Jeżeli podatnik VAT wynajmuje jedynie swój majątek, natomiast nie zarejestrował działalności gospodarczej, to najemca nie ma obowiązku zapłaty czynszu na konto widniejące w wykazie szefa KAS, by zaliczyć ten wydatek do kosztów uzyskania przychodu.
Najemca nie musi też w tym celu składać zawiadomienia o wpłacie na rachunek spoza białej listy VAT. Ważne, że wynajmujący nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292 ze zm.).
Potwierdził to dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w dwóch interpretacjach.
Na problem z najmem i białą listą zwróciliśmy uwagę m.in. w artykule „Prywatny najem też na białej liście” (DGP nr 7/2020). Wtedy jednak pisaliśmy o przedsiębiorcach wynajmujących prywatne nieruchomości. Z wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów wynikało, że w takiej sytuacji najemcę również dotyczą przepisy o białej liście VAT. Jeżeli więc wartość transakcji (w tym wypadku – umowy) przekracza 15 tys. zł, to czynsz najmu powinien trafić na rachunek rozliczeniowy zarejestrowany w wykazie szefa Krajowej Administracji Skarbowej. W przeciwnym razie najemca nie zaliczy wydatku do kosztów uzyskania przychodu lub w tym celu będzie musiał powiadamiać o płatności właściwy urząd skarbowy na druku ZAW-NR.
Zarazem jednak zwracaliśmy uwagę na to, że obowiązujące od 2020 r. przepisy sankcyjne (art. 22p ustawy o PIT i art. 15d ustawy o CIT) odnoszą się tylko do transakcji realizowanych między przedsiębiorcami w rozumieniu prawa przedsiębiorców.
Może się jednak zdarzyć, że wynajmujący będzie podatnikiem VAT wyłącznie z powodu najmu (spełni definicję podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT), natomiast formalnie nie zarejestruje działalności gospodarczej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Tego dotyczyła interpretacja, o którą wystąpiła spółka wynajmująca nieruchomości od kobiety będącej podatnikiem VAT, lecz niebędącej formalnie przedsiębiorcą. Wynajmująca nie zarejestrowała bowiem działalności gospodarczej w CEIDG. Nie założyła też firmowego konta, które mogłaby zgłosić do wykazu prowadzonego przez szefa KAS.
Z tego powodu spółka będąca najemcą miała wątpliwości, czy będzie mogła zaliczyć czynsz do kosztów uzyskania przychodu. Uważała, że nie powinna stracić prawa do kosztów, skoro za najem płaci osobie niebędącej przedsiębiorcą w rozumieniu prawa przedsiębiorców.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej to potwierdził. Przypomniał, że art. 19 prawa przedsiębiorców nakazuje firmom korzystać z rachunku płatniczego, gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, a jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 tys. zł.
Co innego, gdy czynsz wpływa na prywatny rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy, którego nie ma na białej liście, bo należy on do osoby wynajmującej, niebędącej przedsiębiorcą. Nawet jeśli osoba ta jest podatnikiem VAT czynnym (z tytułu wynajmu), to czynsz, który dostaje, może być kosztem podatkowym u najemcy, nawet jeżeli wartość transakcji przekracza 15 tys. zł – potwierdził dyrektor KIS.
Tak samo odpowiedział w kolejnej interpretacji, wydanej tydzień później. Zgodził się ze spółką, że gdy wynajmujący nie jest wpisany do CEIDG ani nie złożył wniosku o wpis, to nie ma statusu przedsiębiorcy w rozumieniu prawa przedsiębiorców. To oznacza, że do płatności realizowanych na rzecz takiego wynajmującego nie ma zastosowania 15d ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Płatności te – jako że są ponoszone w celu osiągnięcia, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów – są kosztem uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT – stwierdził organ.
Interpretacje indywidualne dyrektora KIS: z 5 marca 2020 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.602.2019.2.PB oraz z 12 marca 2020 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.499.2019.4.ANK