Korzystanie z podwyższonych kosztów może być schematem podatkowym. Jeśli faktycznie tak jest, to musi je zgłosić szefowi KAS pracownik, a nawet pracodawca. Nie ma tu jednak automatu – zapewnia Ministerstwo Finansów
Wątpliwości dotyczą tego, czy korzystanie z 50-proc. kosztów podatkowych jest schematem podatkowym, czy należy o nim informować szefa Krajowej Administracji Skarbowej, a jeśli tak, to kto miałby to robić – pracownik czy pracodawca. Słowem, kto jest w tym przypadku tzw. korzystającym. Jest jeszcze jeden problem – w jaki sposób i kiedy to robić.
Zdaniem części ekspertów, w ogóle nie można tu mówić o korzyści pracodawcy ani nawet pracownika, gdy ten ostatni wytwarza utwór objęty podwyższonymi kosztami na podstawie ustawy o PIT.
Co na to Ministerstwo Finansów? W odpowiedzi na pytania DGP resort przypomina, że obowiązek złożenia MDR-3 istnieje w przypadku wykonania jakichkolwiek czynności będących elementem schematu lub uzyskania korzyści podatkowej. Wynika to jednoznacznie z art. 86j ordynacji podatkowej. Odpowiedź resortu jest więc bardzo ogólna – dotyczy każdego rozwiązania prowadzącego do zmniejszenia zobowiązania podatkowego.

Kto ma obowiązek

Zakładając, że w przypadku 50-proc. kosztów uzyskania przychodu mamy do czynienia ze schematem podatkowym, należałoby odpowiedzieć na kolejne pytanie – kto ma obowiązek poinformowania o nim szefa KAS?
– Skoro ekonomiczny ciężar podatku spoczywa na pracowniku, to jeżeli ktokolwiek miałby być tutaj korzystającym, to wyłącznie pracownik – uważa Radosław Kowalski, doradca podatkowy.
W praktyce jednak nad składaniem MDR-3 zastanawiają się również pracodawcy. – W tym zakresie wątpliwości budzi art. 3 pkt 18 ordynacji podatkowej – mówi Paweł Buda, doradca podatkowy w Cabaj Kotala.
Zgodnie z tym przepisem przez korzyść podatkową należy rozumieć m.in. brak obowiązku pobrania podatku przez płatnika, jeżeli wynika on m.in. z obniżenia wysokości zobowiązania podatkowego. Czytając ten przepis, firmy dochodzą do wniosku, że również pobór zaliczki na PIT z uwzględnieniem 50-proc. kosztów może rodzić obowiązek złożenia informacji MDR-3. Wypłacając wynagrodzenie z uwzględnieniem 50-proc. kosztów, nie pobierają części zaliczki na PIT ze względu na podwyższone koszty (obniżenie wysokości zobowiązania).
Wątpliwości wzięły się też z objaśnień podatkowych MF z 31 stycznia br. Resort sięgnął w nich po przykład, gdy promotor (np. doradca podatkowy) przekazuje dokumentację dotyczącą przesłanek zastosowania 50-proc. kosztów – wzorcowy regulamin ich zastosowania, na podstawie którego korzystający wdraża nowe zasady wynagradzania pracowników. Należy więc przyjąć, że w tym wypadku, pisząc o korzystającym, resort finansów miał na myśli pracodawcę, a nie pracownika.
Potwierdza to również odpowiedź Ministerstwa Finansów na pytania DGP. Czytamy w niej: „Obowiązek złożenia MDR-3 przez korzystającego (w tym także może to być pracodawca) istnieje tylko w przypadku wykonania jakichkolwiek czynności będących elementem schematu podatkowego lub uzyskania korzyści podatkowej (wynika to jednoznacznie z art. 86j ordynacji podatkowej)”.

