Do końca czerwca będzie można przesyłać drogą elektroniczną na adres Departamentu Systemu Podatkowego (sekretariat.SP@mf.gov.pl) uwagi do projektu objaśnień dotyczących zasad poboru podatku u źródła.
Chodzi o znowelizowane przepisy, które weszły w życie z początkiem 2019 r., ale okazały się na tyle niejasne, że minister finansów odroczył ich stosowanie do 1 lipca br. Resort obiecał, że do tego czasu najważniejsze wątpliwości zostaną rozwiane w formie objaśnień podatkowych. Podatnicy, którzy się do nich zastosują, będą chronieni przed negatywnymi konsekwencjami w razie kontroli urzędników fiskusa. W ubiegłym tygodniu poznaliśmy projekt takich objaśnień.

Co się zmieniło

Przypomnijmy, że zmiany objęły firmy, które wypłacają za granicę ponad 2 mln zł rocznie z tytułu np. dywidendy, odsetek, należności licencyjnych i wynagrodzeń z tytułu świadczenia usług niematerialnych. Do tej pory mogły one stosować zwolnienia bądź preferencyjne stawki z umów międzynarodowych już w chwili wypłaty. Od początku 2019 r. firmy, które przekroczą limit, powinny najpierw pobrać podatek (PIT lub CIT) według stawki krajowej (zasadniczo 20 proc.), a dopiero potem starać się o jego zwrot.
Podatnicy, którzy wypłacają za granicę należności odsetkowe, licencyjne lub dywidendę, nadal będą mogli korzystać z preferencji już w chwili wypłaty, ale pod warunkiem posiadania opinii fiskusa o stosowaniu zwolnienia. Podatnicy wypłacający wynagrodzenie z tytułu usług niematerialnych, aby skorzystać z preferencji, w chwili wypłaty mogą składać oświadczenia o tym, że zachowali należytą staranność w weryfikacji kontrahenta i zgromadzili wymagane dokumenty (przede wszystkim certyfikat rezydencji kontrahenta).

Rzeczywisty właściciel

Preferencyjne stawki lub zwolnienia wynikające z umów międzynarodowych przysługują jedynie rzeczywistym właścicielom wypłacanych należności (ang. beneficial owner). Jak doprecyzowano w projekcie objaśnień, chodzi o podmioty, które uzyskują w Polsce przychody, a jednocześnie prowadzą w kraju swojej siedziby rzeczywistą działalność gospodarczą, ponoszą ryzyko ekonomiczne związane ze stratą wypłacanych kwot i mogą samodzielnie decydować o ich przeznaczeniu.
Definicji tej mogą nie spełniać podmioty z grup holdingowych zakładanych w celu optymalizacji podatkowej, zagraniczne centra usług wspólnych świadczące usługi na rzecz polskich firm z grupy kapitałowej i zagraniczne organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi otrzymujące płatności z naszego kraju – już tak.

Należyta staranność

Resort finansów wyjaśnił, kiedy urzędnicy powinni uznać, że firma należycie zweryfikowała kontrahenta, a więc może skorzystać z preferencji już w chwili wypłaty pieniędzy. Z projektu wynika, że w tym celu każdorazowo trzeba weryfikować otrzymane dokumenty pod kątem ich zgodności ze stanem faktycznym, badać rezydencję podatkową kontrahenta (czy nie jest zarządzany z terytorium innego kraju) oraz sprawdzić, czy spełnia definicję beneficial owner. Pomóc w tym mogą np. doniesienia medialne i publiczne rejestry.
W kontekście należytej staranności MF zwrócił też uwagę na art. 30 par. 5a ordynacji podatkowej określający sytuacje, w których płatnik zawsze odpowiada za niepobrany podatek (m.in. przy wypłatach do podmiotu powiązanego lub działającego w raju podatkowym).
Przy transakcjach z firmami powiązanymi należyta staranność powinna więc obejmować uzyskanie dokumentów grupowych, które wyjaśnią kierunek przepływów finansowych i rolę podmiotu, do którego wypłacane są pieniądze.
Obowiązek dochowania należytej staranności inaczej będzie wyglądał przy niewielkich wypłatach, a inaczej przy dużych. W pierwszym przypadku wystarczyć może tylko pozyskanie samego certyfikatu rezydencji. Przy największych płatnościach należałoby się jednak starać już o uzyskanie opinii lub raportu niezależnego audytora bądź doradcy podatkowego dotyczącej działalności prowadzonej przez odbiorcę pieniędzy, badanie pozyskanych dokumentów, kierunku przepływów finansowych, a dodatkowo telefon do klienta lub sprawdzenie jego firmy w bazach internetowych, aby np. potwierdzić wiarygodność jego siedziby (np. pod kątem tego, czy nie zlokalizowano jej w wirtualnym biurze).