a kto nie

Obowiązek przesyłania JPK_V7 nie dotyczy podatników zwolnionych z VAT podmiotowo, a więc takich, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku 200 tys. zł. Nawet jeśli przedsiębiorca przeprowadza transakcje unijne, a w kraju korzysta ze zwolnienia podmiotowego, to nie musi składać nowego JPK_V7. Potwierdziło to Ministerstwo Finansów na swoich stronach internetowych.
Co z podatnikami zwolnionymi przedmiotowo? MF wskazuje, że jeśli złożyli VAT-R i zostali wpisani do rejestru czynnych podatników VAT, to muszą składać nowy JPK_V7, nawet gdy wykonują jedynie czynności zwolnione przedmiotowo (na podstawie art. 43 ustawy o VAT) i nie mają w ogóle czynności opodatkowanych.

Oznaczanie GTU

Nowy JPK_V7 nie byłby aż taką rewolucją, gdyby nie obowiązek oznaczania wybranych dostaw towarów i usług (GTU) oraz procedur szczególnych (obowiązkowy split payment). W tym tkwi największy problem i wyzwanie dla podatników.
Listę dostaw i usług, które trzeba będzie oznaczyć w JPK, podał minister finansów w par. 10 ust. 3 rozporządzenia z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988 ze zm.).
W praktyce kodami GTU (od 01 do 13) trzeba będzie oznaczać m.in.:
  • dostawy towarów wrażliwych, m.in. odpadów, elektroniki, części do samochodów, metali szlachetnych, nieruchomości, papierosów, paliwa,
  • dostawy budynków, budowli i gruntów,
  • dostawy leków i wyrobów medycznych,
  • usługi o charakterze niematerialnym (wyłącznie: doradcze, księgowe, prawne, zarządcze, szkoleniowe, marketingowe, firm centralnych, reklamowe, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych),
  • usługi transportowe i gospodarki magazynowej.
Jeżeli podatnik nie dokonuje dostawy towarów ani nie świadczy usług wymienionych w par. 10 ust. 3 rozporządzenia, to nie musi stosować kodów GTU. Przykładowo, jeśli przedsiębiorca prowadzi warzywniak, to nie będzie musiał w nowym JPK oznaczać takich transakcji.
Co równie ważne, nie ma obowiązku podawania kodów GTU i innych oznaczeń na fakturach. Słowem, oznaczenia trzeba zamieszczać jedynie w plikach JPK_V7, chyba że ktoś chce je podawać na fakturach (może to robić).
Natomiast informacje o oznaczeniach warto zbierać już na etapie realizowania transakcji. Jeśli firma dokonuje ich wiele, to nie powinna odkładać zbierania danych na kilka dni przed złożeniem pliku JPK. Wtedy przygotowanie oznaczeń zajmie jej bardzo dużo czasu lub wręcz w ogóle nie zdoła tego zrobić.

500 zł kary

Za każdy błąd w nowym JPK grozi sankcja 500 zł. MF tłumaczy, że chodzi o błędy, które podatnik zrobi intencjonalnie i nie będzie chciał ich usunąć po wezwaniu przez naczelnika urzędu skarbowego (będzie na to 14 dni).
Eksperci ostrzegają jednak, że z przepisów (art. 109 ust. 3f–3h ustawy o VAT) wcale nie wynika, by sankcje miały być nakładane tylko w wyjątkowych przypadkach.

Narzędzia dla przedsiębiorców

W październiku MF udostępni nową wersję aplikacji e-mikrofirma, która umożliwi tworzenie i wysyłanie nowego JPK_VAT z deklaracją. Miała ona pojawić się przed 1 października, ale jest opóźnienie. Do czasu udostępnienia nowej wersji aplikacji można jeszcze korzystać z dotychczasowej wersji.
MF zwraca uwagę, że dotychczasowi użytkownicy aplikacji będą mogli przenieść do nowej wersji wszystkie dane. W nowej wersji będzie też można skorygować wcześniejsze pliki JPK_VAT.
Alternatywą dla aplikacji będzie formularz interaktywny. Ministerstwo zapewnia, że zostanie on uruchomiony już dziś (1 października) na stronie Podatki.gov.pl. Ma to być proste w obsłudze narzędzie webowe, wymagające połączenia z internetem, które zastąpi dotychczasowy plik w formacie CSV. Z formularza będą mogli korzystać również podatnicy posiadający kontrahentów zagranicznych.
Wysłanie pliku JPK_V7 będzie się odbywać poprzez inne narzędzie Klient JPK. Przez Klienta będzie też można przesyłać pozostałe pliki JPK na żądanie (np. JPK_FA).

Co z korektą faktury za wrzesień

Co z fakturą korygującą wystawioną do faktury otrzymanej przed 1 października br.? – pytają czytelnicy DGP. Jak wyjaśniło MF na swojej stronie internetowej, do takich korekt trzeba stosować nowe zasady, w tym również oznaczenia GTU.

Jakie kody GTU

Najwięcej pytań przedsiębiorców dotyczy kodów GTU, a zwłaszcza tego, czy stosować je w przypadku świadczeń złożonych.
Przykładowo, kod GTU_01 dotyczy dostawy „napojów alkoholowych – alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym”. Firmy nie wiedzą więc, czy mają stosować to oznaczenie, jeśli sprzedają wyroby zawierające alkohol etylowy o mocy powyżej 1,2 proc.
W odpowiedzi na pytanie naszej redakcji MF wyjaśniło, że nie trzeba będzie oznaczać kodem GTU_01 perfum, kosmetyków ani płynów do dezynfekcji, mimo że zawierają alkohol etylowy. Pisaliśmy o tym w artykule „Rozwiązany problem z oznaczeniem alkoholu”, DGP nr 189/2020.
Nie trzeba też będzie oznaczać kodem GTU_01 usług gastronomicznych, jeżeli ich elementem jest dostarczenie napojów alkoholowych. Potwierdziło to Ministerstwo Finansów na stronie Podatki.gov.pl.
Tak samo będzie w przypadku części samochodowych. Jeżeli przedmiotem transakcji będzie naprawa pojazdu, to nawet gdy mechanik zamontuje w nim części samochodowe, usługi nie trzeba będzie oznaczać symbolem GTU_07.
Nieco inaczej będzie w przypadku kodu GTU_10. Dotyczy on dostawy budynków, budowli i gruntów. MF wskazało, że oznaczyć trzeba będzie leasing finansowy nieruchomości, sprzedaż prawa wieczystego użytkowania gruntu, przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu we własność, ustanowienie prawa wieczystego gruntu. Nie trzeba jednak będzie oznaczać: usług budowlanych i remontów budynków.
Obowiązkowo trzeba będzie oznaczyć (kodem GTU_06) dostawę folii stretch i to w każdym przypadku, gdy będzie ona przedmiotem dostawy – wyjaśniło MF w odpowiedzi na inne nasze pytanie (patrz „W jaki sposób oznaczać folię w JPK_V7”, DGP nr 144/2020).