Podatnik, który w ubiegłym roku wspierał materialnie określone cele lub honorowo oddał krew, może zapłacić niższy podatek od osób fizycznych. Oto darowizny, które można odliczyć od dochodu w formularzu PIT składanym w 2020 r.

Darowizny na działalność pożytku publicznego, cele kultu religijnego, krwiodawstwo, szkolnictwo zawodowe lub kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą można ująć w corocznie składanym zeznaniu PIT. Pozwoli to podatnikowi pomniejszyć swój dochód (a w przypadku ryczałtowców – przychód) będący podstawą obliczenia podatku, a w konsekwencji zapłacić niższy podatek lub otrzymać zwrot nadpłaty.

Co do zasady ulga pozwala obniżyć dochód maksymalnie o 6 proc. jego wysokości. Limit dotyczy wszystkich darowizn łącznie - podatnik, który rozdał różnym organizacjom dobroczynnym większość swoich ubiegłorocznych zarobków, a przy tym honorowo oddał krew, nie odliczy więc więcej niż 6 proc. dochodu (wyjątek stanowi obdarowanie charytatywno-opiekuńczej instytucji kościelnej, o czym niżej). Jeśli małżonkowie dokonali darowizny wspólnie, każdy z nich ma prawo do odliczenia w granicach przekazanej przez siebie kwoty i 6-procentowego limitu.

ZOBACZ TEŻ: PIT-y i ulgi podatkowe

Odliczyć można zarówno wsparcie pieniężne, jak i wartość podarowanych przedmiotów. W tym pierwszym przypadku dowodem na dokonanie darowizny może być dowód wpłaty na konto. W tym drugim konieczny jest dokument z danymi identyfikującymi darczyńcę, wartością przekazanej darowizny oraz oświadczeniem obdarowanego o przyjęciu wsparcia.

Przepisy i stanowiska organów skarbowych doprecyzowują, jakie darowizny podlegają odliczeniu.

Darowizna na działalność pożytku publicznego

Odliczając w PIT darowiznę dla organizacji pożytku publicznego (OPP) nie jest wymagane – inaczej niż w przypadku przekazywania 1 proc. podatku - by obdarowywany miał formalny status OPP potwierdzony wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego. Wystarczy, że fundacja lub stowarzyszenie zgodnie ze swoim statutem realizuje jeden z celów zapisanych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (ich lista jest bardzo szeroka), a darowizna została przekazana na realizację tego celu.

Preferencją nie są objęte darowizny przekazane osobom fizycznym. Można jednak odliczyć darowiznę z poleceniem, np. wpłatę na konto wyspecjalizowanej fundacji z przeznaczeniem na leczenie wskazanego dziecka – wtedy formalnie obdarowana jest bowiem fundacja, a nie jej podopieczny.

Odliczyć można też wsparcie przekazane organizacjom z innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (cała Unia Europejska plus Norwegia, Islandia i Liechtenstein). Są jednak dwa warunki. Po pierwsze, obdarowany musi wystawić oświadczenie, że na dzień przekazania darowizny był organizacją równoważną do organizacji opisanej w art. 3 ust. 2 i 3 polskiej ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Po drugie, musi istnieć podstawa prawna (np. umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania), która pozwoli polskim organom podatkowym uzyskać informację od organów kraju, w którym obdarowany ma siedzibę.

Darowizna na cele kultu religijnego

Odliczyć od dochodu w PIT można darowizny na cele kultu religijnego przekazane kościołom, związkom wyznaniowym i religijnym oraz ich osobom prawnym, także parafiom i zakonom. Krajowa Administracja Skarbowa podaje, że będzie to np. budowa, wyposażenie lub remont świątyni oraz zakup przedmiotów liturgicznych.

Darowizna na cele krwiodawstwa

Preferencja jest znana jako ulga za krew, z punktu widzenia PIT rozlicza się ją tak samo jak inne darowizny. Krwiodawca w zeznaniu podatkowym wylicza wysokość odliczenia, mnożąc ilość oddanej w ciągu roku krwi lub jej składników przez ekwiwalent pieniężny. Aktualnie obowiązujące rozporządzenie ministra zdrowia określa wysokość ekwiwalentu na 130 zł za litr.

Z preferencji mogą skorzystać ci, którzy bezpłatnie oddali krew (lub jej składniki) jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi. Płatne oddanie krwi nie uprawnia do ulgi. Otrzymane w punkcie krwiodawstwa czekolady i soki nie są przeszkodą do skorzystania z preferencji.

Dowodem uprawniającym do skorzystania z tego odliczenia jest zaświadczenie jednostki organizacyjnej realizującej zadania w zakresie pobierania krwi o ilości bezpłatnie oddanej krwi lub jej składników.

Darowizna na szkolnictwo zawodowe

To nowa preferencja, obowiązuje od początku 2019 r. na podstawie nowelizacji prawa oświatowego i w składanych za 2020 r. PIT-ach będzie ujmowana po raz pierwszy. Przysługuje podatnikom osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, opodatkowanym według skali, liniowo lub ryczałtem. W zeznaniu rocznym mogą odliczyć od dochodu wartość materiałów dydaktycznych lub środków trwałych przekazanych publicznym szkołom zawodowym pod warunkiem, że są to materiały lub środki kompletne, zdatne do użytku i nie starsze niż 12 lat.

Darowizna na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą

Jest to coś innego niż darowizna na cele kultu religijnego. Jej podstawą nie jest ustawa o PIT, a poszczególne ustawy regulujące stosunki państwa i kościołów różnych wyznań.
Podatnik ma prawo do odliczenia darowizny przekazanej na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnej osobie prawnej (w przypadku Kościoła Rzymskokatolickiego taki status ma np. parafia, diecezja, Caritas Polska, Caritas diecezjalna).

W przeciwieństwie do innych darowizn, nie obowiązuje tu 6-procentowy limit. W zeznaniu rocznym można odliczyć od dochodu całą kwotę podarowaną na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. Ponadto skorzystanie z takiego odliczenia nie obniża limitu na inne darowizny. Podatnik, który w tym samym roku obdarował organizację pożytku publicznego oraz uczestniczył w kościelnej zbiórce dobroczynnej, ma więc prawo odliczyć kwotę przekazaną na rzecz OPP w granicach 6-procentowego limitu oraz kwotę przekazaną na kościelną zbiórkę w pełnej wysokości.

By skorzystać z tej preferencji, trzeba zebrać odpowiednie dowody:

  • pokwitowanie przekazania i otrzymania darowizny;
  • sprawozdanie o przeznaczeniu darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą (podatnik powinien je uzyskać w ciągu dwóch lat);
  • potwierdzenie wpłaty na konto, a w przypadku wsparcia niepieniężnego – dokument, z którego wynika wartość darowizny.

O czym jeszcze należy pamiętać?

  • aby rozliczyć darowiznę, do formularza PIT dołącza się załącznik PIT/O. W części B trzeba podać wysokość odliczenia, wypełniając odpowiednia pola w wierszu 1, a w przypadku darowizn na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą – w wierszu 2 („Darowizny wynikające z odrębnych ustaw”). Należy też wypełnić część D z danymi każdego obdarowanego oraz wysokością dokonanej na jego rzecz darowizny;
  • prawa do większości ulg nie mają podatnicy płacący podatek liniowy. W przypadku darowizn, mogą odliczyć tylko te na rzecz szkolnictwa zawodowego;
  • darowizny podlegają odliczeniu pod warunkiem, że nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, nie były odliczane wcześniej ani nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie;
  • w przypadku podarowania przedmiotu, jego wartość wskazana na potrzeby PIT nie może być wyższa od wartości rynkowej. Co do zasady przy odliczeniu w PIT liczy się wartość brutto podarowanej rzeczy, a więc wraz z podatkiem VAT. Jedynie podatnik VAT pomniejsza wartość brutto o tę część podatku naliczonego, którą ma prawo odliczyć.