Spółka korzysta z faktoringu odwróconego, a więc część faktur dokumentujących zakupy przez nią dokonywane opłaca faktor, a następnie spółka zwraca mu zaciągnięte zobowiązanie powiększone o odsetki. Czy w takim przypadku od 1 stycznia 2020 r. będzie istnieć ryzyko wyłączenia kosztów uzyskania przychodu ze względu na niedokonanie zapłaty na rachunek wskazany na białej liście?
Od 1 września 2019 r. funkcjonuje nowy, prowadzony dla celów VAT wykaz podmiotów. Obejmuje on m.in. wszystkie podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT oraz dotyczące ich informacje, w tym numery posiadanych przez nich rachunków bankowych oraz w SKOK-ach (art. 96b ust. 3 pkt 13 ustawy o VAT).
Z kolei z początkiem 2020 r. do ustaw o PIT i CIT dodane zostaną przepisy wyłączające możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów dotyczących transakcji pomiędzy przedsiębiorcami o wartości przekraczającej 15 tys. zł, jeżeli płatności dotyczące tych transakcji zostały dokonane przelewem na rachunek inny niż wskazany we wskazanym wykazie (art. 22p ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT). Dodany wówczas także zostanie art. 117ba ordynacji podatkowej zawierający m.in. przepisy o odpowiedzialności solidarnej podmiotów (np. nabywców towarów i usług) za zaległości podatkowe dostawcy lub usługodawcy w VAT, jeżeli zapłata należności za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, zostanie dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu we wskazanym na wstępie wykazie, a z odrębnych przepisów wynika obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego (dotyczy on transakcji pomiędzy przedsiębiorcami o wartości przekraczającej 15 tys. zł).
Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów przyjmuje się, że pojawiające się w art. 22p ust. 1 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 ustawy o CIT określenie „płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców” nie obejmuje m.in. regulowania zobowiązań w formie faktoringu. W konsekwencji istniejące obecnie wyłączenie możliwości rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 22p ust. 1 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 ustawy o CIT (od 1 stycznia 2020 r. wyłączenie to wynikać będzie z art. 22p ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT), nie ma zastosowania w przypadku regulowania zobowiązań w formie faktoringu. Wielokrotnie potwierdzały to organy podatkowe, czego przykładem mogą być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 lutego 2017 r. (nr 1462-IPPB6.4510.3.2017.2.AM) czy interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 marca 2017 r. (nr 1462-IPPB1.4511.31.2017.1.ES).
Od 1 stycznia 2020 r. dotyczyć to będzie również wyłączenia wynikającego z art. art. 22p ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Wyłączenie to również bowiem będzie dotyczyć „płatności dotyczących transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców”. Uznać należy, że podobnie się będzie miała rzecz, jeżeli chodzi o stosowanie art. 117ba par. 1 i 2 ordynacji podatkowej. Przepisy te będą bowiem miały zastosowanie tylko wtedy, gdy z odrębnych przepisów wynika obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego. Określający ten obowiązek art. 19 prawa przedsiębiorców dotyczy „płatności”, które to pojęcie – jak zostało wskazane – nie obejmuje regulowania zobowiązań w formie faktoringu.
Uważam zatem, że w stanie prawnym istniejącym od 1 stycznia 2020 r. korzystanie przez spółkę z faktoringu odwróconego nie będzie wiązać się z ryzykiem wyłączenia kosztów uzyskania przychodu ze względu na niedokonanie zapłaty na rachunek wskazany na białej liście. Nie będzie również istniało ryzyko pociągnięcia spółki do odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 117ba ordynacji podatkowej.
Podstawa prawna
Art. 117ba ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.).
Art. 22p ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.).
Art. 15d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865 ze zm.).
Art. 96b ust. 3 pkt 13 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.).
Art. 19 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292 ze zm.).