Dochód uzyskany przez podatnika z tytułu zwrotu środków zgromadzonych na IKE jest opodatkowany 19-proc. podatkiem, który pobiera płatnik. Natomiast dochody związane z wypłatą i wypłatą transferową są nieopodatkowane.
Zwrot jest jednym ze sposobów wycofania środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym (IKE), przy czym jest to opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Na równi ze zwrotem, dla celów podatkowych, traktuje się pozostawienie środków zgromadzonych na IKE na rachunku oszczędzającego, jeżeli umowa o IKE wygasła, a nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej.
Od dochodu osoby oszczędzającej na indywidualnym koncie emerytalnym z tytułu zwrotu środków zgromadzonych na tym koncie jest pobierany 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy.
Dochodem jest różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym a sumą wpłat na indywidualne konto emerytalne. Dochodu tego nie pomniejsza się o straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych poniesionych w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.
Zgodnie z ustawą o IKE, zwrot środków pieniężnych następuje w razie wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE przez którąkolwiek ze stron, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej.

Rozliczenie przez płatnika

Wypłacone środki stanowią dochód podlegający opodatkowaniu. W tym przypadku płatnikiem podatku jest instytucja, która prowadziła IKE, a następnie dokonała zwrotu środków. Oznacza to, że jednostka, która prowadzi IKE, dokonując zwrotu środków zgromadzonych powinna naliczyć, pobrać i odprowadzić podatek dochodowy na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika.
Kwota zryczałtowanego podatku powinna być wpłacona przez płatnika w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. Podatnik w takim przypadku nie będzie zobowiązany do samodzielnego rozliczania podatku i składania zeznania PIT-38.

Zwolnienie z podatku

Nie we wszystkich przypadkach dochód związany z IKE będzie podlegał opodatkowaniu. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia od podatku dochody z tytułu oszczędzania na indywidualnym koncie emerytalnym, uzyskane w związku z:
• gromadzeniem i wypłatą środków przez oszczędzającego,
• wypłatą środków dokonaną na rzecz osób uprawnionych do tych środków po śmierci oszczędzającego,
• wypłatą transferową.
Wypłata transferowa następuje na podstawie dyspozycji oszczędzającego albo osoby uprawnionej po uprzednim zawarciu umowy o prowadzenie IKE z inną instytucją finansową po uprzednim zawarciu umowy o prowadzenie IKE z inną instytucją finansową albo po przystąpieniu do programu emerytalnego i okazaniu instytucji dokonującej wypłaty transferowej odpowiednio potwierdzenia zawarcia umowy albo potwierdzenia przystąpienia do programu emerytalnego.
Zwolnienie nie będzie jednak przysługiwać, jeżeli oszczędzający posiada niezgodnie z prawem więcej niż jedno IKE.

Kilka kont emerytalnych

Trzeba pamiętać, że jednej osobie fizycznej (poza nielicznymi wyjątkami) przysługuje prawo do oszczędzania w tym samym czasie tylko w ramach jednego IKE. W przypadku, gdy oszczędzający będzie miał więcej niż jedno IKE, dochody z każdego z nich nie będą objęte zwolnieniem podatkowym. Od dochodów z tytułu gromadzenia oszczędności na więcej niż jednym indywidualnym koncie emerytalnym pobiera się zryczałtowany podatek w wysokości 75 proc. uzyskanego dochodu na każdym indywidualnym koncie emerytalnym.
JAK ROZLICZYĆ PODATEK
Instytucja, która prowadzi IKE, dokonując zwrotu środków zgromadzonych na koncie IKE, potrąca 19-proc. podatek dochodowy od osób fizycznych od różnicy między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym a sumą wpłat na indywidualne konto emerytalne.
NA CZYM POLEGA ZWOLNIONA Z PIT WYPŁATA TRANSFEROWA
Wypłata transferowa polega na przeniesieniu środków zgromadzonych w jednym IKE do innego IKE albo do innego programu emerytalnego. Jest ona dokonywana:
• z instytucji finansowej prowadzącej IKE do innej instytucji finansowej, prowadzącej IKE
• z instytucji finansowej prowadzącej IKE do programu emerytalnego, do którego przystąpił oszczędzający,
• z programu emerytalnego do instytucji finansowej prowadzącej IKE
• z IKE zmarłego oszczędzającego na IKE osoby uprawnionej albo do programu emerytalnego, do którego uprawniony przystąpił.
BOGDAN ŚWIĄDER