Kiedy podatek u źródła jest podstawą opodatkowania importu usług? Czy można wystawiać fakturę na żądanie nabywcy bez zwrotu paragonu? Jak można odliczyć VAT z faktur prognozowych?
Podatnik kupił w Stanach Zjednoczonych szablon strony internetowej. W związku z brakiem możliwości potrącenia podatku u źródła pokrył jego koszt z własnych środków. Czy rozpoznając import usług, podatnik powinien uwzględnić tę kwotę w podstawie opodatkowania?
Podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (zob. art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Dotyczy to również importu usług (z nieistotnym w omawianej sytuacji zastrzeżeniem art. 30c ust. 1 ustawy o VAT).
W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że podatek u źródła stanowi element podstawy opodatkowania VAT, jeżeli jest potrącany z ustalonej z kontrahentem kwoty zapłaty. Istnieją natomiast wątpliwości w sytuacji, gdy ustalona z kontrahentem kwota zapłaty zostaje mu przekazana w całości, a nabywca towarów lub usług dodatkowo ponosi koszt podatku u źródła z własnych środków.
Według mnie w przypadkach takich podatek u źródła nie stanowi elementu podstawy opodatkowania VAT. Uważam bowiem, że kwoty, o których mowa w art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT, stanowią element podstawy opodatkowania tylko wtedy, gdy stanowią element zapłaty, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. W przypadkach, o których mowa, warunek ten nie jest spełniony.
Odmienne stanowisko w tej kwestii zajął jednak dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 31 marca 2015 r. (nr IPPP3/4512-72/15-4/JF). Organ podatkowy uznał w niej za prawidłowe stanowisko spółki, że „jeśli Spółka dokona zapłaty zryczałtowanego podatku od należności wypłacanych na rzecz X., wartość zapłaconego podatku powinna zostać uwzględniona w podstawie opodatkowania w imporcie usług”.
Odpowiedź na pytanie zależy od przyjęcia jednego z zaprezentowanych stanowisk. Bezpieczniejsze jest przyjęcie drugiego z nich, a więc uznanie, że rozpoznając import usług podatnik powinien uwzględnić w podstawie opodatkowania VAT kwotę zapłaconego z własnych środków podatku u źródła.
Podstawa prawna
Art. 29a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.).
Podatnik sprzedaje towary przez internet. W przypadku sprzedaży dla osób prywatnych do przesyłanych towarów załączane są paragony. Zdarza się, że po zakupie osoby, które otrzymały towar, żądają wystawienia faktury. Czy – zważywszy na obowiązek załączenia paragonu do pozostającego u podatnika egzemplarza faktury – można uzależnić jej wystawienie od zwrotu paragonu?
W przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej podatnicy nie mają bezwzględnego obowiązku wystawiania faktur. Istnieje on tylko wtedy, gdy osoby te – w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty – zażądają wystawienia faktury (zob. art. 106b ust. 3 pkt 1 w zw. z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Nie ma jednocześnie przepisu wyłączającego obowiązek wystawienia faktury na żądanie nabywcy ze względu na nieprzekazanie przez nabywcę otrzymanego wcześniej paragonu. W szczególności wyłączenie takie nie wynika z art. 106h ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że w przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon.
Co istotne, możliwość wystawiania faktur bez zwrotu paragonu potwierdzają w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe, np. w interpretacji indywidualnej dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 12 stycznia 2016 r. (nr ILPP2/4512-1-781/15-4/MN) czy interpretacji indywidualnej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 czerwca 2018 r. (nr 0114-KDIP1-3.4012.223.2018.1.ISZ). Jak czytamy w pierwszej z tych interpretacji, „dopuszczalne są sytuacje wystawienia faktury VAT bez zwrotu paragonu, w przypadku posiadania innych dowodów na przeprowadzenie transakcji sprzedaży towarów lub usługi. Taka sytuacja może mieć miejsce, tak jak w sprawie będącej przedmiotem wniosku, np. w przypadku zagubienia paragonu czy też kiedy paragon nie został wydrukowany ze względu na awarię urządzenia. Jednakże nie można przyjąć, że wystawianie faktur VAT bez przedstawienia przez nabywcę paragonu stanie się procedurą stosowaną przez podatnika powszechnie”.
W przedstawionej sytuacji podatnik może domagać się od klientów odsyłania paragonów, ale nie może uzależniać od tego wystawienia im faktury.
Podstawa prawna
Art. 106b i art. 106h ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.).
W połowie kwietnia podatnik otrzymał cztery faktury prognozowe (za dwumiesięczne okresy rozliczeniowe) od dostawcy gazu. Czy i kiedy z faktur takich może on odliczyć VAT? Faktura rozliczeniowa zostanie wystawiona na początku przyszłego roku.
Sprzedawcy energii elektrycznej oraz gazu często wystawiają swoim klientom prognozowane faktury sprzedaży. Z faktur takich podatnikom na zasadach ogólnych przysługuje prawo do odliczenia. Przy czym prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje co do zasady w okresie rozliczeniowym powstania obowiązku podatkowego (u sprzedawcy), nie wcześniej jednak niż w okresie rozliczeniowym otrzymania przez podatnika faktury lub dokumentu celnego (zob. art. 86 ust. 10 w zw. z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT). Jednocześnie obowiązek podatkowy z tytułu dostaw gazu powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności (zob. art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a w zw. z art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT).
Prowadzi to do wniosku, że prawo do odliczenia z faktur prognozowych dotyczących zużycia gazu powstaje w okresach rozliczeniowych otrzymania tych faktur. Potwierdzają to w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 28 kwietnia 2014 r. (nr ITPP2/443-154/14/EK). Czytamy w niej, że „prawo do odliczenia – zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy – powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy, a skoro obowiązek ten w odniesieniu do dostaw energii elektrycznej powstaje z chwilą wystawienia faktury – o ile «faktura szacunkowa» spełnia warunki do uznania jej za fakturę w rozumieniu art. 2 pkt 31 ustawy – to ma Pan prawo do odliczenia na jej podstawie podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym wystawiono tę fakturę, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym Pan ją otrzymał, o czym przesądza art. 86 ust. 10 w związku z ust. 10b pkt 1 ustawy”.
A zatem prawo do odliczenia z wszystkich otrzymanych faktur prognozowych powstało u podatnika w kwietniu 2019 r.
Podstawa prawna
Art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a w zw. z art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 4 oraz art. 86 ust. 10 w zw. z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.).