Nabywca, który ma obowiązek opłacić fakturę w podzielonej płatności, musi zrobić przelew. Zapłata kartą oznacza, że nie wykonał obowiązku, a to może wiązać się z sankcjami podatkowymi.
Wydane 23 grudnia objaśnienia dają ochronę podatnikom, podobną jak interpretacja ogólna. Minister potwierdził w nich, że istota obowiązkowego split paymentu opiera się na obowiązku dokonania przez nabywcę płatności za pomocą komunikatu przelewu. Rozliczenia bezgotówkowe, np. kartą, nie wchodzą w grę.
Cenne w objaśnieniach są również wskazówki dotyczące zasad korekt faktur związanych z towarami wrażliwymi.

Dwa split paymenty

Obowiązek stosowania podzielonej płatności obowiązuje od 1 listopada br. Metodę tę (MPP) trzeba stosować, gdy:
  • przedmiotem transakcji są towary lub usługi wskazane w załączniku nr 15 (choćby dotyczyło to jednej pozycji na fakturze),
  • kwota należności brutto wykazana na fakturze dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług z załącznika nr 15 przekracza 15 tys. zł oraz
  • czynność jest dokonywana na rzecz podatnika.
  • Obowiązkowy split payment. Jak stosować mechanizm podzielonej płatności?
Minister przypomniał w objaśnieniach, że wprowadzenie obowiązkowego split paymentu nie oznaczało likwidacji dobrowolnego. Oba funkcjonują równolegle i uzupełniają się.

Jak uniknąć sankcji

Sprzedawcy, który mimo obowiązku nie oznaczy faktury słowami „mechanizm podzielonej płatności”, grozi sankcja w wysokości 30 proc. kwoty podatku wykazanego na fakturze (naliczana tylko od kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15).
Minister przypomniał, że sprzedawca może uwolnić się od tej sankcji, jeśli nabywca, mimo braku oznaczenia na fakturze, zapłaci zgodnie z zasadami MPP.
– Jeżeli więc sprzedawca omyłkowo nie oznaczy faktury koniecznym dopiskiem, wówczas w jego interesie będzie poinformowanie nabywcy, że faktura została wystawiona bez wymaganego oznaczenia, a także o obowiązku zapłaty w podzielonej płatności – wskazał MF. Dodał, że informację tę sprzedawca może przekazać nabywcy w dowolnej formie i w dowolny sposób.
Niezależnie od tego – jak wynika z objaśnień – sprzedawca ma obowiązek skorygowania faktury wystawionej bez wymaganego oznaczenia. Fakturę może też poprawić nabywca notą korygującą – dodał resort.

Płatności bezgotówkowe

Z objaśnień wynika też, że MPP nie może być zastosowany przy innych niż przelew formach rozliczeń bezgotówkowych, np. płatności kartami płatniczymi, przekazach i wekslach. MPP jest bowiem oparty na przelewach.
– Oznacza to, że zapłata np. kartą w sytuacji, w której wystąpi obowiązek zapłaty w MPP, będzie oznaczała brak wykonania obowiązku zapłaty w MPP – stwierdził minister.

Płatności w walutach

MF przypomniał, że w przypadku transakcji walutowych, dotyczących towarów lub usług objętych obligatoryjnym MPP, trzeba dokonać dwóch płatności:
  • kwoty odpowiadającej kwocie VAT za pomocą komunikatu przelewu na rachunek VAT w złotówkach, według kwoty VAT wskazanej w złotówkach na fakturze,
  • kwoty netto – odrębnym przelewem w obcej walucie lub w inny sposób.
Co ważne, żeby ustalić, czy wartość brutto faktury przekracza 15 tys. zł, gdy jest ona wskazana w walucie obcej, należy stosować kursy walut zgodnie z zasadami przyjętymi w ustawie o VAT.

Zwolnieni z VAT

MF wyjaśnił też obowiązki podatników zwolnionych podmiotowo z VAT (ze względu na sprzedaż nieprzekraczającą 200 tys. zł). Jeśli sprzedają oni towary wrażliwe, to nie muszą oznaczać faktur słowami „mechanizm podzielonej płatności”. Na wystawianych przez nich fakturach nie wykazuje się bowiem kwot podatku, a MPP dotyczy wyłącznie sprzedaży z VAT.
Natomiast podatnik zwolniony zarówno podmiotowo, jak i przedmiotowo z VAT ma obowiązek płacić w MPP, jeżeli spełnione będą przesłanki stosowania tego mechanizmu (kwota faktury przekracza 15 tys. zł i choćby jedna pozycja na fakturze dotyczy towarów lub usług z załącznika nr 15).
MF zastrzegł przy tym, że „postanowienia umowne pomiędzy dostawcą i nabywcą wyłączające stosowanie mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do sprzedaży objętej obligatoryjną formą podzielonej płatności, będą nieważne, jako sprzeczne z ustawą”.

Jak rozliczać korekty

Bardzo praktyczne wskazówki dotyczą korekt, np. związanych ze zwrotami towarów wrażliwych. Może to generować różne obowiązki powiązane z MPP.
Przykładowo, jeśli faktura pierwotna na kwotę powyżej 15 tys. zł nie będzie obejmowała żadnego towaru ani usługi z załącznika nr 15, a w związku z korektą taki towar pojawi się na fakturze, to dopłatę VAT za tę pozycję trzeba uiścić w split paymencie.
MF wyjaśnił ponadto:
  • zasady mechanizmu rekompensaty dla podmiotów zagranicznych,
  • jak stosować obowiązkowy split payment w faktoringu,
  • jak traktować potrącenia wierzytelności (MPP nie obejmuje kwoty objętej potrąceniem),
  • jakie są sankcje karnoskarbowe za brak zapłaty w obowiązkowej podzielonej płatności (do 720 stawek dziennych lub grzywna za wykroczenie skarbowe),
  • jakie są sankcje w podatkach dochodowych (brak prawa do zaliczenia wydatku do kosztów lub obowiązek zwiększenia przychodów) za przelew poza split paymentem mimo obowiązku,
  • kiedy nabywca ponosi solidarną odpowiedzialność za VAT i kiedy takiej odpowiedzialności nie ma,
  • co się zmieniło w procedurze uwalniania środków z konta VAT,
  • jak dokonywać płatności zbiorczych,
  • jak płacić zaliczki w MPP,
  • na co przeznaczyć środki z konta VAT.

Trzeba mieć rachunek

MF przypomina, że przepisy o obowiązkowym split paymencie narzucają obowiązek posiadania rachunku rozliczeniowego w banku lub imiennego w SKOK. Muszą je mieć zarówno sprzedawcy, jak i nabywcy towarów i usług z załącznika nr 15.
To znaczy – tłumaczy dalej MF, że jeżeli do danej transakcji ma zastosowanie obowiązek w podzielonej płatności, to brak rachunku rozliczeniowego – czy to po stronie nabywcy, czy po stronie sprzedawcy – nie może zwolnić strony transakcji z tego obowiązku. ©℗