Przedsiębiorca może potrącić VAT naliczony z faktur dokumentujących dostawę nieruchomości, nawet jeśli grunt nie został mu jeszcze wydany. Do odpłatnej dostawy doszło bowiem już z chwilą zawarcia u notariusza umowy sprzedaży – orzekł NSA.
Chodziło o spółkę, która wprawdzie kupiła grunty od Skarbu Państwa, ale nie objęła nad nimi władztwa ekonomicznego. Nieruchomości ciągle były w posiadaniu zbywcy. Spółka złożyła więc w sądzie pozew o wydanie gruntów i zapłatę odszkodowania za korzystanie z nich bez jej zgody. Jednocześnie skorygowała swoje rozliczenia VAT, uznając, że ma prawo odliczyć podatek naliczony z faktur dokumentujących zakup gruntów.
Urząd skarbowy uznał jednak w wyniku kontroli, że korekta deklaracji była niezasadna. Skoro bowiem nie doszło do wydania gruntów, to nie doszło też do odpłatnej dostawy – stwierdził urząd. Powołał się przy tym na art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym dostawa wymaga przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W tej sprawie – stwierdził – tak się nie stało.
Niekorzystną dla spółki decyzję podtrzymali zarówno dyrektor Izby Administracji Skarbowej, jak i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.
WSA wyjaśnił, że o rozporządzeniu towarem jak właściciel nie decyduje samo podpisanie aktu notarialnego, a fizyczne przeniesienie własności gruntów. W tym przypadku do tego nie doszło, bo nadal są one faktycznie w posiadaniu państwowych placówek publicznych i instytucji oświatowo-wychowawczych. Sąd uznał więc, że spółka nie ma prawa do odliczenia VAT.
Innego zdania był dopiero Naczelny Sąd Administracyjny. Orzekł, że do uznania, iż doszło do odpłatnej dostawy gruntów, wystarczy przeniesienie ich własności w formie przewidzianej przez prawo, a więc w formie aktu notarialnego. Nie jest istotne wydanie nieruchomości. Władztwo ekonomiczne nad rzeczą ma znaczenie pochodne i powinno być rozpatrywane wyłącznie wtedy, gdy pojawią się wątpliwości co do zachowania właściwej formy prawnej przy sprzedaży – wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny.
Orzekł więc, że skoro spółka zawarła umowę notarialną ze sprzedawcą gruntów i umowa ta jest ważna, to doszło do odpłatnej dostawy towarów. Kupująca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Ważne Dla dostawy nieruchomości wystarczy zawarcie ważnej umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego. Nie jest istotne wydanie gruntu, budynku czy budowli

orzecznictwo

Wyrok NSA z 13 maja 2020 r., sygn. akt I FSK 2072/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia