Podatnik, który poniósł wydatki „w celu” uzyskania przychodów zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów może je zaliczyć do kosztów, nawet jeśli cel nie został osiągnięty, ale wydatek był uzasadniony gospodarczo.
Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w najnowszym wyroku. Sprawa dotyczyła dwóch wspólników spółki komandytowej, prowadzącej działalność handlową. Podpisali oni dwie umowy najmu lokali na okres 10 lat, z możliwością przedłużenia na tych samych warunkach. Okazało się jednak, że nowe punkty handlowe nie przynoszą oczekiwanych dochodów. Wspólnicy doszli do wniosku, że bardziej opłaca im się zamknąć oba lokale i rozwiązać umowę najmu, niż prowadzić dalej działalność w tych miejscach. Podpisali z wynajmującymi porozumienia, na mocy których doszło do rozwiązania umów najmu za wynagrodzeniem – 6 tys. zł oraz 19,5 tys. zł. W pierwszym przypadku kwotę wypłacono jednorazowo, w drugim – rozłożono ją na 10 miesięcznych rat. Wynajmujący nie mógł w tym czasie wynająć lokalu innej firmie, prowadzącej konkurencyjną działalność.
Spór sprowadzał się do tego, czy wynagrodzenie, wypłacone wynajmującemu w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umów najmu można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Podatnicy uważali, że mają do tego prawo, bo ponieśli wydatki w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów. Innymi słowy, dzięki wcześniejszemu rozwiązaniu umów ograniczali straty. Ich zdaniem wydatki te miały charakter pośredni.
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi się z tym nie zgodził. Uznał, że wydatki nie zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów, ponieważ rozwiązanie umowy najmu żadnego przysporzenia nie wygeneruje.
Ze stanowiskiem podatników zgodził się jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. W ocenie gliwickiego sądu, zabezpieczeniem źródła przychodów jest również poniesienie wydatków na ochronę istniejącego (podstawowego) źródła przychodów w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób. Zdaniem sądu, ograniczenie strat finansowych właśnie temu służy.
Wyrok ten podtrzymał Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Krzysztof Winiarski wyjaśnił, że art. 22 ust. 1 ustawy o PIT wymaga, aby podatnik poniósł wydatki „w celu” uzyskania przychodów, zachowania albo zabezpieczenie źródła przychodów. Nie zawsze jednak taki skutek w postaci uzyskania konkretnych przychodów musi wystąpić. Zdaniem NSA, wydatki związane z ograniczeniem strat firmy można uznać za koszty podatkowe. W procesie działań gospodarczych przedsiębiorca dąży bowiem nie tylko do maksymalizacji przychodów, ale i minimalizacji strat.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 22 stycznia 2020 r., sygn. akt II FSK 187-8/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia