Wysłany do 30 czerwca 2007 r. wniosek w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego do naczelnika urzędu skarbowego, który dotarł do niego po tej dacie, powinien być przekazany według właściwości do ministra finansów.

Od 1 lipca 2007 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw dotyczące indywidualnych interpretacji podatkowych. Zgodnie z przepisami przejściowymi wnioski o wydanie pisemnych interpretacji wniesione przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej podlegają rozpatrzeniu na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, w starym brzmieniu. W stanie prawnym obowiązującym do 30 czerwca 2007 r. wnioski w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnych sprawach podatników kierowało się do naczelników właściwych miejscowo urzędów skarbowych.
Właściwość naczelnika
Problemy związane ze stosowaniem art. 4 ustawy zmieniającej, dotyczą rozumienia słowa: wniesione i kierowaniem w ostatnich dniach czerwca za pośrednictwem poczty licznych zapytań podatników dotyczących interpretacji przepisów prawa podatkowego.
Czasownik wnosić użyty został również np. w przepisie art. 223 Ordynacji podatkowej. W przypadku odwołań od decyzji podatkowych należy go interpretować łącznie z przepisem art. 12 Ordynacji podatkowej, a zatem nadanie przez podatnika odwołania w polskiej placówce pocztowej jest równoznaczne z wniesieniem tego pisma.
Konsekwentnie - opierając się na treści przepisu art. 12 par. 6 pkt 2 Ordynacji podatkowej (zgodnie z którym termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego) w zakresie wniosków o udzielenie pisemnej interpretacji wysłanych pocztą do 30 czerwca 2007 r. właściwy byłby naczelnik urzędu skarbowego. Należy jednakże zauważyć, że przepis art. 12 Ordynacji podatkowej stosuje się tylko i wyłącznie do pism kierowanych do organów podatkowych zgodnie z materialnymi przepisami ustaw podatkowych (w ten sposób liczony jest termin do złożenia zeznania czy deklaracji) lub procesowymi - Ordynacji podatkowej (sposób liczenia terminu do wniesienia zażalenia lub odwołania), lecz nie powinno stosować się go do przepisów przejściowych ustawy zmieniającej Ordynację podatkową.
Upływ terminu
Upływ terminu materialnego wywołuje skutek prawny wygaśnięcia praw lub obowiązków o charakterze materialnoprawnym i powoduje wyłączenie dopuszczalności podważenia mocy obowiązującej decyzji rozstrzygającej o prawach lub obowiązkach jednostki. Upływ terminu procesowego powoduje natomiast bezskuteczność czynności procesowej. Analiza przepisu art. 4 przepisów zmieniających Ordynację podatkową skłania do przyjęcia, że termin tam określony dotyczący wniesienia przed dniem wejścia w życie ustawy nie jest ani terminem materialnym, ani też procesowym. Brak jest zatem podstaw prawnych do stosowania przepisu art. 12 par. 6 pkt 2 Ordynacji podatkowej, a organ właściwy należy określać według daty wpływu pisma do organu podatkowego. Niezachowanie terminu (30 czerwca 2007 r.) wywołuje jedynie ten skutek, że wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów rozpoznawany powinien być przez ministra finansów (właściwe biuro Krajowej Informacji Podatkowej). W przypadku niezłożenia do 1 lipca 2007 r. pisma w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego nie wygasały żadne prawa i obowiązki o charakterze materialnoprawnym, a złożenie wniosku po tym dniu nie powoduje bezskuteczności czynności, lecz jedynie obowiązek przekazania podania według właściwości.
Problem w tym, że naczelnicy urzędów skarbowych stosują przepis art. 12 Ordynacji podatkowej w sprawach dotyczących wniosków o udzielenie pisemnej interpretacji do podań nadanych na poczcie do 30 czerwca 2007 r. niezależnie od tego, kiedy wpłynęły one do urzędu skarbowego.
Skutki prawne
Rozwiązanie tej kwestii ma istotne znaczenie praktyczne, gdyż zgodnie z treścią art. 15 par. 1 Ordynacji podatkowej organy podatkowe przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Postanowienie wydane z naruszeniem przepisów o właściwości jest nieważne (art. 247 par. 1 pkt 1 w związku z art. 219 Ordynacji podatkowej).
Nieważne postanowienie w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego nie istnieje, a w sprawie udzielenia indywidualnej interpretacji podatkowej zastosowanie znajdzie przepis art. 14o Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym w razie niewydania interpretacji indywidualnej w terminie określonym w art. 14d Ordynacji podatkowej uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie. Doprowadzić to może w istocie do milczącej aprobaty stanowiska podatnika ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami podatkowymi. Stosownie do treści przepisu art. 14d Ordynacji podatkowej interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego wydaje się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego w pytaniu skierowanym do niego pocztą w dniu 30 czerwca 2007 r. stwierdza, że stanowisko podatnika jest nieprawidłowe i tak zachodzą skutki prawne takie, jakby minister finansów uznał interpretację zapytującego za prawidłową.
Wszczęcie postępowania
W procesie interpretacji przepisu art. 4 ustawy zmieniającej Ordynację podatkową nie można tracić z pola widzenia przepisu art. 165 par. 3 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi podatkowemu. Również datą wszczęcia postępowania na żądanie strony wniesione za pomocą środków komunikacji elektronicznej jest dzień otrzymania żądania przez organ podatkowy lub przez jednostkę informatyczną obsługi administracji podatkowej. Analiza przepisu przejściowego i art. 165 Ordynacji podatkowej skłaniałaby do przyjęcia, że pismo jest wniesione w momencie fizycznego doręczenia wniosku organowi podatkowemu. Za taką interpretacją przemawiają również przepisy dotyczące terminów załatwiania spraw (art. 139 Ordynacji podatkowej), liczone są one bowiem od dnia doręczenia żądania organowi podatkowemu.
CZYM JEST TERMIN MATERIALNY
Terminem materialnym jest okres, w którym nastąpić może ukształtowanie praw lub obowiązków jednostki w ramach publicznoprawnego stosunku materialnoprawnego.
NA CZYM POLEGA TERMIN PROCESOWY
Terminem procesowym jest termin do dokonania czynności procesowej przez podmioty postępowania lub uczestników postępowania.
JAKIE SĄ SKUTKI MYLNIE ZŁOŻONEGO PODANIA
Jeżeli organ podatkowy, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, powinien niezwłocznie przekazać je organowi właściwemu, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie.
PIOTR BRONNY
radca prawny, Kancelaria Prawnicza Maciej Panfil i Partnerzy
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 12 par. 6, art. 14 d, art. 14o, art. 15 par. 1, art. 165 oraz art. 247 par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 86, poz. 732 z późn. zm.).
■ Art. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 217, poz. 1590).