Można zaliczyć do podatkowych kosztów rekompensaty wypłacone na podstawie porozumienia z kontrahentami, jeśli uchroniło to przez ryzykiem odstąpienia przyszłych nabywców od umowy i wypłaty im kar umownych – uznał WSA w Warszawie.
Sprawa dotyczyła dużego dewelopera budującego aparthotel. Znalazł on już nabywców, z którymi podpisał umowy przedwstępne sprzedaży lokali. Nabywcy z kolei podpisali umowy najmu z operatorem, który w przyszłości będzie zajmował się krótkoterminowym wynajmem tych apartamentów. Spółka będąca operatorem należy w 100 proc. do dewelopera.
Powstał jednak problem z terminową realizacją budowy. W umowach przedwstępnych zapisane zostały kary umowne za niewydanie lokalu w terminie. W takich przypadkach nabywca ma prawo odstąpić od umowy i żądać wypłaty kar.
Deweloper podpisał aneks do umowy z nabywcami, w których określono nowy termin wydania lokalu, a przyszli nabywcy zawarli aneksy do umów z operatorem, przesuwając również termin oddania lokalu do najmu.
To jednak nie chroniło dewelopera przez ryzykiem wypłaty kar umownych. Chcąc je ograniczyć, deweloper podpisał więc z nabywcami porozumienia, w których zobowiązał się, że będzie wypłacał – jako odszkodowanie – kwoty odpowiadające wartości części czynszu najmu. Byłoby to więc wynagrodzenie za utracone korzyści spowodowane opóźnieniem inwestycji.
Wypłaty byłyby aż do miesiąca, w którym dojdzie do przeniesienia własności lokalu. W zamian nabywcy odstąpiliby od roszczeń.
Jest VAT…
Spółka uważała, że będzie mogła zaliczyć wypłacane nabywcom kwoty do kosztów uzyskania przychodów. Powołała się na interpretację indywidualną, którą już wcześniej dostała od dyrektora KIS (z 10 stycznia 2019 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.563.2018.1.PP). Dotyczyła ona tego samego stanu faktycznego, z tą tylko różnicą, że chodziło o skutki w VAT. Z interpretacji wynikało, że wypłacane nabywcom kwoty są zapłatą za usługę.
…a co z kosztem
W sprawie CIT spółka również uważała, że ma do czynienia z usługą, a zatem ponoszone przez nią wydatki nie są odszkodowaniem. Wiążą się z prowadzoną inwestycją deweloperską, czyli są związane z działalnością gospodarczą.
Dyrektor KIS stwierdził jednak, że spółka nie może zaliczyć wydatku do podatkowych kosztów (interpretacja z 31 stycznia 2019 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.563.2018.2.PP). Uznał, że kwoty wypłacone nabywcom są odszkodowaniem. Spółka zawarła bowiem porozumienia po to, by nie ponosić skutków wynikających z niedotrzymania umowy przedwstępnej. Sama zresztą w opisie stanu faktycznego nazwała to odszkodowaniem – zwrócił uwagę organ.
Dodał, że firma, podpisując porozumienia, uniknęła co prawda ryzyka odstąpienia od umowy przez nabywcę i żądania wypłaty kar umownych, ale i tak doszło do uszczuplenia jej majątku.
Innego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Przychylił się – jak uzasadniła sędzia Agnieszka Baran – do wykładni gospodarczej art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Sędzia podkreśliła, że podpisanie porozumień było korzystne dla spółki, bo ograniczyło ryzyko odejścia klientów i wypłaty im kar umownych. Dzięki temu spółka zminimalizowała swoje straty związane z opóźnieniem realizacji inwestycji.
Wyrok jest nieprawomocny.
orzecznictwo
Wyrok WSA w Warszawie z 6 grudnia 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 917/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
