Niemałe zamieszanie wywołała odpowiedź zamieszczona na stronie ZUS w informacji „Tarcza Antykryzysowa – pytania i odpowiedzi”. Na pytanie nr 28, czy samozatrudnieni nie mogą przekroczyć 15 681 zł netto czy brutto, ZUS odpowiada: „Brutto, ponieważ jest to przychód”.
Wprawdzie nigdzie w odpowiedzi nie pada słowo VAT, ale przedsiębiorcy odczytali taką odpowiedź jednoznacznie – chodzi o przychód powiększony o podatek od towarów i usług. Wśród uczestników internetowych forów zapanowała panika, bo niemal wszyscy sądzili, że chodzi o przychód bez VAT.
Trudno dziwić się temu zaskoczeniu. W praktyce gospodarczej pojęcie „przychód brutto” jest pojmowane właśnie jako przychód z VAT.
Gdyby jednak faktycznie o to chodziło, to nagle okazałoby się, że wiele osób prowadzących działalność gospodarczą przekroczyło limit przychodów uprawniający do zwolnienia ze składek ZUS za okres marzec–maj 2020 r. Warunkiem zwolnienia jest bowiem to, by przychód uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie ze składek (czyli za marzec br.), nie był wyższy niż 300 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. Chodzi więc o limit 15 681 zł.
Odpowiedzi na pytanie, czy jest to przychód z VAT, czy bez, najlepiej szukać wprost w art. 31zo ust. 2 specustawy z 31 marca 2020 r. (Dz.U. poz. 568). Jest tam wyraźnie mowa o przychodzie z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Artykuł 14 ust. 1 ustawy o PIT mówi jednoznacznie, że u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych VAT za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Przepis nie pozostawia więc żadnych wątpliwości, czy chodzi o przychód netto, czyli pomniejszony o VAT, jeżeli przedsiębiorca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Gdy nim nie jest, to przychód netto równa się przychodowi brutto, bo VAT w ogóle nie występuje.
Odwołanie do ustawy o PIT można znaleźć również w innej odpowiedzi ZUS − na pytanie nr 5 dotyczące świadczeń postojowych. „Przychód brany pod uwagę przy zwolnieniu z opłacania należności z tytułu składek jest to przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych” – wyjaśnia ZUS.