Nie ma korzyści

Z takim rozumieniem przepisów nie zgadza się Radosław Kowalski. Uważa on, że firma, która potrąca 50-proc. koszty od wynagrodzenia swojego pracownika, nie osiąga żadnej korzyści.
– Szukanie schematu przy 50-proc. kosztach, zwłaszcza po rewolucjach w ustawie o PIT z 2018 r., najczęściej nie jest uzasadnione – stwierdza Kowalski.
Jego zdaniem, jeśli pracodawca wykaże że 50-proc. koszty uzyskania przychodu są wyłącznie efektem zatrudnienia pracownika i nie chodzi tu wyłącznie lub głównie o korzyść podatkową, ale faktyczne wykonywanie utworów, to nie ma obowiązku składania informacji MDR-3. Nie jest bowiem spełnione kryterium głównej korzyści.

Kiedy i jak

Jeżeli jednak przyjąć, że korzystanie z 50-proc. kosztów uzyskania przychodu jest schematem i należy o nim poinformować, trzeba zastanowić się nad kolejną kwestią – w jaki sposób to zrobić.
Tu z pomocą przychodzi odpowiedź MF na pytanie DGP. „Jeżeli w danym przypadku spełnione będą przesłanki schematu podatkowego i schemat ten dotyczy podatków dochodowych, to zgodnie z ww. objaśnieniami podatkowymi wystarczające jest złożenie informacji MDR-3 wraz z rocznym zeznaniem podatkowym w podatku dochodowym” – wyjaśniło ministerstwo.
Odpowiedź MF na pytanie DGP
Zastosowanie 50-proc. kosztów uzyskania przychodu względem wynagrodzeń swoich pracowników nie powoduje automatycznie powstania obowiązku informowania o schematach podatkowych (MDR). Ocena, czy zastosowanie 50-proc. k.u.p. względem wynagrodzeń pracowników będzie stanowić schemat podatkowy, oparta powinna być o ocenę przesłanek jego istnienia. Tylko w przypadku, gdy spełniona będzie jedna z cech rozpoznawczych oraz, w przypadku ogólnych cech rozpoznawczych, spełnione także kryterium głównej korzyści, powstać może obowiązek przekazania informacji MDR.
W objaśnieniach podatkowych z 31 stycznia 2019 r. wskazano, że omawiany sposób rozliczania kosztów może wypełniać zakres m.in. cechy rozpoznawczej, jaką jest ujednolicona dokumentacja podatkowa. Zgodnie z treścią objaśnień (s. 70): „Znacznie ujednolicona dokumentacja obejmuje sytuacje, w której promotor przekazał korzystającemu dokumentację dotyczącą przesłanek zastosowania 50-proc. kosztów uzyskania przychodów (wzorcowy regulamin zastosowania 50-proc. kosztów uzyskania przychodów, na podstawie którego korzystający podejmuje czynności implementacji nowych zasad wynagradzania pracowników z wykorzystaniem podwyższonych kosztów uzyskania przychodów)”.
(...) Obowiązek złożenia MDR-3 przez korzystającego (w tym także może to być pracodawca) istnieje tylko w przypadku wykonania jakichkolwiek czynności będących elementem schematu podatkowego lub uzyskania korzyści podatkowej (wynika to jednoznacznie z art. 86j ordynacji podatkowej).
Korzystający przekazuje do Szefa KAS informację MDR-3 w terminie złożenia deklaracji podatkowej dotyczącej okresu rozliczeniowego (w którym dokonywał czynności będących elementem schematu podatkowego lub uzyskiwał korzyść podatkową). W Objaśnieniach wskazano: „To, który z okresów rozliczeniowych powinien determinować termin złożenia informacji MDR-3, należy określać z uwzględnieniem istoty danego schematu podatkowego oraz uwzględniając cele wprowadzenia przepisów MDR (których przedmiotem zainteresowania są w przeważającej mierze podatki dochodowe). W praktyce, w sytuacji, w której dany schemat podatkowy dotyczy w głównej mierze podatku dochodowego, wystarczające jest złożenie informacji MDR-3 wraz z rocznym zeznaniem podatkowym w podatku dochodowym” (str. 56 objaśnień).
Jeżeli w danym przypadku spełnione będą przesłanki schematu podatkowego i schemat ten dotyczy podatków dochodowych, to zgodnie z ww. objaśnieniami podatkowymi wystarczające jest złożenie informacji MDR-3 wraz z rocznym zeznaniem podatkowym w podatku dochodowym.