Decyzja nakazująca udostępnienie informacji o podatniku, w celu przekazania ich potem za granicę, może być zaskarżona do sądu. Natomiast wniosek zagranicznego fiskusa o udostępnienie informacji musi być bardzo precyzyjny, konkretny i musi z niego wynikać związek żądanych danych z prowadzonym postępowaniem podatkowym.
To najnowsza opinia Juliane Kokott, rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości UE. Nie jest wprawdzie wiążącą dla sędziów TSUE, ale w praktyce bardzo często przy wydawaniu wyroków kierują się oni wskazówkami rzeczników generalnych TSUE.
Chodzi o wymianę informacji podatkowych na wniosek, w trybie określonym w unijnej dyrektywie 2011/16/UE z 15 lutego 2011 r. W Polsce przepisy w tym zakresie są zawarte w ustawie z 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 343).
Sprawa dotyczyła mieszkającej w Hiszpanii artystki, o której hiszpański fiskus chciał uzyskać więcej informacji od administracji skarbowej w Luksemburgu. Ten jednak nie posiadał żądanych informacji i nakazał ich udostępnienie firmie artystycznej oraz bankowi. W pierwszym przypadku urzędnicy zażądali kopii umów zawartych przez tę firmę z innymi podmiotami w zakresie majątkowych praw autorskich artystki oraz dostarczenia kopii faktur i innych dokumentów. Od banku natomiast zażądali informacji o saldach rachunków bankowych oraz o innych aktywach artystki.
Spór o obowiązek przekazania tych informacji trafił na wokandę, aż w końcu luksemburski sąd II instancji skierował pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE. Spytał, czy na podstawie art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej decyzja luksemburskiego fiskusa, nakazująca przekazanie informacji, może być zaskarżona do sądu jako akt niekorzystnie ingerujący w prawa jednostki. Sąd spytał również, na ile konkretny i precyzyjny powinien być wniosek zagranicznej administracji skarbowej o udostępnienie informacji.
Juliane Kokott nie miała wątpliwości, że decyzja luksemburskiego fiskusa, nakazująca przekazanie informacji, może być zaskarżona do sądu i to zarówno przez podatnika, jak i przez osoby trzecie.
– Możliwość zaskarżenia ewentualnej późniejszej decyzji w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego nie zapewnia wystarczającej ochrony podstawowego prawa do ochrony danych – dodała rzecznik.
Wyjaśniła też, że zagraniczny (w tym wypadku hiszpański) fiskus musi uzasadnić wniosek o przekazanie informacji w taki sposób, by można było ocenić jego związek z prowadzonym za granicą (w Hiszpanii) postępowaniem. Wniosek musi więc zawierać konkretne wskazówki dotyczące okoliczności faktycznych lub transakcji istotnych z podatkowego punktu widzenia, aby wykluczyć możliwość niedopuszczalnego poszukiwania dowodów (fishing expedition).
Rzecznik podkreśliła, że we wniosku muszą być wskazane okoliczności faktyczne, które chce zbadać zagraniczny fiskus, lub przynajmniej konkretne podejrzenia co do faktów i ich znaczenie dla prowadzonego postępowania podatkowego.
Opinia z 2 lipca 2020 r. rzecznik generalnej TSUE, sygn. C-245/19 i C-246/19
