Przedsiębiorca (podatnik VAT czynny) od kilku lat prowadzi w galerii handlowej butik ze sprzętem fotograficznym i akcesoriami do niego. Z powodu ograniczeń wprowadzonych w związku z zagrożeniem COVID-19 butik został czasowo zamknięty.
Podatnik zdecydował się na otworzenie sklepu internetowego. W tym celu zamówił potrzebne oprogramowanie w firmie informatycznej (podatnik VAT czynny). Za wykonane prace i przeniesienie praw autorskich do programu firma ta wystawiła 31 marca 2020 r. fakturę na kwotę brutto 14 760 zł, w tym VAT: 2760 zł. Podatnik otrzymał tę fakturę w formie elektronicznej 31 marca 2020 r. Zapłata będzie dokonana na rachunek rozliczeniowy firmy informatycznej, który jest widoczny na białej liście podatników VAT. Przedsiębiorca chce korzystać z oprogramowania sklepu internetowego przez okres dłuższy niż rok. Nabyty program, który nadaje się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania, został wdrożony 31 marca 2020 r. Jak podatnik powinien rozliczyć wydatki poniesione na stworzenie e-sklepu (programu komputerowego) w PIT i VAT? Przedsiębiorca rozlicza się na zasadach podatku liniowego, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową. VAT i zaliczki na PIT wpłaca za okresy miesięczne.
PIT
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT). Zatem, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, powinien spełniać łącznie następujące przesłanki:
- musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu;
- nie może być wymieniony w art. 23 ustawy o PIT wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów;
- musi być należycie udokumentowany.
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (zob. art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT). W tym przypadku, stosownie do art. 22 ust. 8 ustawy o PIT, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a–22o, z uwzględnieniem art. 23 ustawy o PIT.
Zgodnie z art. 22b ust. 1 ustawy o PIT amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c ustawy o PIT, nabyte od innego podmiotu, a nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania:
1) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,
2) spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
3) prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
4) autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,
5) licencje,
6) prawa określone w ustawie z 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej,
7) wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how)
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1 ustawy o PIT, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.
W analizowanej sprawie przedsiębiorca nabył od innego podmiotu (tj. firmy informatycznej) program komputerowy (wraz z prawami autorskimi) nadający się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, który będzie wykorzystywany na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Wydatki z tego tytułu mogą być zatem odnoszone w koszty podatkowe jedynie poprzez odpisy amortyzacyjne, gdyż przedmiotowy program komputerowy stanowi wartość niematerialną i prawna.
Program musi być obligatoryjnie amortyzowany, gdyż jego wartość początkowa przekracza 10 000 zł (zob. art. 22d ustawy o PIT).
Za wartość początkową wartości niematerialnych i prawnych – w razie odpłatnego nabycia – uważa się cenę ich nabycia (zob. art. 22g ust. 1 ustawy o PIT). Za taką cenę uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (art. 22g ust. 3 zdanie pierwsze ustawy o PIT). W analizowanym przypadku wartość początkową stanowić będzie wynagrodzenie netto za nabyty program, tj. 12 000 zł, gdyż VAT wynikający z otrzymanej faktury zostanie w całości odliczony.
Uwaga! W wartości początkowej tego oprogramowania sklepu internetowego powinny być – ewentualnie – ujęte także inne koszty związane z jego zakupem, które nie wynikają z przedstawionego stanu faktycznego i z tego względu zostaną pominięte w schemacie rozliczenia.
Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych nie może być krótszy niż od licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich – 24 miesiące (zob. 22m ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT). Na potrzeby schematu rozliczenia zakładam, że przedsiębiorca wybierze 24-miesięczny okres amortyzacji, zatem miesięczny odpis amortyzacyjny wyniesie: 500 zł (12 000 zł : 24 miesięcy).
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Przy czym suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (zob. art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że oprogramowanie sklepu internetowego zostało oddane do używania 31 marca 2020 r. i tego dnia przedsiębiorca wprowadził je do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Zatem pierwszego odpisu amortyzacyjnego będzie można dokonać w kwietniu 2020 r. – w wysokości 500 zł.
Zapisów dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się w ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania (art. 22n ust. 4 zdanie pierwsze ustawy o PIT). W razie braku ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (art. 22n ust. 6 ustawy o PIT).
