Benefit dla pracownika polskiej spółki w postaci akcji podmiotu amerykańskiego pociąga za sobą konieczność rozliczenia podatku od towarów i usług – wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Chodziło o polską spółkę ubezpieczeniową należącą do międzynarodowej grupy kapitałowej. Stojąca na czele tej grupy spółka z USA zamierzała objąć wybranych pracowników (głównie kadrę zarządzającą) długookresowym programem motywacyjnym. Założeniem programu – jak tłumaczyła polska spółka – miało być ustabilizowanie grona kadry menedżerskiej, ograniczenie ryzyka utraty wysokiej klasy specjalistów, a także zwiększenie motywacji pracowników i w efekcie poprawa wyników finansowych.
Program miał polegać na nieodpłatnym przyznawaniu uczestnikom programu akcji o ograniczonej zbywalności (tzw. RSU), uwalnianych sukcesywnie w okresie trzech lat. Firma amerykańska miała jednak ostatecznie obciążyć polską firmę kosztami wydania akcji. Miała to być kwota odpowiadająca równowartości akcji z dnia objęcia RSU przez pracowników polskiej firmy.
Spór z fiskusem toczył się o to, czy zwrot tych kosztów amerykańskiej spółce jest objęty VAT. Polska firma uważała, że jest to czynność niepodlegająca opodatkowaniu, ewentualnie jest ona objęta zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.

To usługa

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że mamy tu do czynienia ze świadczeniem usług przez amerykańską spółkę na rzecz polskiej spółki. Wyjaśnił, że usługi te polegają na organizacji i zarządzaniu programem motywacyjnym. W zamian za ich świadczenie polska spółka wypłaca na rzecz amerykańskiej wynagrodzenie obejmujące koszty związane z objęciem akcji. W konsekwencji nie można uznać, że zwrot tych kosztów jest czynnością nieopodatkowaną – stwierdził dyrektor KIS w interpretacji (sygn. 0114-KDIP4.4012.445.2019.1.IT).
Dodał, że zgodnie z ogólną zasadą, wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług przez amerykańską spółkę na rzecz spółki polskiej będzie miejsce siedziby usługobiorcy, czyli Polska. Tym samym podmiotem zobowiązanym do rozliczenia VAT z tytułu świadczenia usług przez usługodawcę mającego siedzibę poza terytorium Polski jest polski ubezpieczyciel.

Nie ma zwolnienia

Dyrektor KIS negatywnie odniósł się również do możliwości zastosowania tu ewentualnego zwolnienia z VAT, przewidzianego dla usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe (z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie).
Wyjaśnił, że co prawda przedmiotem usług świadczonych przez amerykańską spółkę są instrumenty finansowe, to jednak nabywana usługa sprowadza się do zarządzania długookresowym programem motywacyjnym, w skład którego wchodzą te instrumenty. W konsekwencji uznał, że usługi te nie mieszczą się w zakresie zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT i podlegają opodatkowaniu według stawki 23 proc.
Tak samo orzekł WSA w Warszawie. Potwierdził, że działania spółki amerykańskiej należało uznać jako usługę zarządzania i organizacji programu motywacyjnego.
– Beneficjentem tych czynności jest polska spółka, która zwiększa stabilność zatrudnienia i motywuje swoich pracowników. Akcje są jedynie instrumentem motywacyjnym. Celem programu nie jest rozdawanie akcji pracownikom, tylko ustalenie motywacji płacowej – wskazał sędzia Włodzimierz Gurba.
Dodał, że spółka sama napisała we wniosku o interpretację, że program motywacyjny jest elementem polityki wynagradzania. Przyznał, to program o tyle nietypowy, że benefitem jest akcja podmiotu amerykańskiego.
– Ponadto jest to program zorganizowany, ponieważ ma swój regulamin, przesłanki wstąpienia, wykreślenia pracowników z programu. Musi istnieć jego organizator, chociażby po to, aby monitorować spełnienie tych przesłanek – wyliczał sędzia Gurba.
WSA podzielił również stanowisko fiskusa co do braku zwolnienia z VAT.
– Spółka nie nabywa akcji ani nie pośredniczy w ich nabywaniu, ponieważ umowa związana z nabyciem akcji jest pomiędzy podmiotem amerykańskim a bezpośrednio pracownikami spółki. Spółka w żaden sposób nie uczestniczy w obrocie akcjami, więc akcje są jedynie narzędziem motywacyjnym, a nie są istotą usługi – wyjaśnił sędzia Włodzimierz Gurba. Wyrok jest nieprawomocny.

orzecznictwo

Wyrok WSA z 23 września 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 2491/19.