Przedsiębiorca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, a zatem odpis amortyzacyjny za kwiecień 2020 r. (a także następne w kolejnych miesiąca) w wysokości 500 zł powinien ująć w kolumnie 13 podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
VAT
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT).
W analizowanym przypadku wydatki poniesione na nabycie oprogramowania sklepu internetowego, za pomocą którego przedsiębiorca będzie prowadził sprzedaż sprzętu fotograficznego i akcesoriów do niego (tj. sprzedaż opodatkowaną podstawową stawką VAT), niewątpliwie wykazują związek ze sprzedażą opodatkowaną VAT. Przedsiębiorca posiada status podatnika VAT czynnego, a zakładam, że nie zachodzą okoliczności wymienione w art. 88 ustawy o VAT, które wyłączają prawo do odliczenia VAT. Zatem należy uznać, że ma on prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego od wydatków poniesionych na nabycie oprogramowania sklepu internetowego.
Kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT). W analizowanej sprawie kwota podatku naliczonego wynosi 2760 zł i wynika z otrzymanej od firmy informatycznej faktury.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT). W analizowanej sprawie obowiązek podatkowy od nabytego oprogramowania sklepu internetowego, zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, powstanie z chwilą wykonania usługi (oprogramowania sklepu internetowego), tj. 31 marca 2020 r. Zakładam, że otrzymana faktura nie zawierała wyrazów „metoda kasowa”.
Zatem po stronie przedsiębiorcy prawo do odliczenia podatku naliczonego od oprogramowania sklepu internetowego w wysokości 2760 zł powstaje w rozliczeniu za marzec 2020 r.
Odliczeniu podatku naliczonego w deklaracji VAT-7 za marzec 2020 r. nie sprzeciwia się art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, gdyż faktura, z której wynika ten podatek naliczony, została otrzymana jeszcze w marcu 2020 r. (tj. 31 marca 2020 r.). Nie ma tu znaczenia, że faktura została otrzymana w formie elektronicznej. Zakładam jednak, że elektroniczna forma faktury będzie jedyną, tzn. że przedsiębiorca nie otrzyma jej dodatkowo w formie papierowej.
Na potrzeby schematu rozliczenia zakładam też, że przedsiębiorca dokona odliczenia w deklaracji VAT-7 za marzec 2020 r. Nie skorzysta z możliwości przesunięcia tego odliczenia na jeden z dwóch kolejnych okresów stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy o VAT.
Zatem w deklaracji VAT-7 za marzec 2020 r. w pozycji dotyczącej nabycia towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych przedsiębiorca powinien wykazać w poz. 43 (wartość netto) w wysokości 12 000 zł, a w poz. 44 (podatek naliczony w zł) w wysokości 2760 zł. ©℗
Schemat rozliczenia ©℗
1. JAKI PODATEK
PIT: Przychody: nie wystąpią
Koszty uzyskania przychodów: odpisy amortyzacyjne w wysokości 500 zł – dokonywane począwszy od kwietnia 2020 r. do marca 2022 r. (o ile nie dojdzie do zbycia tego oprogramowania, likwidacji itd.)
VAT: Podatek należny: nie wystąpi
Podatek naliczony: 2760 zł
2. W JAKIEJ DEKLARACJI WYKAZAĆ PODATEK
PIT: przedsiębiorca nie ma obowiązku składać deklaracji zaliczkowej, ale obliczając zaliczkę na PIT, a potem składając deklarację PIT-36L, powinien uwzględnić KUP w wysokości 500 zł miesięcznie z tytułu dokonywanych odpisów amortyzacyjnych od oprogramowania
VAT: deklaracja VAT-7 (w poz. 43 wartość netto: 12 000 zł i w poz. 44 podatek naliczony: 2760 zł)
3. TERMIN ZŁOŻENIA DEKLARACJI
PIT-36L: do 30 kwietnia 2021 r.
VAT-7 i JPK-VAT(3): 27 kwietnia 2020 r. (25 kwietnia to sobota)
* w schemacie rozliczenia pominięte zostały inne zdarzenia/czynności
Podstawa prawna
• art. 22 ust. 1 i 8, art. 22a–22o, art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 138; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568)
• rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. poz. 2544)
• art. 15, art. 86 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568)
